Author: Digital My Business

ඔබේ නව නිවෙස් මිලදී ගැනීම සඳහා වේගයෙන් මුදල් අවශ්‍යද? එසේ නම්, bridging loan එකක් ඔබට ඉතා ප්‍රයෝජනවත් විසඳුමක් විය හැක. මෙම ලිපියෙන්, ඔබේ mortgage අවශ්‍යතාවයන් සපුරාලීම සඳහා bridging loan භාවිත කළ හැකි විවිධ ක්‍රම පිළිබඳව අප විවරණය කර ඇත.

Bridging Loan යනු කුමක්ද?

Bridging loan එකක් යනු කෙටි කාලීන ණය පහසුකමක් වන අතර, ඉතා වේගයෙන් සිදු කළ යුතු ගනුදෙනුවක් සඳහා අවශ්‍ය මුදල් සැපයීම සඳහා භාවිත වේ. උදාහරණයක් ලෙස, නිවෙස් මිලදී ගැනීම් හෝ renovations සඳහා එය බහුලව භාවිත වේ. මෙවැනි loan එකක අරමුණ වන්නේ, ඔබේම මුදල් ලැබෙන තුරු ඇති වන මූල්‍ය හිඟය “bridge” කිරීමය – ඒ කියන්නේ, මුදල් තවමත් ලැබී නැති වුවද ඔබට අවශ්‍ය property එක වහා මිලදී ගත හැකි වන පරිදි මෙම ණය පහසුකම සලසනු ලැබේ.

Bridging Loan ක්‍රියාත්මක වන්නේ කෙසේද?

Bridging loan එකක් ලබා දීමේදී, ඔබ සතු assets (දේපළ) ණය සඳහා security (උපාය) ලෙස ක්‍රියාකරයි. නමුත් සාමාන්‍ය UK mortgage එකකින් විශේෂ වන්නේ, මෙය කෙටි කාලීන ණයකි – සාමාන්‍යයෙන් වසර 1 සිට 2 දක්වා කාලයක් සඳහා පමණක් ලබා දේ.

මෙවන් loan එකක් ලබා ගැනීම සඳහා, lender කෙනෙකුට ඔබෙන් exit strategy එකක් ඉල්ලා සිටිය හැක – එනම්, loan එක අවසන් වේලාවේදී මුළු මුදල එකවර ගෙවීමක් සිදු කළ හැකි බව තහවුරු කරන ක්‍රමය.

මෙම exit strategy එකේ මුදල් මූලාශ්‍ර වශයෙන් ඔබට භාවිත කළ හැක්කේ: ඔබේ පැරණි නිවස විකිණීමෙන් ලැබෙන මුදල්, Renovation කිරීමෙන් පසුව resale කිරීම, Remortgage කිරීම, Inheritance එකක් (අයිතියට ලැබෙන මුදලක්), වෙනත් investments විකිණීම

Bridging Loan එකේ Key Features

 Short time frame

Bridging loans සාමාන්‍යයෙන් 5 – 10 දිනක් ඇතුළත සකස් කළ හැක. Mortgage ක්‍රියාවලියට සාපේක්ෂව, මෙය ඉතා වේගවත්ය.

 Flexible Repayment Strategies

Repayment ක්‍රම 2ක් ඇත:

• Rolled-up interest: Interest එක loan මුදලට එකතු වේ. නියමිත කාලයේ අගදී මුළු මුදල එකවර ගෙවිය යුතුය. මෙය උචිතය ඔබට අධික මාසික ආදායමක් නොමැතිනම් හෝ project එකක් අවසන් වීමෙන් පසු විශාල මුදලක් ලැබෙන තෙක් රැඳී සිටින්නට අවශ්‍ය නම්.
• Serviced interest: Interest එක මාසිකව ගෙවීමක් සිදු කරයි. පසුදී මුල් මුදල පමණක් ගෙවීම සිදු කරයි.මෙම strategy එක තෝරාගන්නේ නම්, lender විසින් ඔබේ monthly income සහ credit history පරීක්ෂා කරයි – එනම්, ඔබට මාසික interest ගෙවීම් කළ හැකිදැයි ඔවුන් තීරණය කරයි.

