උරහිසට පීඩා දෙන අවබාහුක
වර්තමාන සමාජයේ තරුණ මෙන්ම වැඩිහිටි පුද්ගලයන්ගේ කාර්‍යයබහුල රැකියා නිසා නිසි විවේකයකින් තොරව දවසේ බොහෝ වේලාවක් එකම කාර්‍ය්යක නිරතවීම බහුලව දක්නට ලැබේ.
එකම ඉරියව්වකින් යුතුව, එකම කාර්‍යයේ නැවත නැවත යෙදීම, නිසි ව්‍යායාම නොමැතිවීම මෙන්ම හුරු එක් අතකින් පමණක් රැකියා ස්ථානවල කාර්‍ය්යන්හි හා ගෙදරදොර වැඩකටයුතු වල යෙදීම වැනි පුරුදු නිසා උරහිස් සන්ධිය හා ගෙල ආශ්‍රිත මාංශපේශීන්හට නිසි විවේකය නොලැබීයාමෙන් උරහිස් සන්ධිය හා බෙල්ල ආශ්‍රිත රෝගාබාධ පහසුවෙන් හටගනී.
ඉහත කී හේතූන් නිසා වාත දෝෂය කෝපවීමෙන් බාහුවේ ස්නායු, රුධිර වාහිනී, පටක, බන්ධනී සියල්ල අවරෝධ කිරීමෙන් බාහුව ක්ෂය වීම, ක්‍රියා කරවීමේ අපහසුව හා වේදනාව ඇතිකිරීම හේතුවෙන් “අවබාහුක” නම් රෝග තත්ත්වය හටගන්නා බව ආයුර්වේද වෛද්‍ය විද්‍යාවේ මූලග්‍රන්ථයන්හි සඳහන් වේ.
වාත හා කඵ දෝෂ ප්‍රමුඛ රෝගී තත්ත්වයක් වන අවබාහුක රෝගය පූර්ව ගාත්‍රාවල (උරහිස ආශ්‍රිතව) එනම් බාහුවල හටගනී.
උරහිස් සන්ධිය යනු කුහර ගෝල සන්ධියකි. සම්පූර්ණ බාහුවේ පුළුල් චලන පරාසයක් මෙම සන්ධිය මගින් සිදු කෙරේ. අත උරහිස් සන්ධියෙන් ඉහළට, පහලට, ඉදිරියට, පිටුපසට -එසවීම, පහත හෙලීම, දික් කිරීම මෙන්ම රවුමට කැරකැවීම වැනි චලනයන් පහසුවෙන් සිදුකල හැකි විශේෂිත වූ සන්ධියක් වුවද රෝග ලක්ෂණ පහල වීමත් සමඟ වේදනාව හේතුවෙන් රෝගියා මෙම සන්ධියේ චලන සීමා කරනු ලැබේ. එනම් අත ඉහළට එසවීමේදී වේදනාව ගෙනදීම නිසා ඉන්පසු නැවත අත එසවීම ක්‍රමයෙන් සීමා කරයි.
එබැවින් සන්ධිය බොහෝ කාලයක් නිසිපරිදි ක්‍රියා නොකිරීම හේතුවෙන් මාංශපේශි ක්ෂය වීම් පවා පසුකාලීනව දක්නට ලැබෙන අවස්ථාද පවතී.
උරහිස් සන්ධියේ සිට අත දක්වා සම්පූර්ණ බාහුව ක්‍රියාකිරීමේ අපහසුතාවය හටගැනීම මෙහිදී පළමුව සිදුවේ.
බොහෝ විට ප්‍රතිකාර සඳහා යොමුවීමේදී රෝගීන් පැමිණිලි කරනුයේ, බොහෝ කාලයක සිට ක්‍රමක්‍රමිකව රෝගය වර්ධනය වූ බවත්, අත ඉහළට එසවීමට හා පිටුපසට ගැනීමට නොහැකි වීම නිසා කාන්තා පාර්ශවයටනම් කොණ්ඩය පීරා ගැනීමට, කොණ්ඩය බැඳ ගැනීමට පවා නොහැකි බවයි. එමෙන්ම, පිරිමි පාර්ශවයට කමිසය හැඳගැනීමට අත එසවීමට නොහැකිවීම නිසා පීඩාවක් ගෙනදෙන බව ඔවුන් බහුලව මැසිවිලි නඟයි. නමුත් රෝග ලක්ෂණ හටගත් මුල්ම අවස්ථාවේදී මෙම රෝගීන් ප්‍රතිකාර සඳහා යොමු වීමක් සිදු නොකිරීම සුලබව දැකිය හැකි කරුණකි.
