Mr. Prime Minister
පසුගිය ජූලි 4 වෙනිදා පැවැත්වූ බ්‍රිතාන්‍යය මහ මැතිවරණය අවසන් වූයේ මේ දක්වා වසර 14 ක් බ්‍රිතාන්‍යය පාලනය කල කොන්සර්වේටිව් ආණ්ඩුවේ පාලනය අවසන් කරමින්, දැවැන්ත බහුතරයක් සහිතව කම්කරු පක්ෂය බලයට පත්කරමින්. මැතිවරණ ව්‍යාපාරය මුල සිටම කොන්සර්වේටිව් පක්ෂය පරාජය වන බව පෙනෙන්නට තිබුනද මෙතරම් දුරට හෝදා යාමක් කිසිවෙකු බලාපොරොත්තු නොවෙන්නට ඇති.
ලැබී තිබූ මැතිවරණ ප්‍රථිපල අනුව කම්කරු පක්ෂයට බ්‍රිතාන්‍යය පාර්ලිමේන්තුවේ ආසන 650 න් ආසල 412 ක් තරම් දැවැන්ත ජයග්‍රහණයක් හිමිවූ අතර ඒ අනුව බ්‍රිතාන්‍යයේ 58 වන අග්‍රාමාත්‍යවරයා ලෙස පත්වීම් ලැබුවේ කම්කරු පක්ෂ නායක ශ්‍රීමත් කීර් ස්ටාමර්. සම්ප්‍රදාය අනුව වැඩිම ආසන ලබාගත් පක්ෂයේ නායකයා ලෙස ඔහු 5 වන සිකුරාදා පෙරවරුවේ බකිංහැම් මාලිගයේදී III වන චාල්ස් රජු මුණගැසුණු අතර එහිදී රජතුමා විසින් කීර් ස්ටාමර්ට නව රජය පිහිටුවන ලෙස ආරාධනා කරනු ලැබුවා.
ශ්‍රිමත් කීර් ස්ටාමර් 1962 වසරේදී එංගලන්තයේ සරේ ප්‍රදේශයේදී උපත ලැබූ අතර මේ වන විට 61 වන වියෙහි පසුවනවා. ස්ටාමර්, Reigate Grammar පාසලෙන් මූලික අධ්‍යාපනයත් පසුව ලීඩ්ස් විශ්ව විද්‍යාලයෙන් සහ ලෝකයේ ඉහළම විශ්ව විද්‍යාලයක් වන ඔක්ස්ෆර්ඩ් විශ්ව විද්‍යාලයෙන් උසස් අධ්‍යාපනයත් හැදෑරූ කීර් ස්ටාමර් නීතිඥවරයෙකු ලෙස සිය වෘත්තීය ජීවිතය ආරම්භ කරනවා. බ්‍රිතාන්‍යයේ සාමාන්‍ය පවුලක පුද්ගලයෙක් වූ ඔහුගේ පියා උපකරණ සාදන්නෙකු ලෙසත් මව හෙදියක් ලෙසත් සේවය කර තිබේ. මැතිවරණ ව්‍යාපාරය පුරාම තමා “වැඩකරන පවුලකින් පැවත එන පුද්ගලයෙකු” ලෙස හැඳින්වීමට ස්ටාමර් කටයුතු කලේ එබැවිනි.
1987 වසරේදී නීතිඥයෙකු ලෙස දිවුරුම් දුන් කීර් ස්ටාමර් මානව හිමිකම් පිලිබඳ විශේෂඥයෙකු ලෙස කීර්තියට පත් උනා. මානව හිමිකම් නීතිඥයෙකු ලෙස පසුව කැරබියන් දූපත් හා අප්‍රිකානු රටවල් බලා ගිය කීර් එහිදී මරණ දඬුවම් හිමිවූ සිරකරුවන් වෙනුවෙන් පෙනී සිට තිබෙනවා. නැවත 2008 වසරේදී එංගලන්තයේ හා වේල්සයේ මහජන නඩු පැවරීමේ අධ්‍යක්ෂවරයා හෙවත් නීතිපති තනතුරට සමාන තනතුරකට පත්වන අතර ක්‍රියාකාරී දේශපාලනයට පත්වන තෙක් ඔහු එම තනතුර හොබවනු ලැබුවා.