Bridging Loan වර්ග

Bridging loan ලබාදෙන lenders බොහෝ විවිධ loan වර්ග ලබා දිය හැකි වුවත්, අතිශය වශයෙන් ජනප්‍රිය වන bridging loan වර්ග දෙකක් විශේෂයෙන් හඳුනාගෙන ඇත:

1. Open Bridging Loan

මෙය repayment date එකක් නිශ්චිතව නොමැති loan එකකි. උදාහරණයක් ලෙස, ඔබේ නිවස විකිණීමට දැමූවද තවමත් buyer නැති නම්, loan එක ගෙවිය යුතු දිනයත් අනිශ්චිත වේ. මෙවැනි අවස්ථාවක lender කෙනෙකු ඔබට වැඩි කාලයක් ලබාදිය හැකිදැයි තීරණය කරයි. සාමාන්‍යයෙන් මේ loan එකේ maximum term එක 1 year ක් පමණ විය හැක. Open bridging loans වියදම් වැඩි loan වර්ගයකි, මන්ද repayment uncertainty එක නිසා lender ට ඇති අවදානම වැඩියි.

2. Closed Bridging Loan

Closed bridging loan වලදී, loan repay කිරීමට පෙර නිශ්චිත දිනයක් (fixed repayment date) සටහන් වේ. මෙවන් loan වර්ගයන්හිදී lender ට risk අඩු බැවින්, interest rates අඩු වීමේ හැකියාවක් ඇත. එමනිසා මෙය comparatively අඩු වියදම් සහිත loan එකක් වේ.

First Charge සහ Second Charge Bridging Loans

Bridging loan එකක් සඳහා අයදුම් කිරීමේදී, ඔබේ දේපළ මත charge එකක් තැබේ. මෙය නීතිමය වශයෙන් loan repayment priority එකක් දැක්වීමකි – එනම්, ඔබ default වුවහොත්, දේපළ විකුණා මුදල් ආපසු ලබා ගන්නේ කුමන lender ටද කියා දක්වයි.

 First Charge Bridging Loan

මෙය short-term bridging loan එකක් වන අතර, ඔබේ දේපළ මත පළමු priority එකක් (first charge) ලෙස සටහන් වේ. ඒ කියන්නේ, ඔබ loan එක ගෙවීම අසාර්ථක වුවහොත්, lender ට පළමුවෙන්ම ඔබේ දේපළේ වටිනාකමෙන් මුදල් ආපසු ලබා ගැනීමේ අයිතිය තිබේ.

 Second Charge Bridging Loan

ඔබ දැනටමත් ඔබේ දේපළ මත mortgage එකක් (first charge) තිබේ නම්, bridging loan එක second charge එකක් ලෙස සලකයි.මෙම තත්ත්වයේදී, bridging loan එකක් ලබා ගැනීමට පෙර, ඔබ first charge lenderගෙන් anumathiya (consent) ලබා ගත යුතුය.මෙය lender ට තවත් අවදානමක් නිසා, second charge bridging loans සදහා conditions දැඩි විය හැක.

Bridging Loan එකක් අවශ්‍ය වන අවස්ථා

 Property Auctions

Auction එකක නිවසක් ගන්නා විට ගෙවීම දින 28ක් ඇතුළත අවශ්‍ය වන නිසා,   සාමාන්‍ය mortgage approvals සඳහා ඉඩක් නෑ. මෙවැනි අවස්ථාවක bridging loan එකක් ඉක්මන් මුදල් විසඳුමක් වශයෙන් උපකාරී වේ.

 Break in Property Chain

  ඔබේ පැරණි නිවස විකිණීම ප්‍රමාද වීම හෝ deal එක cancel වීමකදී, bridging loan එකකින් ඔබේ පැරණි නිවස විකිණෙන තුරු අලුත් නිවසේ ගෙවීම් සම්පූර්ණ කළ හැකියි.

 Property Renovation

  Renovate කරන්න ඕන නිවසක් mortgage වලට සුදුසු නැතිනම්, bridging loan එකකින් මුල්ම capital එක ලබාගෙන පසුව resale / remortgage කළ හැක, නැතහොත්  Buy-to-let investment එකකට අලුත්වැඩියා කළ හැක.

