ලෝකය යුද්ධයකට ඇද දැමූ රුසියානු ආක්‍රමණයට අවුරුද්දක්.
මීට වසරකට පෙර, එනම් 24/02/2022 දින රුසියාව විසින් අසල්වැසි යුක්රේනයට එරෙහිව පූර්ණ ආක්‍රමණයක් දියත් කල අතර පුටින් ගේ එම ආක්‍රමණය දෙවන ලෝක යුද්ධයෙන් දශක ගණකාවකට පසු යුරෝපය නැවතත් මහාපරිමාණ යුද්ධයකට ගෙන ගියේය. එතැන් සිට වසරක් ගතවන විට දස දහස් ගණනක් මිනිසුන් මිය ගිය අතර යුක්රේනයේ නගර රැසක් සුන්බුන් ගොඩවල් බවට පත්වී ඇත. මිලියන ගණනක් යුක්රේන ජනතාව රටින් පලා ගියා. එක්සත් ජාතීන්ගේ ගණන් බැලීමට අනුව මේ වන විට මිලියන 13 කට වැඩි යුක්රේන ජනතාවක් ලොව පුරා සරණාගතයන් බවට පත්වී ඇත.
රුසියානු ජනාධිපති වැලැඩ්මීර් පුටින් පසුගිය වසරේ පෙබරවාරි 24 වන දින යුක්රේනයට සොල්දාදුවන් 200,000 ක් යැවූ විට ඔහු උපකල්පනය කලේ දින කිහිපයකින් කියෙව් අගනුවර වටලා එරට පාලනය පෙරලා දමා බලය අත්පත්කරගත හැකි බවයි. එහෙත් ආක්‍රමණයෙන් වසරක් ගතවන විටද පුටිංට සැලකිය යුතු ජයග්‍රහණයක් ලබාගත නොහැකි වූ අතර කීප වරක්ම අල්ලාගත් ප්‍රදේශ අතහැර රුසියානු හමුදා පසුබැසීමට තීරණය කලේය.
මේ වන විට යුද්ධයෙන් දෙරටේම සොල්දාදුවන් 175,000- 200,000 අතර ප්‍රමාණයක් මියගොස් ඇති බව වාර්තා වේ. රුසියානු ප්‍රහාර වලින් යුක්රේන සිවිල් වැසියන් 8000 ක් පමණ මියගොස් 13,000 පමණ තුවාල ලබා ඇත. ආක්‍රමණයේ මුල සිටම යුක්රේනය සමඟ සිටගත් ඇමරිකාව හා බටහිර රටවල් මෙම යුද්ධයෙන් කිසිවිටකත් යුක්රේනය පරාජය නොවිය යුතු බව තරයේ විශ්වාස කරයි. එම විශ්වාසයන් අනුව යමින් ඩොලර් බිලියන ගණනක යුධ ආධාර සැපයීමට මේ වන තෙක් එම රටවල් කටයුතු කර ඇත.
කෙසේ නමුත් යුද්ධයේ අවසානයක් මේ දක්වා පෙනෙන්නට නැත. යුක්රේනය විශ්වාස කරන්නේ සාමය ඇතිවීමට නම් රුසියානු හමුදා ජාත්‍යන්තරව පිලිගත් යුක්රේන දේශසීමා ඉක්මවා ආපසු යායුතු බවයි. මේ වන විට එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවිධානයද එම අදහසට පිටුබලයක් ලැබෙන පරිදි යෝජනා දෙකක් සම්මත කරගෙන ඇත. මේ වන විට චීනය මැදිහත්ව දෙරට අතර සාම සාකච්ඡා ආරම්භකිරීමට උත්සාහ කරන නමුත් චීනයේ අවංකභාවය පිලිබඳව යුක්රේනය සහ බටහිර සැක පළකරමින් තිබේ.
තිලාන් ජයසේකර
