රාග

මම වෙනදටත් වඩා කලින් අද කාර්‍යාලයට ආවේ ගෙවුනු දින දෙකේදිම කරන්න තිබුනු වැඩත් අදම ඉවර කරන අදහසින්. ගෙවුනු දින දෙකත් එක්කම එකට එකතු වුනු සති අන්තය ආරම්භ වුනේම මගේ හිත කෑලි කෑලි වලට සුනු විසුණු කරමින්. හිතට දැනුනු තදබල පීඩනය නිසා මට උණ හැදුනා. එක අතකට ජීවිත කාලෙම පවක් නොකරපු මම මේ ළඟකදි ඉදන් කරන පව් නිසා එහෙම නොවෙන එක පුදුමයක් නෑ. අම්මාගෙ සාත්තු සප්පයාම් නොවෙන්න මම මෙලහකටත් ඇඳේම මැරිලා ගිහින්. 

‘රාධිකා, අද කලින්ම? දවස් දෙකට ඔයා ඇදිලා ගිහින්. මම ඔයා බලන්න එන්න හිටියේ. ඒත් පොඩි අයගෙ ඉස්කෝලෙ වැඩ එක්ක වෙලාවක් තිබුනේ නෑ. ඔයා කාලද රාධි?

කාර්‍යාලයේ මගේ හොඳම මිතුරිය වුනු එරංගා එහෙම අහද්දි මම හරි අලස විදියට හිනා වුනා. ඇත්තටම පහුගිය දවස් වල සිද්ද වුනු දේවල් එක්ක මට හිනා වෙන්න පවා අමතක වෙලා උන්නේ. 

‘අහන්න රාධී, මේ ඔෆිස් ඇතුලේ ඔය දේවල් කතා කරන්න බෑ. අද හාෆ් ඩේ එකක් දාලා අපි දෙන්නා අපේ ගෙදර යමු. මම සචිත්ටත් කිව්වා ඔයයි මමයි කලින් එනවා කියලා. හරියට කන්ෆර්ම් කරන්න ඔයා ෆෝන් ආන්සර් කලේ නෑනේ… 

එක හුස්මට එරංගා කියද්දි මම උන්නේ මොනවගේ දෙයක් කියන්නද හිතාගන්න බැරිව. වැඩ කරන්න ආවත් වැඩ කරන්න තරම් මානසික මට්ටමක මම නෑ කියලා හිතුනේ  ඊ-මේල් දෙක තුනකට ප්‍රතිචාර දක්වන විටයි. අපහසුවෙන් හිත එක තැනකට අරගෙන වැඩ ටිකක් කලත් පැයක් ගෙවෙද්දි මම උන්නේ කියගන්න බැරි තරම් අපහසුවකින්. ගෙවුනු දින කීපයකදි සිදුවුනු දේවල් මගේ මතකයට නැගෙද්දි වායු සමීකරණය ඇතුලෙදි පවා මගේ වතින් දහදිය බේරෙන්නට වුනා. ඔරලෝසුවේ වෙලාව දහවල් දොලහයි තිහ විදියට සටහන් වෙද්දි මටත් නොදැනීම පුටුවෙන් නැගිටවුනා. 

‘මම බොස්ට කතා කරලා එන්නම් එරංගා, අපි යමු’ 

එපමනක් කිව්ව මම ආයතන ප්‍රධානියාගේ කාමරයට ගොඩ වැදුනා. පුරුදු කරුණාබර මුහුනෙන් ඔහු මගේ දිහා බලාගෙන හිදීම නිසා මට දැනුනේ අසීමාන්තික සහනයක්. මින් පෙර කවදාකවත් මම මේ තරම් නිවාඩු අරගෙන නැති නිසා නිවාඩුව අනුමත වීම මගේ හිතට පුදුමාකාර සහනයක් අරගෙන ආවා. 

එරංගාත් සමඟ කාර්‍යාලයෙන් පිටතට ආව මම මෝටර් රථයට ගොඩ වැදුනේ පුදුමාකාර වේගයකින්. 