Bridging Loan එකක් ලබා ගැනීමට ඔබට අවශ්‍ය දෑ

Bridging loan එකක් approve වීමේදී, lender කෙනෙකු බලන ප්‍රධානම කරුණක් වන්නේ ඔබ සකසා ඇති exit strategy එකේ විශ්වාසනීයභාවයයි. ඒ කියන්නේ, ඔබට loan එක repay කිරීම සඳහා තිබෙන ව්‍යාපාරික හෝ මූල්‍යමය සැලැස්ම කොපමණ ශක්තිමත්ද යන්නයි. 

Security Property Valuation-   Loan එකට guarantee එකක් ලෙස දෙන property එකේ valuation කිරීමක් සිදු වෙනවා. මෙහිදී condition, location, සහ market value ආදී දේවල් බලා සාධාරණ වටිනාකමක් තීරණය කරයි. 

 Equity සහ Loan-to-Value (LTV) Ratio –ඔබට තියෙන equity සහ requested loan එකේ LTV ratio එක බැලීමත් වැදගත්. සාමාන්‍යයෙන් bridging loan වලට LTV සීමාව 70%–75% අතර වනවා. 

 Exit Strategy සඳහා proof -Loan එක repay කිරීමේ exit strategy එක ලියවිලි සහිතව (documented) ඉදිරිපත් කළ යුතුයි. මෙයට උදාහරණ වශයෙන්:Mortgage agreement in principle (AIP), ඔබේ නිවස විකිණීම සම්බන්ධයෙන් ගන්නා පියවර, ඉදිරියේදි ලැබෙන්න තියෙන income proof (remortgage, inheritance, resale) etc.  

Bridging loans යනු UK mortgage ක්ෂේත්‍රයේ වැදගත් මූල්‍ය මෙවලමකි. එය නිවෙස් මිලදී ගැනීම්, renovate කිරීම, property chain break වැනි අභියෝග සඳහා වේගයෙන් මුදල් ලබා දිය හැකි ක්‍රමයකි. නමුත්, මේ loans පහසු වුවද, ඉතා නිවැරදි exit strategy එකක්, පරීක්ෂාකාරී විමසීමක්, හා වෘත්තීය mortgage adviser එකෙකුගේ උපදෙස් අවශ්‍ය වේ.

ඔබේ උත්සාහය සාර්ථක කරගැනීමට, bridging loans වැනි කෙටි කාලීන මූල්‍ය විසඳුම් නිවැරදිව භාවිත කිරීම ඔබට බෙහෙවින් උපකාරී වනු ඇත.

Tip: ඔබේ financial decision එක සුරක්ෂිතව සිදු කිරීම සඳහා, සෑම විටම විශ්වාසදායක mortgage adviser සහිතව ක්‍රියා කරන්න.

මෙය මේ දිනවල දැඩි ලෙස අවධානයට ලක්වන මාතෘකාවක් ලෙස දැක්විය හැක. අද ලෝකයේ කිසිම රටක් තනිව සිටින්නේ නැත. ලෝකයේ එක් කොටසක සිදුවන දේ තවත් කොටසකට පහසුවෙන් බලපෑ හැකිය. විශේෂයෙන් ශ්‍රී ලංකාව වැනි රටක වෙළඳාම, සංචාරක ව්‍යාපාරය, ප්‍රේෂණ, ඉන්ධන සහ ආහාර සඳහා පවා වෙනත් ජාතීන් මත යැපෙන රටක් ලෙස ගෝලීය ආර්ථික අර්බුද වන ගෝලීය අවපාතයක්, යුද්ධයක්, වසංගතයක් හෝ උද්ධමනයක් වැනි දේ දුරස්ථ ප්‍රවෘත්ති පමණක් නොවේ. ඒවා ශ්‍රී ලංකාවේ ජනතාවගේ ජීවිතවලට සෘජුවම බලපායි. මහා ව්‍යාපාරවල සිට කුඩා ගොවීන් දක්වා, රජයේ නිලධාරීන්ගේ සිට දෛනික වැටුප් සේවකයින් දක්වා, ගෝලීය ආර්ථිකයට පහරක් එල්ල වන විට එය සෑම කෙනෙකුටම බලපායි.