කීර් ස්ටාමර් මුලින්ම පාර්ලිමේන්තුවට තේරී පත්වන්නේ 2015 වසරේදීය. ඒ ලන්ඩනයේ Holborn and St Pancras ඡන්ද කොඨාසය නියෝජනය කරමිනි. එතැන් පටන් මෙවර මැතිවරණය ඇතුළු පිට පිට මැතිවරණ තුනකදී සිය අසුන ජයග්‍රහණය කිරීමට ස්ටාමර් සමත් උනා. 2019 මහ මැතිවරණයේදී කම්කරු පක්ෂය ලැබූ අමිහිරි පරාජයත් සමඟ එවකට පක්ෂ නායකත්වය දැරූ ජෙරමි කෝබින් පක්ෂ නායකත්වයෙන් ඉවත්වීමත් සමඟ ස්ටාමර් එම පක්ෂයේ නායකත්වයට පත් වෙනවා. එතැන් පටන් බ්‍රිතාන්‍යයේ ප්‍රධාන විපක්ෂය ලෙසත් විපක්ෂ නායකයා ලෙසත් පක්ෂය ජයග්‍රහණය සඳහා මෙහෙයවන්නට කීර් ස්ටාමර් සමත් වෙනවා.
බ්‍රිතාන්‍යයේ අභිනව අග්‍රාමාත්‍යවරයා ලෙස සිකුරාදා පෙරවරුවේම සුප්‍රසිද්ධ ඩව්නින් වීදියේ නොම්බර 10 නිවසට ඇතුළු වූ කීර් ස්ටාමර් එතැන් පටන් නොනැවතී සිය අග්‍රාමාත්‍යධූරයේ රාජකාරි ආරම්භ කලා. සිය ප්‍රථම කාර්‍ය්ය ලෙස බ්‍රිතාන්‍යයේ නව කැබිනට් මණ්ඩලය තෝරාපත් කර ගත් අග්‍රාමාත්‍යවරයා සිය රජයේ ප්‍රබලතම අමාත්‍යධුරය වන මුදල් අමාත්‍යධුරය බ්‍රිතාන්‍යය ඉතිහාසයේ ප්‍රථමවරට කාන්තාවකට ලබා දී තිබුනා.
කීර් ස්ටාමර් පාර්ලිමේන්තුවට තේරීපත් වූ පසුව කිසිම දිනයක රජයේ අමාත්‍යවරයෙකු හෝ ආණ්ඩු පක්ෂය නියෝජනය කර නොතිබූ අතර විපක්ෂනායකධූරයේ සිට කෙලින්ම අග්‍රාමාත්‍යධුරය දක්වා උසස්වීම් ලැබුවා. මැතිවරණ ව්‍යාපාරය පුරාවටම ඔහු විසින් ජනතාවට පොරොන්දු රැසක් ලබාදුන් අතර එම පොරොන්දු ඒ ආකාරයෙන්ම ඉටු කිරීම කීර් ස්ටාමර්ගේ වගකීම වනු ඇති. නව රජය සහ අග්‍රාමාත්‍යවරයාගේ සාර්ථක අසාර්ථකභාවය පිලිබඳව දැන්ම තියා අනාවැකි පලකල නොහැකි අතර ‘අපි’ ඔහුට සුබපැතුම් පිරිනමමින් නව රජයේ කාර්‍ය්භාරය පිලිබඳව සමීපව නිරීක්ෂණය කරමින් සිටිමු.
තිලාන් ජයසේකර