‘මෙච්චර දේවල් තනියම කරගත්ත උඹට මෙහෙම වුනානේ. දැන් වත් මොලේ කල්පනා කරමු රාධි..පොඩි වයසට ලක්ෂ ගානක පඩි ගන්න අකවුන්ටන්ට් කෙනෙක් ඔයා. ඔයා මේ වයසට අචීව් කරලා තියෙන දේවල් ඔය වයසෙ ඉන්න අනිත් අය කරන්න හිතලත් නෑ. එහෙම එකේ ඔය නොගැලපෙන මනුස්සයාගෙන් අයින් වෙන්න රාධි.. අනිත් එක තමයි,

එක දිගට කියාගෙන ගිය එරංගා මොහොතකට කතාව නවත්තද්දි ස්ටියරින් වීල් එකේ ඔලුව තියාගෙන උන්නු මම වාහනය පණ ගැන්නුවා. කාර්‍යාලයෙන් පිටතට වාහනය ගත් මම එකතු වුනේ කොළඹ නාරාහේන්පිට මාර්ගයේ වාහන තදබදයට. 

‘මොකද්ද අනික එරා?

‘අනිත් එක මම හැමදාම කියන දේ රාධි. පවුලක් කඩලා පවුලක් හදන එක මහ පවක්. අනික එතන ඉන්නෙ අහිංසක ගෑණියෙක් . ඒ ගෑණි උඹගෙ ගෙදරට ඇවිත් කෑගැහුවේ සහස් ඕන නිසා නෙවෙයි.

‘එහෙනම්?

‘තමන්ගෙ දරුවන්ට තාත්තා ඕන නිසා. සිංගල් මම් කන්සෙප්ට් එක සහස්ගෙ වයිෆ් අහන්න හිතවත් නෑ. ඒ කෙල්ල තමන්ගෙ පුංචි මහත්තයාගෙන් දරුවෙක් ලැබෙන්න උන්නු නිසා ඒ පුංචි මහත්තයා බැදගත්ත අහිංසක කෙල්ලෙක්. සහස් එදා ඉදන්ම වැරදියි රාධි. ඒ වැරදි දැන දැන කොටස් කාරයෙක් වුනු උඹ ඊට වඩා වැරදියි. 

කවදාවත් නැති විදියට මමගෙයි සහස්ගෙයි සම්බන්ධෙ ගැන එරංගා කියද්දි මට දැනුනේ මුළු ලෝකෙම බොඳ වෙනවා වගෙයි. ගෙවුනු සති අන්තයේ නුවර එලියේ හෝටලයක සහස්ගේ අනියම් පෙම්වතිය විදියට ගත කරපු මම ඉරිදා හවස ගෙදරට ආවේ පුදුම සතුටකින්. ඒත් ඒ සතුට තිබුනේ පැය ගානකට විතරයි. ත්‍රී රෝද රථයක් ගෙදර ඉස්සරහා නවත්තපු සද්දෙ මම ගණං නොගත්තත් ඊටත් පස්සේ අම්ම අප්පච්චි ඉදිරියේ කෑගහන ගැහැණු කටහඩක් නිසා මම සාලයට ආවේ මේ තරම් හයියෙන් විලාප නගන්නෙ කවුද බලන්න. 