ගෝලීය අර්බුදයක් ඇති වූ විට, බොහෝ රටවල් මුදල් ඉතිරි කර ගැනීමට අවශ්‍ය නිසා ඔවුන්ගේ ආනයන අඩු කරති. තේ, ඇඟලුම්, රබර් සහ කුළුබඩු අපනයනය කරන ශ්‍රී ලංකාව එවැනි කාලවලදී විශාල ගැටළු වලට මුහුණ දෙයි. උදාහරණයක් ලෙස, යුරෝපීය රටවල් හෝ ඇමරිකා එක්සත් ජනපදය මූල්‍යමය දුෂ්කරතාවන්ට මුහුණ දෙන විට, ඔවුන් අපගේ ඇඟලුම් කර්මාන්තශාලාවලින් අඩු ඇඳුම් මිලදී ගනී. එහි ප්‍රතිඵලයක් ලෙස, ශ්‍රී ලංකාවේ කර්මාන්තශාලා හිමියන්ට පිරිවැය අඩු කිරීමට, නිෂ්පාදනය නැවැත්වීමට හෝ වසා දැමීමට පවා සිදුවිය හැකිය. මෙය කම්කරුවන්ට රැකියා අහිමි වීමට හෝ අඩු වැටුප් ලැබීමට හේතු වේ. බොහෝ සේවකයින්, විශේෂයෙන් ඇඟලුම් අංශයේ කාන්තාවන්, එවැනි කාලවලදී දැඩි ලෙස පීඩා විඳිති.

සංචාරක ව්‍යාපාරය යනු දැඩි ලෙස පහර කෑමට ලක්වන තවත් අංශයකි. COVID-19 වසංගතය වැනි ගෝලීය ගැටළු ඇති වූ විට, මිනිසුන් ගමන් කිරීම නවත්වයි. ජාත්‍යන්තර ගුවන් ගමන් අවලංගු කරනු ලැබේ, රටවල් ඔවුන්ගේ දේශසීමා වසා දමනු ලැබේ, සංචාරකයින් නිවසේ රැඳී සිටිති. ශ්‍රී ලංකාව ආදායම සඳහා සංචාරක ව්‍යාපාරය මත දැඩි ලෙස රඳා පවතී. සංචාරකයින් වෙරළ තීරයන්, වනජීවීන් සහ සංස්කෘතික ස්ථාන භුක්ති විඳීමට මෙහි පැමිණේ. නමුත් ගෝලීය අර්බුදයක් අතරතුර, හෝටල් හිස් වේ, අවන්හල් කලින් වැසෙයි, සහ සංචාරක මාර්ගෝපදේශකයින්ට රැකියා නොමැත. දහස් ගණනකට රැකියා අහිමි වේ, විශේෂයෙන් සංචාරක ව්‍යාපාරයට සම්බන්ධ කුඩා හා මධ්‍ය පරිමාණ ව්‍යාපාරවල අය දැක්විය හැක. මෙම සේවකයින්ගෙන් බොහෝ දෙනෙක් අවිධිමත් රැකියා වල යෙදී සිටිති, එයින් අදහස් කරන්නේ ඔවුන්ට රැකියා සුරක්ෂිතභාවයක් හෝ රජයේ ආරක්ෂාවක් නොමැති බවයි.

මෙම අර්බුදය අපගේ පවුල් වෙත තවත් මාර්ගයක් හරහා ළඟා වේ. එනම් විදේශ ප්‍රේෂණ, බොහෝ ශ්‍රී ලාංකිකයන් විදේශයන්හි, විශේෂයෙන් මැදපෙරදිග සේවය කරන අතර, ඔවුන් තම පවුල් නඩත්තු කිරීම සඳහා මුදල් ආපසු ගෙදර යවයි. මෙම මුදල් ආහාර, අධ්‍යාපනය සහ දෛනික වියදම් සඳහා ගෙවීමට උපකාරී වේ. නමුත් ගෝලීය ආර්ථික පසුබෑම අතරතුර ඒ හේතුවෙන්, මෙම සේවකයින්ගෙන් බොහෝ දෙනෙකුට රැකියා කප්පාදුවලට, වැටුප් ප්‍රමාද වීමට හෝ ඉක්මනින් නිවසට යාමට සිදු වේ. ඔවුන් අඩු මුදල් යවන විට, ශ්‍රී ලංකාවේ ඔවුන්ගේ පවුල් අරගල කරති. ජාතික මට්ටමින්, එයින් අදහස් කරන්නේ විදේශ විනිමය අඩුවීමයි, එය ඩොලර් හිඟය, උද්ධමනය වැඩිවීම සහ මූලික භාණ්ඩ ආනයනය කිරීමේ දුෂ්කරතා වැනි ආර්ථිකයේ විශාල ගැටළු ඇති කරයි.