ආයුර්වේද වෛද්‍ය විද්‍යාවේ ඉගැන්වීම් තුල අවබාහුක රෝගය හා සමාන රෝග ලක්ෂණ පෙන්නුම් කරන විශ්වාචී නම් රෝගී අවස්ථාවක් පිලිබඳවද මූලග්‍රන්ථයන්හි සඳහන් වේ. උරහිස් සන්ධියේ සිට ඇඟිලි දක්වා විහිදෙන ස්නායුන්ගේ යම් ආබාධයක් හේතුවෙන් අත දිගහැරීම හා හැකිලීම යන ප්‍රධාන ක්‍රියා සිදුකිරීමට නොහැකිවීම මෙම රෝගයේ ප්‍රධාන ලක්ෂණය යි. එමනිසා බොහෝවිට සම්පූර්ණ බාහුවම පීඩාවට පත්වේ. අතේ බර බව, හිරිය, අප්‍රාණිකත්වය, වෙව්ලීම වැනි රෝග ලක්ෂණ රෝගියා විසින් පැමිණිලි කරන අතර ක්‍රියා කිරීමේදී ඇතිවන වේදනාව අවබාහුක රෝග අවස්ථාවේදී මෙන්ම පවතී.
මීට අමතරව අවබාහුක රෝගය හා සමාන ලක්ෂණ ගෙන දෙන තවත් ප්‍රධාන රෝග අවස්ථාවන් කිහිපයක් දක්නට ලැබේ. එනම්,
ඒකාංගඝාත (එක් ගාත්‍රයක සිදුවන paralysis තත්ත්වයක්), අංශශෝෂ (උරපත් සාදන අස්ථි [scapula] හා සම්බන්ධ මාංශපේශී ක්ෂයවීම් හේතුවෙන් ක්‍රියා හානිවීම නිසා ඇතිවන රෝග තත්ත්වයක්)
සන්ධිගත වාත,
මාංශගත වාත යන රෝග අවස්ථාවන් වේ.
අවබාහුක රෝගී තත්ත්වයේදී උරහිස් සන්ධියේ තදබව, උරහිස් සන්ධියෙන් අත ඉහලට එස්වීමට නොහැකිවීම හා වේදනාව, කල් යාමේදී උරහිස් සන්ධියේ සිට අත දිගේ, බෙල්ල දිගේ, පිට පිටුපසට වේදනාව පැතිර යාම පවා සිදු වේ.
බටහිර වෛද්‍ය විද්‍යාත්මකව පූර්ව ගාත්‍රා හා සම්බන්ධිත synovial membrane හි ප්‍රදාහ තත්ත්ව, මාංශ පේශීන්ගේ ක්‍රියාහානි (muscle atrophy), ග්‍රෛවී ස්නායූන්ගේ තෙරෙපීම් නොහොත් (C4,C5 nerve root compression), උරහිස් සන්ධිය ආශ්‍රිත පටක හානිවීමෙන් fibrosis තත්ත්ව හට ගැනීම, උරහිස් සන්ධිය හා බෙල්ල ආශ්‍රිතව සිදුවන හදිසි අනතුරු, ස්ථානීය අර්බුද, Cervical spondilosis, Supra spinatus muscle tendon rupture, Shoulder joint capsule හි සිදුවන ආසාධන තත්ත්ව හේතුවෙන් ඇතිවන Frozen shoulder/ Adhesive capsulitis යන රෝගී තත්ත්වය හා අනුරූපී සම්බන්ධතා අඩු වැඩි වශයෙන් පවතින මෙම රෝගය ආයුර්වේද වෛද්‍ය ක්‍රමය තුල අවබාහුක ලෙසට නම් කර ඇත.
පරිඝණක ආශ්‍රිත රැකියාවල නියුතු අය, ඇඟලුම් කම්හල් වල රැකියා කරන්නන්, යන්ත්‍ර සූත්‍ර ක්‍රියා කරවන්නන් වැනි නිතර අත වෙහෙසවා වැඩ කරන පුද්ගලයන් හට පහසුවෙන් වැළදෙන මෙම රෝගයේ රෝග ලක්ෂණ නොසලකා හැරීමෙන් ක්‍රමිකව රෝගය උත්සන්න වී උරහිස් සන්ධියේ සාමාන්‍ය ක්‍රියාවන්ට බාධා පමුණුවයි.
ආතරයිටීස් රෝගයේදී මෙන් බොහෝ සන්ධීන්ගේ පීඩාවක් මෙහිදී හට නොගන්නා අතර අවබාහුක රෝගය උරහිස් සන්ධියට පමණක් සීමා වේ. රෝගය එක් උරහිසක බොහෝ විට වැළඳෙන අතර ඇතැම්විට උරහිස් සන්ධි දෙකෙහිම දක්නට ලැබෙන අවස්ථාද පවතී. රාත්‍රී කාලයේදී වේදනාව අධික වන අතර වර්ෂා කාලයේ රෝගය උත්සන්න වීම සිදුවේ. ප්‍රතිකාර නොගෙන සිටීමෙන් රෝගය ක්‍රමයෙන් වර්ධනය වී වේදනාව හේතුවෙන් අත ඉහළට එසවීමට, පිටුපසට ගැනීමට පවා නොහැකි වීම දක්නට ලැබේ.