‘මේ නෝනගෙ දුව රාධිකා නෝනා මගේ පවුල කඩනවා ලොකු නෝනා. මගේ මනුස්සයා සහස්. අපි නුවර මිනිස්සු. අපේ ගමේ ලොකුම පවුල තමයි සහස්ගෙ පවුල. මගෙ අම්ම කලේ ඒ ගෙදර වැඩ කරපු එක. මාත් පුලුවන් වෙලාවට ගිහින් වැඩ කරලා දුන්නා. සහස් ඒ කාලේ පුංචි මහත්තයා. මගේ පස්සෙන් ආවා මම බෑ කියද්දිත්. අවුරුද්දකට විතර පස්සෙ මම සහස්ට කැමති වුනා. දන්න විදියට මම ආදරේ කලා. සහසුත් එහෙමයි. ආදරේ ඉස්සරහා මම සෑහෙන්න අසරණ වුනා. සහ්ස්ලගෙ පවුලෙන් අපි ගැන ආරංචි වුනාම නිළමේ ඒකියන්නෙ සහස්ගෙ තාත්තා කිව්වේ මුතූ උඹ පුංචි මහත්තයාගෙන් අයින් වෙලා හිටපන් කියලා විතරයි. ඉතින් මම අයින් වුනා. ඊටත් මාසෙකට පස්සෙයි මම දන්නෙ සහස් ගෙන් මට දරුවෙක් ලැබෙන්න ඉන්නවා කියලා. ඊටපස්සෙ නිළමෙට කරන්න දෙයක් තිබුනෙ නෑ. සහස්ට මාව බන්දලා දුන්නා. මේ රාධිකා නෝනාගෙ සම්බන්ධෙ පටන්ගන්නකම් මට සහස් වරදක් කරලා නෑ. අනේ රාධිකා මට බෑ මගේ දරුවන්ට තාත්තෙක් නැතුව ජීවත් වෙන්න. මේක නවත්තන්න. එක පාරක් සහස් නැතුව ගෙදරට වෙලා හිටපු මට දැන් එහෙම බෑ… 

එදා හවස සාලෙ මැද්දෙ ඉකිගගහා අඩපු මුතූ එහෙම කියද්දි අප්පච්චි මගේ දිහා බැලුවේ ගිණි පුපුරු විසි වෙන දෙනෙතින්. 

‘මේ ළමයට සහස්ගෙන් අඩු පාඩුවක් වුනාද? 

‘නෑ නෝනා නෑ. අහම්බෙන් ෆෝන් එකේ පණිවිඩයක් දකිනකම් මම මේ වගක් දන්නෙ නෑ. රාධිකා ඔයාට මගේ පවුල ගැන සහස් මොනවා කියලා තියෙනවද කියන්න දන්නෙ නෑ. හැබැයි සහස්ට මේ දරුවො නැතුව ඉන්න බෑ. ඔයා එක්ක ඔය නුවර එළියෙ ගමන යන්න කලින් අපිත් එක්ක සිකුරාදා හවසම ගත කරලයි ගියේ. මේ අහන්න රාධිකා. ඔයා එක්ක නිදාගත්ත මිනිහා මගේ කකුල් අල්ල අල්ල වදිනවා. මම එයාට සමාව දෙන්නෙ නෑ. හැබැයි මම දරුවො එක්ක එයාගෙන් අයින් වෙන්නෙ නෑ. ඇයි මම එහෙම කරලා ඔයාලා දෙන්නට ඉන්න දෙන්නෙ? අනික රාධිකා සහස් මගෙන් අයින් වෙලා ඔයා ළඟට එන්නෙ නෑ. ඒකත් මතක තියාගන්න… 

මේ වචන මාව පුදුම විදියට අසරණ කලා. සිද්දිය වෙලා දවස් දෙකක් ගත වුනා. මම සහස්ට ඇමතුම් සෑහෙන්න ගන්න ඇති. ඒ එකකට වත් ප්‍රතිචාර නුදුන්නු ඔහු අන්තිමට කෙටි පණිවිඩයක් එව්වා.

‘රාධි, මට සමාවෙන්න. ආයෙත් අපි මුණ ගැහෙන්නෙ නෑ…’ 

මුළු ලෝකයක් මගේ ඇස් පණා පිට ඒ විදියට කඩාගෙන වැටෙද්දි මම තාමත් විදවනවා. අද වෙද්දි සහස් මම වෙනුවෙන් නෑ. ඒත් මගේ දෙමව්පියො, යාළුවෝ මම එක්ක ඉන්නවා. මම මොන තරම් බාල විදියට රැවටුනාද කියන එක පිලිගන්න තරම් මගේ හිත තාමත් හයියක් නෑ. 

