හිස්හොරි වදේ නිසා සමාජෙට මූණ දෙන්න බයෙන්ද?

හිස්හොරි හැදෙන්නෙ කොහොමද? ඔබට තිබෙන්නෙ කුමන හිස් හොරි වර්ගයද? හිස්හොරි මෙ තරමටම ඔබට ඇතිවෙල තියෙන්නෙ ඇයි? කියන දේවල් පිළිබඳව ඔයා මුලින්ම දැනගන්න අවශ්‍යයි. එවිට පිළියම්/ ප්‍රතිකාර කිරීම පහසුයි.

ඔබේ නියපොතු හා උරහිස්වල සුදු පිටි තැන්පත් වී තිබුණු ආකාරයත් ඉන් ඔබ අපහසුතාවයට පත් වූ ආකාරයත් ඔබට මතක ද? හිස්හොරි ප්‍රශ්නය නිසා ඔබ කැමතිම විලාසිතා, ප්‍රිය සම්භාෂණ කොපමණක් නම් සිතින් අත් හැර දැමුවා ද? සම්පූර්ණ බියකරු සිහිනයක් ලෙසින් පැමිණි හිස්හොරි, ඔබේ ජිවිතයට සීමා පණවා අවසන් ද? වෙළඳපොලේ ඇති විවිධ රසායනික ද්‍රව්‍ය අඩංගු ෂැම්පූ සහ නොයෙක් ආලේපන වර්ග ඔබේ හිස්කබලේ සෞඛ්‍යය නරක අතට හරවන බව තවමත් අවබෝධ වී නැති ද???

ආයුර්වේද වෛද්‍ය විද්‍යාවේදී මෙම තත්වය හැඳින්වෙන්නේ “දාරුණක” ලෙසින්. දාරුණක නැතහොත් හිස්හොරි ආයුර්වේදයේ ක්ෂුද්‍ර රෝග යටතේ කාණ්ඩ ගත කර ඇත. තවද ආයුර්වේදයේ දාරුණක, ත්‍රිදෝෂජ රෝගයක් ලෙස විස්තර කෙරේ, එනම්,ඔබේ දෝෂ (ශාරීරික බලවේග – වාත, පිත්ත, කඵ ) තුනෙහි ඇති වූ අසමතුලිතතාවය නිසා ඇතිවූ රෝග තත්වයක් ලෙස.

ඔබට වියළි හිස්හොරි ඇති විට, එය සිදුවන්නේ පිත්ත සහ වාත දෝෂ වල උග්‍රවීම හේතුවෙනි. ඒ හා සමානව, ඔබ තෙත් / තෙල් සහිත හිස්හොරි ඇති විට, එය සිදුවන්නේ කඵ-වාත දෝෂවල අසමතුලිතතාවය නිසාය. දෝෂ වල අසමතුලිතතාවය හේතුවෙන් හිස්කබල  හා එහි ගැඹුරු පටක දූෂණයට පත් වේ. ඔබේ ශරීරය, එහි ස්වාභාවික සුව කිරීමේ ක්‍රියාවලියේදී, දූෂිත අපිච්ඡද සෛල සාමාන්‍ය තත්වයට වඩා විශාල ප්‍රමාණයකින් ඉවත් කිරීමට ගන්නා උත්සාහයේදී හිස්කබලේ කැසීම නැතහොත් හිස්හොරි තත්වය ඇති වෙයි.

පොදුවේ ගත් කල, නිරෝගී හිස්කබලේ ඇති මිය ගිය සෛල, මාසයක් තුළ ගැලවී යයි. නමුත් ඔබට හිස්හොරි ඇති නම්,සෑම දින 2-7 කට වරක්ම මෙම ක්‍රියාවලිය  සිදු වේ. ආයුර්වේදයට අනුව, දාරුණක හෝ හිසරදය පහත රෝග ලක්ෂණ පෙන්වයි.

 කැසීම

 සුදු පැහැති කොරපොතු – පිටි වැනි ව්‍යුහයන්

 හිස්කබලේ වියළි බව

 හිස්කබලේ හිරිවැටීම

 හිසකෙස් ගැලවී යාම

 සමහර අවස්ථාවලදී ඇසිපිය ඉදිමීම

දැන් අපි ඔබ සැලකිල්ලක්  නොදක්වන, එමෙන්ම  ඔබේ හිස්හොරි තත්වය  වඩාත් නරක අතට හැරවිය හැකි සාධක කිහිපයක් සොයා බලමු.