කෘෂිකර්මාන්තය සහ දේශීය ව්‍යාපාර ද ආරක්ෂිත නොවේ. ගෝලීය වෙළඳපොළෙන් වෙන්ව පෙනෙන්නට තිබුණත්, ඒවා බොහෝ ආකාරවලින් බලපායි. උදාහරණයක් ලෙස, ඉන්ධන හෝ පොහොර මිල ගෝලීය වශයෙන් වැඩි වුවහොත්, දේශීය ගොවියා තම වැඩ සඳහා වැඩි මුදලක් ගෙවයි. මෙය ගොවිතැන අඩු ලාභදායී කරයි. කුඩා ව්‍යාපාරවලට සමාන ගැටළු වලට මුහුණ දීමට සිදුවේ.එනම් ඉහළ යන පිරිවැය සහ අඩු ගනුදෙනුකරුවන් හේතුවෙනි. වියදම් ඉහළ යන විට සහ ලාභ පහත වැටෙන විට, මෙම අංශවල වැඩ කරන පුද්ගලයින් අඩුවෙන් උපයති හෝ රැකියා අහිමි වේ. මෙය ග්‍රාමීය ප්‍රදේශවල දරිද්‍රතාවය වැඩි කරන අතර බොහෝ විට නොපවතින රැකියා සොයමින් නගරවලට යාමට වැඩි පිරිසක් තල්ලු කරයි.

අර්බුදය උග්‍ර වන විට අත්‍යවශ්‍ය භාණ්ඩවල මිල ඉහළ යයි. ආනයනික ඉන්ධන, ගෑස්, ඖෂධ සහ ආහාර ද්‍රව්‍ය වඩාත් මිල අධික වේ. ජීවන වියදම වැඩි වුවද වැටුප් එලෙසම පවතී. බොහෝ පවුල් සඳහා මෙය දිනපතා දුෂ්කරතා ඇති කරයි. ඔවුන් ආහාර කපා හරිති, වෛද්‍ය ප්‍රතිකාර ප්‍රමාද කරති, සහ ජීවත් වීමට ණය ලබා ගනිති. අඩු හෝ ස්ථාවර ආදායම් ලබන සේවකයින් වැඩිපුරම පීඩා විඳිති. උද්ධමනය හේතුවෙන් ඔවුන්ගේ ඉතිරිකිරීම් අතුරුදහන් වන ආකාරය දකින මධ්‍යම පාන්තික පවුල් ද පීඩනයට ලක් වේ.

එවැනි කාලවලදී රජය ද අරගල කරයි. බදු සහ අපනයන වලින් ලැබෙන ආදායම පහත වැටීමත් සමඟ, රාජ්‍ය අංශයේ වැටුප් ගෙවීම, ණය කළමනාකරණය කිරීම හෝ සංවර්ධන ව්‍යාපෘති දිගටම කරගෙන යාම දුෂ්කර වේ. ජාත්‍යන්තර ණය දෙන්නන් නව ණය ලබා දීමට හෝ ඉහළ පොලියක් ඉල්ලා සිටීමට පසුබට විය හැකිය. එහි ප්‍රතිඵලයක් ලෙස, රජය පොදු සේවාවන් කපා හැරීමට හෝ බදු වැඩි කිරීමට ඉඩ ඇති අතර, එමඟින් සාමාන්‍ය ජනතාවගේ ජීවිතය තවත් දුෂ්කර වේ. රාජ්‍ය සේවකයින් තම රැකියා සුරක්ෂිතභාවය පිළිබඳව අවිනිශ්චිතතාවයකට මුහුණ දෙන අතර තරුණ උපාධිධාරීන්ට රැකියා වෙළඳපොළට ඇතුළු වීමට අපහසු වේ.