වාත දෝෂය මූලික කොටගෙන හටගන්නා අවබාහුක රෝගී තත්ත්වය වාත රෝග ප්‍රකට වන වයස අවුරුදු 40-60 අතර මැදිවියේ පුද්ගලයන් හට බහුලව වැළඳෙන අතර, කාන්තාවන් අතර බහුලව ප්‍රකට වන රෝගී තත්තවයකි. නමුත් වායු සමීකරණ කාමර තුල විවේකයකින් තොරව අධිකව වෙහෙසෙන තරුණ වයසේ පුද්ගලයන් අතර පවා වර්තමානයේ අවබාහුක රෝගී තත්ත්වය දක්නට ලැබේ. මීට අමතරව උරහිස ආශ්‍රිතව සිදුකල ශල්‍ය කර්ම හා උරහිස් සන්ධි ආශ්‍රිතව සිදුවූ හදිසි අනතුරු හේතුවෙන් පසුකාලීනව අවබාහුක රෝගී තත්ත්වය ගටගැනීමේ හැකියාවක්ද පවතී. එමෙන්ම හෘදයාබාධ, දියවැඩියාව හා තයිරොයිඩ් ග්‍රන්ථිය ආශ්‍රිත රෝගාබාධ හේතුවෙන් පවා අවබාහුක රෝගී තත්ත්වය හටගැනීමට පුළුවන.
අවබාහුක චිකිත්සා සූත්‍රයේ සඳහන් වනුයේ ” අවබාහෞ හිතං නස්‍යං – ස්නේහශ්චෝත්තර භක්තික: ” ලෙසටය.
එනම්, නස්‍ය කිරීම චිකිත්සාවේ මූලික පියවරයි. ඊට අමතරව කෑමෙන් පසු ගිතෙල් පානය (මේස හැඳි 1ක් පමණ) හිතකර බව දක්වා ඇත.
නිවැරදි රෝග විනිශ්චයෙන් පසුව පුදගල ප්‍රකෘතිය, දෝෂ තත්ත්ව සලකා බලා රෝගියා සතු අනෙකුත් රෝගාබාධ සියල්ල සැලකිල්ලට ගෙන පුද්ගලානුබන්ධ චිකිත්සාවක් මෙහිදී ප්‍රයෝග කරනු ලැබේ.
රාස්නා නොහොත් ‘හීන් අරත්ත’ අඩංගු කෂාය වර්ග ප්‍රතිකාර බහුලව යොදාගන්නා අතර නිර්ගුණ්ඩ්‍යාදී තෛල අභ්‍යංගය ඉතා සුදුසුය. කට්ඵලාදී චූර්ණ, ෂඩ්බිංදු තෛල යන කඵ නිර්හරණ නස්‍ය කිරීම චිකිත්සාවේ ප්‍රත්‍යක්ෂ ප්‍රතිඵල ලබා දෙන අතර උරහිස් සන්ධිය, ගෙල පිටුපස හා බාහුව දිගේ ඉහළට මීතෙල් ආලේප කොට සම්භාහනය කිරීමද ඉතා ගුණදායකය.
එකම ඉරියව්වල රැඳී නොසිට වරින්වර ඉරියව් මාරු කිරීම හා වෛද්‍ය උපදෙස් ඇතිව ව්‍යායාම් වල නිරත වීම අනිවාර්යයෙන්ම සිදුකල යුතුවේ. ශීතකල ආහාර පාන භාවිතය හා ඇල් ජලය ස්නානය නුසුදුසු වන අතර උණුසුම් ජලය පානය හා උණුසුම් ජල ස්නානය ප්‍රතිකාර හා සමගාමීව සිදුකිරීමෙන් ඉක්මන් සුවයක් ලබාගත හැකිය.
අනුකූල කෂාය, ගුලි, කල්ක, චූර්ණ වර්ග අභ්‍යන්තර ඖෂධ ලෙස ලබාදීමත්, තෛල වර්ග අභ්‍යංග කිරීම හා ස්නායු පෝෂක තැවිලි වර්ග මගින් ස්වේද දීම හා මාංශ පේශී පටක ඉහිල් වන පත්තු ආලේප කිරීමත්, තෛල අභ්‍යංගයෙන් අනතුරුව නිසි ව්‍යායාම් ලබා දීමත් මගින් බාහුවේ ක්‍රියාකාරීත්වය නිසි පරිදි යථා තත්ත්වයට පත් කරලීමේ හැකියාව ආයුර්වේද ප්‍රතිකාර සතුවේ. තවද, ආයුර්වේද චිකිත්සා ක්‍රමයන්ට අමතරව කටු චිකිත්සා ප්‍රතිකාරයද අවබාහුක ප්‍රතිකාර හා සමගාමීව සිදුකිරීමෙන් ප්‍රතිකාරයේ ඉක්මන් ප්‍රතිඵල ලබා ගැනීමට හැකිවේ.
එබැවින් රෝග ලක්ෂණ හටගත් අවස්ථාවේදීම නිසි සුදුසුකම් ලත් ආයුර්වේද වෛද්‍යවරයෙක් වෙත ගොස් ප්‍රතිකාර ලබාගැනීමෙන් අවබාහුක රෝගය පහසුවෙන් සුව කර ගැනීමේ හැකියාව පවතී.
වෛද්‍ය නාලිකා හංසිනී ජයතිලක
BAMS ( Colombo-SL )