සාමාන්‍යයෙන් අපේ සම මැරුණ සෛල ස්ථරය සෑම දින 28කට වරක්ම ඉවත් කරනවා.ඒක අපි හැමෝම දන්නවා. අපේ හිස් කබලත් මේ විදියට මැරුණ සෛල ඉවත් කරනවා. ඉතිං මේ ඉවත් කරන මැරුණ සෛල අක්‍රමවත් ආකාරයට සිදුවීම හිස්හොරි ලෙස හඳුන්වන්නට පුළුවන්. මෙසේ ඇතිවන්නාවූ හිස්හොරි වර්ග කිහිපයක් තියෙනවා.

1. හිස්කබල දැඩිව වියළිීම නිසා ඇතිවන හිස්හොරි:

නිතරම උණු වතුර නාන කෙනෙක් නම්, නිතර නිතර අව්වේ යන කෙනෙක් නම් මේ ප්‍රශ්නෙ අනිවාර්යෙන්ම ඇති. ඉතිං මේකට විසඳුමක් විදියට හොඳ මොයිස්චරයිසර් අඩංගු ෂැම්පූ එකක් භාවිතා කරන්න පුලුවන්. ඒ වගේම තමයි දැඩි රස්නෙන් කරන ස්ට්‍රේට්, පර්ම් වගේ දේවල් නොකර ඉන්නවා නම් ගොඩක් හොඳයි.

2. ස්‍රාවයන් නිසි පරිදි ඉවත් නොකිරීම නිසා හටගන්නා හිස්හොරි:

හිස් කබලෙත් තියෙන්නෙත් සාමාන්‍ය සමක්. එහි ඝනකම අඩුයි. සීබම් කියන ස්‍රාවයන් මේ ආශ්‍රිතවද නිපදවෙනවා. මේ නිසා මුහුණේ සම වගේම හිස් කබලත් තෙල්/ ඇලෙන සුළු ස්‍රාව සහිත වෙන්න පුලුවන්. මේ තෙල් එක්ක, කුණු දූවිලි එකතු වෙලා මේ තත්වය නරක අතට හැරිලා හිස්හොරි වගේ ආසාදන ඇතිවෙන්න පුලුවන්. මේ නිසා නළලේ, බෙල්ලේ වගේම පිටේ බිබිලි තත්වයන් ඇතිවෙන්න පුලුවන්. හොඳම දේ හැමදාම නාලා පිරිසිදුව ඉන්න එක.

3. දිලීර වැනි රෝග තත්වයන් නිසා හටගන්නා හිස්හොරි:

ගොඩක් වෙලාවට මේ හිස්හොරි කියන තත්වයන් ඇතිවෙන්නෙ තරුණ වියට එළඹීමත් එක්කම. ඒ කාලෙදි ඇතිවන හෝමෝන අසමතුලිත තත්වයන් නිසා දිලීර ක්‍රියාකාරී වීමෙන් ඒ දිලීරය මගින් ස්‍රාවය වන ඇසිඩ් මගින් හිස් කබල ආසාදනය වෙලා තෙත් ගතියක් සමඟ හිස්හොරි ඇතිවෙන්න පුලුවන්. මෙහිදී නිසි ප්‍රතිකාර ලබා ගැනීම වැදගත්.

4. අපි හිස කෙස් සඳහා භාව්තා කරන විවිධ නිෂපාදන නිසා හටගන්නා හිස්හොරි:

හිසකෙස් විවිධ විලාසිතා වලට හැඩගන්වද්දි අපි විවිධ රසායනික දේවල් භාවිතා කරනවා.මේ දේවල් හිස් කබලෙ රැඳුනම ඒත් එක්ක කුණු දූවිලි රැඳෙන්න පුලුවන් වගේම මේ දේවල් නිසා හිස් කබල වියළි වෙන්නත් පුලුවන්. එයිනුත් හිස්හොරි ඇති වෙනවා. කිසියම් නිෂ්පාදනයක් භාවිතා කළාට පසුව හිස හොඳින් ෂැම්පු කර සෝදන්න. අමතක නොකර කන්ඩිෂනර් කරන්න.

5. හිස්හොරි නොවන විවිධ ආසාදන: Seborrheic Dermatitis  යන ක්ෂුද්‍ර ජීවී විශේෂය ආසාදනය වීමෙන් හිස්හොරි වලට සමාන ආසාදන තත්වයක් හිසේ ඇති වෙනවා. හිස මෙන්ම කන, නාසය දෙපස හා බෙල්ල දක්වාත් මෙය ව්‍යාප්ත වෙන්න පුලුවන්. මේක හිස්හොරි තත්වයක් නොවන නිසා වෛද්‍ය ප්‍රතිකාර අනිවඑයෙන්ම ගත යුතුයි. සමේ පැහැයට ගොඩක් සමාන හෝ යන්තම් රතු රෝස පැහැයකින් මේක මුලින්ම දකින්න පුලුවන්.

