යුක්තිය සඳහා සමාන ප්‍රවේශයන් සදන “ශ්‍රී ලංකා නීති ආධාර කොමිෂන් සභාව”
ශ්‍රී ලංකාව යනු ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී රටකි. ලංකාවේ නීති පද්දධතිය ගතහොත් විනිවිදභාවයකින් යුත් ශක්තිමත් නීති පද්ධතියක් ලෙස හඳුන්වාදිය හැකිය.
කෙසේ නමුත් ශ්‍රී ලංකාවේ පුරවැසියන්ට අසාධාරණයකදී තමන් උදෙසා යුක්තිය ඉෂ්ට කරගැනීම පිණිස බොහෝ වියදම් දැරීමට සිදුවන බව ඔබ අප කවුරුත් දන්නා සාමාන්‍ය කරුණකි.
නමුත් එසේ වියදම් දරාගෙන තමන් වෙනුවෙන් යුක්තිය ඉෂ්ට කර ගැනීමට අපහසු පුද්ගලයින් අප අතර ඕනෑතරම් සිටිති.
අද අප ඔබ හමුවට ගෙන එන්නේ ආර්ථික අපහසු තා ඇති පුද්ගලයන් වෙනුවෙන් පෙනීසිටිමින් ඔවුනට නීති සහන සලසන ශ්‍රී ලංකාවේ දැනටමත් ක්‍රියාත්මක වන ආයතනයක් පිළිඹඳවයි. එනම් ” ශ්‍රී ලංකා නීති ආධාර කොමිෂන් සභාව” යි.
ශ්‍රී ලංකා නීති ආධාර කොමිෂන් සභාවේ මෙහෙවර වන්නේ රටේ නීතිමය පිහිට ලැබිය යුතු පුද්ගලයන්ට නීති ආධාර ලබාදීමයි. ශ්‍රී ලංකා නීති ආධාර කොමිෂන් සභාවේ දැක්ම වන්නේ
“සියලුම ශ්‍රී ලාංකිකයන්ට යුක්තිය සඳහා සමාන ප්‍රවේශයන් තිබිය යුතු සමාජයක් නිර්මාණය කිරීමයි.” මෙම අරමුණ සාක්ෂාත් කර ගැනීම සඳහා ශ්‍රී ලංකා නීති ආධාර කොමිෂන් සභාව බොහෝ ව්‍යාපෘති සිදු කරමින් පවතියි.
නීතිය ඉදිරියේ සියලුම පුද්ගලයන් සමානය යන්න ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවෙන්ම පිළිගත් මූලික අයිතිවාසිකමකි.
එහෙත් තමුන්ට සිදු වූ අසාධාරණය වෙනුවෙන් නඩුවක් පැවරීම සඳහා නීතිඥවරයකුට මුදල් ගෙවීමට වත්පොහොසත්කමක් නොමැති පුද්ගලයන්ට නීතියේ සාධාරණත්වය සමානව හිමිවේද යන්න ගැටලු සහගතය. එවැනි තැනැත්තන්ට එනම් දිළිඳු හා අඩු ආදායම්ලාභීන්ටද නීතියේ සමාන ආරක්ෂාව තහවුරු කිරීම සඳහා 1978 අංක 27 දරන පනතින් ශ්‍රී ලංකා නීති ආධාර කොමිෂන් සභාව පිහිටුවා ඇති අතර ප්‍රාදේශීය මධ්‍යස්ථාන 85 ක් දක්වා විහිදුණු පුළුල් සේවාවන් එමඟින් සිදු කරනු ලබයි. ශ්‍රී ලංකා නීති ආධාර කොමිෂන් සභාව 1978 අංක 27 දරන පනත මඟින් ස්ථාපිත කරන ලදී. ශ්‍රී ලංකා නීති ආධාර කොමිෂන් සභාව දිවයින පුරා පළාත් 9ක මධ්‍යස්ථාන 85ක පවත්වාගෙන යන අතර ඒ වෙත පැමිණෙන ඕනෑම පුද්ගලයකුට නීති උපදෙස් ලබාදීම සහ දැනුවත් කිරීම ආදායම් සීමාවකින් තොරව සිදු කරනු ලබයි. ආධාර කොමිෂන් සභාවයටතේ ස්ථිර නීතිඥයන් 120කට අධික සංඛ්‍යාවක් සේවයේ නිරත වේ.