ශ්‍රම වෙළඳපොළට ඇති සමස්ත බලපෑම ඉතා බරපතල ය. විශේෂයෙන් තරුණයින් සඳහා රැකියා අවස්ථා අඩුය. බොහෝ උපාධිධාරීන්ට ඔවුන්ගේ සුදුසුකම් වලට ගැලපෙන රැකියා සොයා ගැනීමට නොහැකි වේ. වැඩි පිරිසක් අඩු වැටුප් සහිත, තාවකාලික හෝ අවිධිමත් රැකියාවලට බල කෙරෙති. සමහරු විදේශ රැකියා සොයමින් නීත්‍යානුකූලව හෝ නීති විරෝධී ලෙස සංක්‍රමණය වීමට තෝරා ගනී. තවත් සමහරු රැකියා විරහිතව හා කලකිරීමට පත්ව සිටිති. රැකියා සඳහා තරඟකාරිත්වය වැඩි වන අතර, බොහෝ විට, ශක්තිමත් සම්බන්ධතා හෝ කුසලතා නොමැති අය ඉතිරි වේ.

අවසාන වශයෙන්, ගෝලීය ආර්ථික අර්බුදයක් ශ්‍රී ලංකාවේ දේශසීමා වලින් නතර නොවේ. එය අපගේ කර්මාන්තශාලා, ගොවිපලවල්, නිවාස සහ හදවත් වලට ඇතුළු වේ. එය අප උපයන දේ, අප කන දේ සහ අප ජීවත් වන ආකාරය කෙරෙහි බලපායි. නමුත් සෑම අර්බුදයක්ම ඉගෙන ගැනීමට සහ සූදානම් වීමට අවස්ථාවක් ද වේ. ශ්‍රී ලංකාව ශක්තිමත් දේශීය ආර්ථිකයක් ගොඩනැගීම කෙරෙහි අවධානය යොමු කළ යුතුය, විදේශ රටවල් මත දැඩි ලෙස යැපීම අඩු කළ යුතුය, සහ සියලු අංශවල සේවකයින්ට සහාය විය යුතුය. අපට බුද්ධිමත් සැලසුම් කිරීම, අවංක නායකත්වය සහ මිනිසුන් අතර එකමුතුකම අවශ්‍ය වේ. එවිට පමණක් අපට ඊළඟ ගෝලීය කුණාටුවට ධෛර්යයෙන් හා විශ්වාසයෙන් මුහුණ දිය හැකිය.

පවිත්‍රා රණතුංග

පුරාණ ග්‍රීක මිථ්‍යා කථාවල අද්විතීය ස්ථානයක් හිමි කර ගන්නා ඇතීනා දෙවඟන, ඥානය, යුද උපක්‍රම, ශිල්පීය හැකියාවන් සහ නගරවල ආරක්ෂාවට අධිපති දේවතාවිය ලෙස හැඳින්වේ. සියුස් දෙවියන්ගේ හිසෙන් උපන් අසාමාන්‍ය සම්භවයක් ඇති ඇය, ග්‍රීක දේව මණ්ඩලයේ වඩාත් බලගතු හා ගෞරවාදරයට පාත්‍ර වූ චරිතයකි.

ඇතීනාගේ උපත පිළිබඳ කතාව අතිශයින්ම සිත්ගන්නා සුළුය. සියුස් දෙවියන් ඔහුගේ ප්‍රථම බිරිඳ වූ මෙටිස් (Metis) ගිල දැමීමෙන් පසු, ඔහුට දරුණු හිසරදයක් ඇති විය. මෙම වේදනාව සමනය කිරීම සඳහා හෙෆේස්ටස් (Hephaestus) දෙවියන් විසින් සියුස්ගේ හිස පොරවකින් පලන ලද අතර, ඉන් අනතුරුව සම්පූර්ණ සන්නාහයෙන් සැරසී ඇතීනා දෙවඟන බිහි වූවාය. ඇය උපතේදීම පරිණත, ප්‍රඥාවන්ත සහ යුද ශක්තියෙන් පසුවූ බව කියැවේ.

ඇතීනා ප්‍රකට වූයේ ඇගේ අසමසම ඥානය හා බුද්ධිය හේතුවෙනි. ඇය හුදු යුදකාමී දේවතාවියකට වඩා වෙනස් වූවාය; ඇය යුද්ධය මෙහෙයවූයේ ප්‍රචණ්ඩත්වයෙන් නොව, උපායශීලීව හා බුද්ධිමත්ව ය. එබැවින්, ඇය යුද්ධයේ ප්‍රඥාවේ දේවතාවිය ලෙසද හැඳින්විණි. ග්‍රීක වීරයන් රැසකට ඇය මග පෙන්වීම් හා උපකාර ලබා දුන්නාය. ඔඩිසියස්ගේ (Odysseus) නිවසට පැමිණීමේ දීත්, පර්සියස් (Perseus) මෙඩූසා පරාජය කිරීමේ දීත් ඇතීනාගේ සහය අතිමහත් විය.