6. මානසික ආතතිය නිසා ඇතිවන හිස්හොරි:

ආයුර්වේද වෛද්‍ය විද්‍යාවට අනුව යමෙකු ආතතියට පත්වන විට ප්‍රතිශක්තිකරණ ආරක්ෂාව අඩු කර පිත්ත දෝෂය  ඉහළ යන බවයි. මෙවැනි අවස්ථාවකදී හිස්හොරි ඇතිවීමේ හා වැඩි වීමේ සම්භාව්‍යතාවය අතිශය වැඩියි.

මෙන්න මේ තත්ව වලින් ඔයාට තියෙන්නෙ මොකක්ද කියලා හඳුනාගෙන, නිසි ප්‍රතිකාරයට යොමු වීම ඉතා වැදගත්. මෙහිදී ඔබ ඔබ තුළින්ම දෛන්ක ජීවිත චර්‍යාව හැඩගස්වා ගැනීමත් වැදගත්. තවද ප්‍රතිකාරයේදී නියමිත වෛද්‍ය උපදෙස් ක්‍රමානුකූලව ප්‍රතිකාර අවසන් වනතුරු පිළිපැදීමත් වැදගත්.

[ඔබටත් මේ සඳහා ප්‍රතිකාර අවශ්‍යවේ නම් Dr. Chandhi Rajapakshe

(https://www.facebook.com/drchandhirajapakshe/) FB පිටුව සමග සම්බන්ධ වන ලෙස ඉල්ලා සිටිනවා.]

Dr. (Mrs) R. Chandrika Rajapakshe

Senior Lecturer | Doctor of Ayurveda

M. Sc. (UoP-SL),

BAMS (UoC-SL),

B. Sc. (YSU-USA),

Ad. Dip. in Psychotherapy & Dip. in Counselling (MHF-SL)

ගැහැණු පිරිමි භේදයෙන් තොරව වැළදෙන ‘අර්ශස්’


වර්තමාන සමාජයේ වැඩි වශයෙන් දක්නට ලැබෙන රෝගයක්. ඒ වගේම ස්ත්‍රී පුරුෂ භේදයෙන් තොරව, ලොකු කුඩා භේදයෙන් තොරව ඇති වන්නක්. බොහෝ දෙනෙක් මෙය මුල් කාලයේදී නොසලකා හරින නිසා ඉතා පීඩාකාරී තත්ත්වයක් තෙක් වර්ධනය වෙන්නත් පුළුවන්. එහෙත් ඔබ මෙය නිවැරදිව හදුනා ගෙන, ප්‍රතිකාර කොට සුවය ලැබිය හැකි රෝගයක්. 

ආයුර්වේදීය මූල ග්‍රන්ථ වල සදහන් ආකාරයට ‘අර්ශස්’ යන්නෙහි සරලම තේරුම වන්නේ සතුරෙකු මෙන් ශරීරය පෙළන රෝගයක් බවයි. ඔබ දැනටමත් මේ රෝගයෙන් පෙළෙන්නෙක් නම් මෙහිවූ වේදනාත්මක බව අත්විද ඇති. අර්ශස් ගුද මාර්ගයේ අවසාන කොටසේ, එනම් මහාන්ත්‍රයේ අවසාන කෙළවරේ සිට අගල් 5-6ක් අතර සංවරණී, විසර්ජණී හා ප්‍රවාහිණී යන ගුදවලි තුනෙහි හට ගන්නාවූ රෝගයක්. මිනිස් සිරුර ඉතා පීඩාවට පත් කරන්නාවූ මේ රෝගයේ ප්‍රධානතම රෝග ලක්ෂණය වන්නේ මලබද්ධ තත්ත්වයයි. ප්‍රමාණවත් තරම් ජලය පානය නොකිරීම, කෘත්‍රිම ආහාර රටාවන්ට යොමුවීම, කෙදි සහිත ආහාර නොගැනීම, මළ මූත්‍ර පිට කිරීමේ අවශ්‍යතාව දැනුණු විට පිට නොකර සිටීම, අධිකව නිදි වැරීම, එකදිගට හිදගෙන හෝ සිටගෙන සිටීම, බර ඉසිලීම, අධික ලෙස මත්පැන් පානය, උෂ්ණාධික ආහාර එනම්; ඉස්සො, දැල්ලො, බලමාළු, අන්නාසි, අච්චාරු, තක්කාලි ආදිය අධිකව ආහාරයට ගැනීම, අපිරිසිදු බව, පණු රෝග දීර්ඝකාලීනව පැවතීම, මානසික ආතතිය අධික වීම ආදිය මේ රෝගය සදහා හේතූන් වේ. 