අධිකරණයේ පෙනී සිටීම සඳහා නීතිඥ නියෝජනය ලබා දීමේදී මාසික ආදායම රුපියල් 25,000ට වඩා අඩුවෙන් ලබන පුද්ගලයන් නොමිලේ නීතිඥ සහාය ලැබීමට සුදුසුකම් ලබයි. අදාළ නීති ආධාර ඉල්ලුම්කරු, ඉල්ලුම්කාරිය පදිංචි වී සිටින ප්‍රදේශයේ ග්‍රාම නිලධාරිවරයා විසින් ඉල්ලුම්කරු හෝ ඉල්ලුම්කාරියගේ ආදායම් තත්ත්වය පිළිබඳව සහතික කළ යුතුය. ග්‍රාම නිලධාරිවරයාගේ සහතිකය ප්‍රමාණවත් වන අතර අවශ්‍ය
අවස්ථාවලදී පමණක් ප්‍රාදේශීය ලේකම්වරයාගේ සහතික අවශ්‍ය වේ.
නීති ආධාර කොමිෂන් සභාව විසින් නඩු වර්ග කිහිපයකට නොමිලේ නීතිඥ සේවය ලබාදීමට කටයුතු කර ඇත.
01). කාන්තාවන් සහ දරුවන් සම්බන්ධ නඩුවලදී නීති ආධාර කොමිෂන් සභාව ඔවුන්ගෙන් කිසිදු මුදලක් අය කරන්නේ නැත. කාන්තාවන්ට තමන්ට සිදුවන අසාධාරණයන් නීතිය හමුවට ගෙනයාමට, තම දරුවන්ට සිදුවන අසාධාරණයන් නීතිය හමුවට ගෙන යාමට නීති අදාළ කොමිෂන් සභාව ලබාදෙන්නේ මහත් සහයෝගයකි. ඔවුන්ට කිසිදු ගෙවීමකින් කිසිදු අය කිරීමකින් තොරව නීතිඥයන්ගේ සහය සහ උපදෙස් ලබාදීමට නීති ආධාර කොමිෂන් සභාව සැදී පැහැදී සිටියි.එසේම දරුවන් සම්බන්ධ නීතිමය කාරණයකදී මව, පියා හෝ භාරකරු විසින් දරුවාගේ යහපත පිණිස කරනු ලබන ඉල්ලීමකදී මෙම රුපියල් 25,000ක ආදායම් සීමාව අදාළ වන්නේ නැත.
02). නඩත්තු නඩු;
ස්වාමිපුරුෂයා විසින් සිය බිරිය හෝ දරුවන් පෝෂණය නොකර
පැහැර හරින අවස්ථාවක බිරිය සහ දරුවන්ගේ යැපීම වෙනුවෙන් මුදල් ලබාගැනීම සඳහා මහෙස්ත්‍රාත් අධිකරණයේ නඩත්තු නඩු පැවැරීම නීති ආධාර කොමිෂන් සභාව මඟින් බහුලව සිදු කරනු ලබයි. ඉල්ලුම්කරුගේ ආදායම් තත්ත්වය සලකා බැලීමකින් තොරව මෙහිදී සහාය ලබා දෙනු ලැබේ.
03). රිය අනතුරු වන්දි නඩු ;
රිය අනතුරක් සිදු වූ අවස්ථාවක අනතුරට ලක් වූ පුද්ගලයාට පවුලේ යැපෙන්නන්ට වන්දියක් ලබා ගැනීම සඳහා අනතුර සිදු වූ ප්‍රදේශයේ අධිකරණයේ වසර දෙකක් ඉක්මවා යෑමට පෙර නඩු පැවැරීමටද නීති ආධාර කොමිසම මඟින් නීතිඥ සහාය ලබා දීම සිදු කරයි.