ඇතැන්ස් නගරය ඇගේ අනුග්‍රහය යටතේ පැවති අතර, නගරයට ඇයගෙන් ලැබුණු ආරක්ෂාව හා සමෘද්ධිය හේතුවෙන් නගරවාසීන් ඇයට මහත් භක්තියක් දැක්වූහ. පාර්තෙනන් දේවාලය ඇය වෙනුවෙන් ඉදිකරන ලද්දක් වන අතර, එය පුරාණ ග්‍රීක ගෘහ නිර්මාණ ශිල්පයේ විශිෂ්ටතම නිර්මාණයකි. ඇතීනා ශිල්ප හා කලා ශිල්පීන්ගේද අනුශාසිකාව වූවාය. වියමන, මැටි භාණ්ඩ සෑදීම සහ වෙනත් ශිල්පීය ක්‍රම මිනිසුන්ට ඉගැන්වූයේ ඇය බව විශ්වාස කෙරේ.
ඇය නිරූපණය කරනු ලබන්නේ බොහෝ විට සන්නාහයකින්, හෙල්ලයකින්, පලිහකින් (මෙඩූසාගේ හිස සහිත ඒජිස් පලිහ) සහ බකමූණෙකු (ඥානයේ සංකේතය) සමඟිනි. ඇතීනා දෙවඟන සදාකාලික කන්‍යාවක් ලෙස සිය පාරිශුද්ධත්වය රැක ගත්තාය. ඇය ශ්‍රේෂ්ඨත්වය, බුද්ධිය සහ බලය සංකේතවත් කරන චරිතයක් ලෙස ග්‍රීක මිථ්‍යා කථාවල සදාකාලිකවම වැජඹෙයි.

සටහන –පියුමි නෙළුමිකා

එංගලන්තයේ භාවිතා වන නිළ මුදල් ඒකකය වන ස්ටර්ලින් පවුම් නෝට්ටු වසර 50 කට පමණ පසුව ප්‍රතිනිර්මාණය කිරීමට එංගලන්ත මහ බැංකුව තීරණය කරලා තියනවා. උදාහරණයක් වශයෙන් බ්‍රිතාන්‍යයේ කුඩාම නොට්ටුව වන පවුම් 5 නොට්ටුවේ පිටුපස 1970 වසරේ සිට දක්නට ලැබෙන මෙරට කීර්තිමත් දේශපාලඥයෙකු වන ශ්‍රීමත් වින්ස්ටන් චර්චිල් වැනි කැපී පෙනෙන චරිත ඉදිරි ප්‍රතිනිර්මාණයකදී ගැලවී යාමට නියමිතව තිබෙනවා. ඒ වෙනුවට බ්‍රිතාන්‍යය ඉතිහාසයේ ඉතා වැදගත් සිදුවීම්, නවෝත්පාදනය හෝ සොබාදහමේ විශ්මය මුදල් නෝට්ටු සදහා ඇතුලත් වීමට නියමිත අතර ඒ වෙනුවෙන් මහජනතාවගේ අදහස් මහබැංකුව විසින් බලාපොරොත්තු වනවා.

එංගලන්තයේ සෑම මුදල් නොට්ටුවකම දක්නට ලැබෙන රාජාණ්ඩුවේ රූපය හෙවත් එවකට රාජ්‍යත්වය දරණ රජුගේ හෝ රැජිණගේ රුව මුදල් නෝට්ටු සදහා එක්කර ඇත්තේ 1960 වසරේදීය. ඉන් දශකයකට පමණ පසුව එම මුදල් නොට්ටු වල අනෙක් පැත්තේ බ්‍රිතාන්‍යයේ ඓතිහාසික සහ වැදගත් චරිත වල රූප ප්‍රදර්ශණය කිරීම ආරමිභ කර ඇති අතර එලෙස එකතු කල පළමු චරිතය වී ඇත්තේ විලියම් ෂේක්ස්පියර් වේ. විටෙක එම තෝරා ගැනීම් බ්‍රිතාන්‍ය ජනතාවගේ උදහසට පවා ලක්වී ඇති අතර උදාහරණයත් ලෙස 2013 වසරේදී මුදල් නෝට්ටු වල එලිසබෙත් රැජිණ හැරෙන්නට වෙනත් කිසිදු කාන්තාවක් නොමැති වීම ජනතා උදහසට ලක්වී ඇත.