අර්ශස් රෝගය ප්‍රධාන ආකාර දෙකකට බෙදන්න පුලුවන්. ඒ අභ්‍යන්තර අර්ශස් හා බාහිර අර්ශස් ලෙසයි. අභ්‍යන්තර අර්ශස් තත්ත්වය ඔබට පිටතින් දැකගන්නට බෑ. මෙහිදී ඔබට සාමාන්‍යයෙන් වේදනාවක් නොදැනුනත්, මලපහ කිරීමේදී රුධිරය පිටවීමක් දකින්නට පුලුවන්. මෙය ඉතා වැඩිවූ අවස්ථාවක් නම් අර්ශස් ගෙඩි විශාලවී ගුද මාර්ගයෙන් පිටතට ඇවිත් වේදනාවක් ගෙන දෙන්නටත් පුලුවන්. බාහිර අර්ශස් තත්ත්වයේදී සිරුර අභ්‍යන්තරයේ සිට ඇතිවන මාංශපේශි ඉදිමුම ගෙඩි මෙන් ගුදය වසා විසිර තිබෙනවා. බහුලවම පවතින්නේ මේ තත්ත්වයයි. 

අර්ශස් තත්ත්වයක් ඇත්නම් එවැනි රෝගියෙක් පහත ලක්ෂණ පෙන්වනවා. මූලිකවම මලබද්ධය හා බඩ පුරවා දැමීමත්, ගුද මාර්ගයෙන් ලේ ගැලීම, සැරව ගැලීම, සීදන් යාම, දණහිස් වේදනාව, මූත්‍ර අඩස්සිය, නොසන්සුන් බව, අධිකව තරහ යාම, හිසේ බර ගතිය ආදියයි. ඔබටත් මේ රෝග ලක්ෂණ එකක් හෝ කීපයක් ඇත්නම් අනිවාර්‍යයෙන්ම ඔබේ වෛද්‍යවරයා ලවා පරීක්ෂා කර ප්‍රතිකාරයට යොමු විය යුතුයි. 

අර්ශස් රෝගය සදහා ප්‍රතිකාරයේදී මුලින්ම ආහාර පිළිබද සැලකිලිමත්විය යුතුයි. කෙදි සහිත ආහාර වැඩිපුර ගැනීමත්, ජලය වැඩියෙන් පානයට යොමු වීමත් ඒ අතරින් ප්‍රධානයි. මලපහ තද ගතියෙන් තිබීම අර්ශස් උත්සන්න කරන අතර, ඒ සදහා මලපහ මෘදු කරන ඖෂධ ඉතාමත් යෝග්‍යයි. ඉතා උත්සන්නවූ අවස්ථාවක් නම් මද රස්නය සහිත ලුණු මිශ්‍ර  ජලයෙහි විනාඩි 15- 20ක් පමණ වාඩිවීසිටීමෙන් ක්ෂණික සහනයක් ලැබේ. ජලය ලීටරයට ලුණු හැදි 2- 3ක් පමණ එකතු කල යුතුයි. දිනකට මෙය දෙතුන් වරක් කිරීමෙන් අර්ශස් තත්ත්වය උත්සන්න වීම වලක්වා ගන්න පුලුවන්. තවද නවීන වෛද්‍ය විද්‍යාවේ දියුණුවත් සමග Chemotherapy, Rubber band ligation, Heat coagulation, Hemorrhoidectomy වැනි ආකාර වලින් අර්ශස් අංකුර ඉවත් කිරීමටද දැන් හැකියාවක් ඇත. අර්ශස් තත්ත්වය සදහා ආයුර්වේදීයව විශේෂ ප්‍රතිකාර පද්ධතියක් ඇත. එහිදී බාහිර මෙන්ම අභ්‍යන්තරවද ඖෂධ ලබා දෙන අතරම, අග්නි කර්ම ආදී ප්‍රතිකාර මගින් අර්ශස් රෝගය මනාව ක්‍රමානුකූලව සුව කර ගත හැක.


වෛද්‍ය ආර්. චන්ද්‍රිකා රාජපක්ෂ

BAMS ( කොළඹ විශ්වවිද්‍යාලය )

M. Sc. Ph. B. ( පේරාදෙණිය විශ්වවිද්‍යාලය )

Ad. Dip. in Psychotherapy & Dip. in Counselling Psychology (MHF- SL)

CCHRM (IPM- SL)