04). දික්කසාද/භාරකාරත්ව නඩු ;
වෛවාහක වරදක් ඔප්පු කිරීමෙන් දිසා අධිකරණයේ දික්කසාද නඩු ගොනු කිරීමටත්, දික්කසාද නඩුවක විත්තිකාර පාර්ශ්වය වෙනුවෙන් පෙනී සිටීමටත්, දරුවන්ගේ භාරකාරත්වය සම්බන්ධයෙන් නියෝග ලබාගැනීමටත්, විශේෂයෙන්ම අඩු ආදායම්ලාභී කාන්තාවන් වෙනුවෙන් නීති ආධාර කොමිසම නීතිඥ සහාය ලබා දේ.
ඉහත කරුණු අදාළ වන්නේ විවාහය තුළින් අසාධාරණට ලක් වූ කාන්තාවන්ටය. අමිහිරි ජීවිත කතාවල හිමිකරුවන්ට තව දුරටත් මුදල් නොමැතිකම නිසා හෝ නීතිය නොදැනසිටීම නිසා හෝ දුක්විඳීමට අවශ්‍ය වන්නේ නැත.
ඊට අමතරව නීති ආධාර කොමිෂන් සභාව විසින් නොමිලේ නීති ආධාර ලබාදෙන අවස්ථා රැසක්ද හඳුනාගත හැකිය.
05). ඉඩම්/නෙරපීම් නඩු
අඩු ආදායම්, ලාභීන්ගේ ඉඩම් සම්බන්ධ නඩු කටයුතුවලට සහ ඔවුන්ගේ දේපළක බලහත්කාරයෙන් රැඳී සිටින්නෙක් ඉවත් කිරීමට හෝ අසාධාරණ ලෙස දේපළකින් ඉවත් කිරීමට ලක් වූ අයෙක් වෙනුවෙන් පෙනී සිටීමට නීති ආධාර කොමිෂන් සභාව නීතිඥ සහාය ලබා දේ.
06). මුදල් නඩු සහ
අනෙකුත් සිවිල් නඩු
යම් මුදල් ගනුදෙනුවක් හෝ බැංකු ණයක් සම්බන්ධ කටයුත්තකදී අසාධාරණයට ලක් වූ පාර්ශ්වයකට සහ කුලී සින්නක්කර ගිවිසුමක් සම්බන්ධ නඩුවකදී අසාධාරණයට ලක් වූ විත්තිකාර පාර්ශ්වයට ඉතා සීමිත අවස්ථාවන්වලදී අධ්‍යක්ෂ ජනරාල්වරයාගේ විශේෂ අනුමැතිය මත ඉහත කී ආදායම් සීමාවට යටත්ව දිසා අධිකරණයේ පෙනී සිටීම සඳහා නීති ආධාර ලබා දෙනු ඇත.
07). අනෙකුත් මහෙස්ත්‍රාත්
අධිකරණ නඩු:
නීති සහාය ලැබීමට සුදුසු පුද්ගලයනට, දේපළ සම්බන්ධයෙන් ප්‍රාථමික නඩු විධාන සංග්‍රහයේ 66 වගන්තිය යටතේ නඩුකර ගොනු කිරීමට නීතිඥ සහාය ලබාදීම.
2000 අංක 09 දරන පනත යටතේ වැඩිහිටි නඩත්තු ඉල්ලීම් මණ්ඩලය මඟින් දෙනු ලබන නඩත්තු නියෝග ක්‍රියාත්මක කරගැනීම සඳහා ඉල්ලුම්පත් ගොනු කිරීමට නීතිඥ සහාය ලබාදීම.
අවශ්‍ය අවස්ථාවල අපරාධ වින්දිතයන්ගේ අයිතිවාසිකම් වෙනුවෙන් පෙනී සිටීමට නීතිඥ සහාය ලබා දීම.
08).මූලික අයිතිවාසිකම් නඩු
අග්‍රවිනිශ්චයකාරවරයා විසින් ඍජුවම නීති ආධාර කොමිසමට යොමු කරනු ලබන අයිතිවාසිකම් උල්ලංඝනයන් සම්බන්ධ පැමිණිලි සහ නීති ආධාර කොමිසමට පැමිණෙන (මාසයක කාලය ඉක්මවා යෑමට පෙර) අඩු ආදායම්ලාභීන්ගේ මූලික අයිතිවාසිකම් උල්ලංඝනයන් සම්බන්ධ පැමිණිලි සඳහා නීතිඥ සහාය ලබා දේ.