නිකුත් වීමට නියමිත නව පවුම් 5,10,20 හා 50 නෝට්ටු සදහා කුමන ආකාරයේ මෝස්තර හෝ නිර්මාණ ඇතුලත් විය යුතුද යන්න පිළිබදව මහ බැංකුව විවෘත මනසකින් සිටින අතර ඒ සදහා අදහස් දැක්වීමට මහජනතාවට මේ වන විට කාලය ලබාදී ඇත. III වන චාලස් රජතුමාගේ රූපය එලෙසම නව නෝට්ටු තුලද දිස්වීමට නියමිත වේ. ඊට අමතරව නව තේමාවන්ට අදාළව යෝජනාවන් මහජනතාවට ඉදිරිපත් කල හැක. මහ බැංකුව සදහන් කරන පරිදි එම යෝජනා අතරට බ්‍රිතාන්‍යයේ ප්‍රසිද්ධ ගොඩනැගිලි, මාලිගා හෝ ගෘහ නිර්මාණ ශිල්පයේ විශිෂ්ඨ සලකුණු මෙන්ම ආහාර, චිත්‍රපට, නව කතා වැනි කලා සංස්කෘතිකාංගද යෝජනා කල හැක. කීඩාවන් සම්බන්ධ දෑ ද යෝජනා කල හැකි බව මහ බැංකුව පවසයි.

ඊට අමතරව තාක්ෂණයේ හෝ නවෝත්පාදනය හෝ නව සොයා ගැනීම් මෙන්ම ගංගා මුහුදු, පක්ෂීන්, ගහකොල වැනි ස්භාව සෞන්දර්‍යයට අදාළ දෑ ද යෝජනා කරන ලෙස මහ බැංකුව මහජනතාවගෙන් ඉල්ලා සිටී. ඊට අමතරව දැනට නිරූපනය වන රූප වල සදහන් නොවන අතීතයේ විශිෂ්ඨත්වයක් විදහා පෑ සුවිශේෂි පුද්ගලයන්ද ඔවුන්ගේ නව යෝජනා ලයිස්තුව අතර වේ. මහ බැංකුව සදහන් කරන පරිදි මුදල් නෝට්ටු ගෙවීම් මාධ්‍යයක් මෙන්ම එක්සත් රාජධානියේ අනන්‍යතාව නිරූපනය කරන සංකේතයක් වන අතර එම නිසා එහි ජාතික අන්‍යයතාව නිරූපනය විය යුතු බව යෝජනා කරයි.

මේ වන විට තාක්ෂනයේ දියුනුවත් සමග සමස්ථ ගණුදෙනු වලින් මුදල් භාවිතා කරමින් කරන ගණුදෙනු ප්‍රමාණය 12% දක්වා පහත වැටී ඇති අතර එහෙත් මුදල් ගණුදෙනු සදහා කැමති පුද්ගලයන්ට අවශ්‍ය තරම් මුදල් සංසරණයෙහි යෙදවීම මහ එංගලන්ත මහ බැංකුවේ වගකීම බව ඔවුන් සදහන් කරයි. වර්ථමාන ගණනය කිරීම් වලට අනුව දැනට බ්‍රිතාන්‍ය පවුම් බිලියන 86 ක් පමණ වටිනා මුදල් නෝට්ටු බිලියන 4.7 කට වඩා සංසරණයෙහි පවතින අතර නුදුරු අනාගතයේදීම මේ සියළු මුදල් නෝට්ටු නව තේමාවන් අනුව ප්‍රතිස්ථාපනය වීමට නියමිත වේ. දැනට භාවිතයේ පවතින බ්‍රිතාන්‍ය පවුම් නෝට්ටු අඩු ආකර්ශණිය පෙනුමකින් යුතු උවද ස්කොට්ලන්තයේ හා අයර්ලන්තයේ ඉතා වර්ණවත් පවුම් නෝට්ටු තේමාවන් භාවිතා වේ.

තිළාන් ජයසේකර