Pieridae කුලය
Papilio, Schmetterling, la farfalle, 나비, kelebek, 蝶, papillon. මේ හැම භාෂාවකින් ම තේරුම් කරන්නේ ‘සමනලයා’ කියන වචනෙයි. මේ ලෝකේ භාෂාවන් ගොඩක් තියෙනවා. අන්න එ වගේ මේ ලෝකේ සමනල් විශේෂත් ගොඩක් ඉන්නවා. ඉතින් අපි කලින් කලාප දෙකේදිම ඒ ගැන කතා කරා. අද මේ කලාපෙන් අපි කතා කරන්න යන්නේ ලංකාවේ දකින්න හම්බෙන තවත් සමනල් කුලයක් වෙන Pieridae කුලය ගැනයි. ඒ කුලයත් මේ කුලයෙත් අනිත් තුල වගේම විශේෂ වු ලක්ෂණ සමුහවකින් සමන්විත වෙලා තියෙනවා.
මෙම කුලයේ සිටින සමනලුන් දිවයින පුරා විසිරි සිටි. විශේෂයෙන් කහ, සුදු, හා කහ පැහැයට හුරු වර්ණ වලින් වර්ණ ගැන් වි ඇති මොවුන් මධ්‍යම ප්‍රමාණයේ ශරිර දරණ ජිවීන් වේ. මොවුන් ගේ පියාපත‍් වර්ණ ගන්වන pterins ලෙසින් හදුන්වන වර්ණකය හේතුවෙන් Pieridae කුලයේ සමනලුන් හට UV කිරණ විවිධ මට්ටම් වලට අවශෝෂණය කිරිමට හෝ පරාවර්ථනය සිදු කිරිමට උපකාරි වන අතර එය මෙම කුලයේ සමනලුන් ගේ දැකිය හැකි විශේෂ ලක්ෂණයක් වේ. Pieridae කුලයේ හමුවන සමනලුන් කලින් සදහන් කල ආකාරයටම මධ්‍ය පුමාණයේ ශරීර දරන පිරිසක් වන අතර මොවුන් ගේ ශරීර කොටස් ද මනා ලෙස සැකසි ඇත. තවද මොවුන් ඉතා ශක්තිමක් පියාසරුවන් වේ. ඒ මෙන්ම මොවුන් සිය දහස් ගනනින් පර්යටනය සිදු කරයි. මොවුන්ගෙන් බොහෝමයක් විශේෂ මල් පැණි මත යැපෙන්නන් වන අතර සමහරක් විශේෂ සත්ව මල හා දිරා ගිය මල සිරුරු මගින් වැහෙන යුෂයන් ගෙන් පෝෂණය වේ.
Pieridae කුලයේ වැඩි දෙනෙක් විවෘත පරිසරයේ අපට දැක ගැනිමට පුලුවන් වේ. මොවුන්ගේ පියාපත්වල වර්ණ මගින් මොවුන් හට මෙලෙස විවෘත පරිසරයේ සැරි සැරීමට අවස්ථාව උදාකර දී ඇත. මෙම සමනලුන් පියාසැරිමේ දි එකට පියාසර කරන අතර බොහෝමයක් සමනල විශේෂ එක සමාන රූපකායන් ඇති ලෙස පෙනේ. ඉතිරි වන සුලු පිරිස වන වාසිව ජීවිත ගත කරයි. මෙලෙස ගත් විට මොවුන් දිවයින පුරා විසිරි සිටින අයුරු මනා ලෙස දැක ගැනීමට හැක. තවත් එක ලකෂණයක් ලෙස මොවුන් තුල Seasonal forms හෙවත් සෘතුමය වෙනස් වන වර්ණ රටා දැකගත හැකි වේ.
බිජුපන සමයේදි, ගැහැණු සතුන් විසින් තම පෝෂණ ශාකයේ බිත්තර දමන අතර එම බිත්තර සුදු පැහැයක් ගනි. නමුත් බිජු ලෑමෙන් පසුව එම බිතතර තැඹිලි හා රතු පැහැයන් ට හැරිමට පටන් ගනි. පෝෂක ශාක අතුරින් වීර, මලිත්තන්, රිලා කටු, වෙල්ලන් ගිරිය, තෝර, ඇහැළ හා ලුණුවරණ වැනි ශාක මත බොහෝමයක් විශේෂ බිත්තර දැමීම සිදු කරයි. මොවුන් ගේ දැළඹු අවදියෙ දි වැඩිමනක් විශේෂ කොල පැහැ වර්ණයන් ගෙන් සමන් විත වන අතර එමගින් පරිසරයේ දි තම විලෝපිකයන් ගෙන් ආරක්ෂා වීම සදහා වේෂාන්තරනය සිදු කිරිමට උපකාරි වේ. පිලවා අවදියේ දි මොවුන් ගේ කෝෂය කෝණාකාරව උල් වු නෙරීම් සමග දැක ගත හැකි වේ. මේවාද ස්වාභාවික පරිසරයේ දි මොවුන් හට පරිසරයේ දි තම විලෝපිකයන් ගෙන් ආරක්ෂා වීමට මහත් ලෙස උපකාරි වේ. මේ වෙන කොට ශ්‍රී ලංකාව තුල Pieridae කුලයේ සගයින් විශෞෂ 28 ක් අපිය දැක ගන්න පුලුවන්. ඒ අතරින් විශේෂ 2 ක් මේ දිවයිනට ආවේනික වෙනවා. ඉතින් මේ වගේ විශේෂ ලක්ෂණ ගොඩක් Pieridae කුලයේ සමනලුන් ගෙන් අපිට දැකගන්න පුලුවන්. මේ වගේ ම ලංකාවේ ඉන්න තවත් සමනල්ලු අයිතා වෙන කව තුලයක් ගැන තොරතුරුත් එක්ක ලබන කලාපෙදි මුණ ගැහෙමු.