09).ඇප සම්බන්ධ නඩු
වසරකට වඩා වැඩි කාලයක් ඇප ලබා ගැනීමට නොහැකිව බන්ධනාගාරගතව සිටින නීතිඥ සහාය ලබා ගැනීමට ආදායම් නොමැති සැකකරුවන් (ළමා අපචාර/ස්ත්‍රී දූෂණ චෝදනා ලැබූවන් හැර) සඳහා නීති ආධාර කොමිෂම ඇප ලබා ගැනීමට නොමිලේ නීතිඥ සහාය ලබා දෙනු ලැබේ.
10). අභියාචනා නඩු
අපරාධ නඩුවල අභියාචනා හැර අනෙකුත් සියලුම අභියාචනා සහ ශේ‍ර්ෂ්ඨාධිකරණ නඩුද රීට් ආඥා නඩුකර සහ ප්‍රතිශෝධන නඩු සඳහාද නීති ආධාර කොමිසම අඩු ආදායම්ලාභීන්ට නොමිලේ නීතිඥ සේවය ලබා දේ.
එසේම අසාධාරණ සේවා සමාප්තියක් සිදුවී ඇති අවස්ථාවක නැවත සේවය හෝ වන්දි ලබා ගැනීමට මාස 06ක් ඇතුළත කම්කරු විනිශ්චය සභාවල නඩු ගොනු කිරීමට නීති ආධාර කොමිසම නීතිඥ සහාය ලබාදේ. තවද හදිසි මුදල් අවශ්‍යතාවක් වෙනුවෙන් තම නිශ්චල දේපළක් ණයක් සඳහා උකස් තබා උකස්කර හෝ සින්නක්කර ඔප්පු ලියා ඇති අවස්ථාවක එම ණය මුදල් ගෙවා ගැනීමට අපහසු වීම නිසා අසාධාරණ ලෙස දේපළේ අයිතිය ණය හිමි විසින් ලබාගැනීමට උත්සාහ කරන අවස්ථාවක අසාධාරණයට ලක්වන අඩු ආදායම්ලාභී තැනැත්තන් වෙනුවෙන් නීති ආධාර කොමිසම නීතිඥ සහාය ලබාදීම සිදු කරයි.
නීති ආධාර කොමිෂන් සභාව විසින් නඩු වලට පෙනී සිටීමේදී රුපියල් 200ක ලියාපදිංචි ගාස්තුව හැරුණු විට ඉහත සඳහන් කිසිදු නඩුවක් වෙනුවෙන් අධිකරණයේ පෙනී සිටීම සඳහා නීතිඥවරයකුට කිසිදු ගාස්තුවක් සේවාදායකයකු විසින් ගෙවිය යුතු නොවේ. විශේෂිතම කරුණ නම් නඩත්තු නඩුවකදී රු.200.00 ක ලියාපදිංචි ගාස්තුවද අය නොකිරීමයි.
ඔබ යුක්තිය පතා කරන සටනේදී තව දුරටත් බියගුලුව සැඟවී සිටිය යුතු නැත.
අලුත්කඩේ උසාවි සංකීර්ණය අසල පිහිටා ඇති නීති ආධාර කොමිෂන් සභාව ප්‍රධාන කාර්යාලය වෙත පැමිණීමෙන් නීතිඥ සහය සහ නීති උපදෙස් ලබා ගැනීම පිළිබඳ තවදුරටත් දැනුවත් වීමේ හැකියාව පවතී. එසේම පහත ලිපිනය සහ දුරකථන අංක ඔස්සේ ද වැඩිදුර තොරතුරු විමසා සිටීමේ හැකියාව පවතියි.
ශ්‍රී ලංකා නීති ආධාර කොමිෂන් සභාව
අංක 129, අලුත්කඩේ වීදිය,
කොළඹ – 12,
දුරකථන :-
+94 115 335 329/ +94 115 335 281
+94 112 433 618
ඊමේල් :- legalaid@sltnet.lk
සටහන -: මංගලා පවිත්‍රානි