කල්පනාවෙන්ම වාහනය පදවපු මම එක වරම දැකපු හුරුපුරුදු මෝටර් රථය නිසා තිගැස්සුනා. ඒ දසුන මට අනෙක් පසින් උන්නු එරංගත් දැක්කා. 

‘සහස්ගෙ කාර් එක නේද? 

‘ඔව්… 

මට කියාගන්න පුලුවන් වුනේ එච්චරයි. මගේ ඇස් දෙක කඳුලු වලින් බොඳ වුනේ මට මම ගැනම දැනුනු ආත්මානුකම්පාවකින්. වාහනයේ පසුපසු අසුනේ සහස්ගේ දරුවො දෙදෙනාත් ඉදිරිපස් අසුනේ මුතුත් උන්නේ හිනාවෙමින්. ඇය සමහර විට සහස්ට සමාව දෙන්න ඇති. ඒ සිතුවිල්ල මගේ හිත පුරා යද්දි මම වාහනය අතුරුපාරකට හැරෙව්වේ තවත් ඒ දසුන බලාගෙන ඉන්න බැරිවයි. 

දවස් ගානක තිබුනු දුක මම පිට කලේ කෑගහලා හඩමින්. මට ඇති තරම් හඩන්න එරංගා ඉඩදුන්නා. මම හිතන්නෙ පැය දෙකකට වඩා වැඩි කාලයක් මම එහෙම අඩන්න ඇති. අඩන්න කඳුලු නැති වෙද්දි, මගේ මුළු ඇඟම පණ නැති ගතියක් දැනෙද්දි මම එක හුස්මට වතුර බෝතලයම බිව්වා. 

‘රාධී, ඔයාට කොහොමද? දැන් මොකද්ද ඔයාගෙ තීරණය?

‘මගේ ෆෝන් එක දෙන්නකො එරා.. 

එරංගා දුරකථනය මගේ අතට දුන්නා. එක මොහොතක් සහස්ගේත් මගේත් ඡායාරූප දිහා බලාගෙන උන්නු මම ඒ සියල්ලමත්, අනතුරුව අපි යවපු කෙටි පණිවිඩත් එකක් නෑර මකා දැමූ මම අවසානයට සහස්ගේ දුරකථන අංකය මකා දැමුවා. 

‘බ්ලොක් කලා නම් ඉවරනේ රාධි..

‘ඕන නෑ. ආයේ එයා ඇති තරම් ගත්තට මම කතා කරන්නෙ නෑ. මාව විශ්වාස කරපන් පුලුවන් නම්..

මම එහෙම කියලා දුරකථනය පැත්තකට දැම්මා. ගෙවුනු අවුරුදු ගානටම නොදැනුනු අමුතු සැහැල්ලුවක් මගේ හිතට දැනෙද්දි එරංගා සැනසිල්ලෙ හිනා වුනා. 

‘මෙහෙම අපේ ගෙදර ගිහින් දවල්ට කාලා හවසට හයි ටී යමු මම ගානේ… 

මගේ යෝජනාවට එරංගා එක පයින් කැමති වුනා. කාලයකට පස්සෙ මම ආයෙත් මගේ පුරුදු නිදහස් ජීවිතේට ඒ විදියට අවතීරණ වුනා. 

…………………………………………………………………….

අවුරුදු දහයකට පසුව.. 

අද වෙද්දි මම ඕස්ට්‍රේලියාවේ ප්‍රධාන බැංකුවක අධ්‍යක්ෂිකාවක්. මේ වෙද්දි මම පුදුමාකාර සැපවත් ජීවිතයක් ගත කරනවා. සහස්ගේ අතීත කතාව නිතර මතක් වුනත් ඒක දැන් මතකයක්ම විතරයි. එහෙත් මම තීරණය කලා විවාහ නොවී ඉන්න. සහස්ගෙ සම්බන්ධය නැවතුනාම මම විදපු නිදහසට මම අදටත් විදිනවා. මගේ හැමදේකදීම උන්නු එරංගා ඇයත් ඕස්ට්‍රෙලියාවෙ පදිංචියට හෙට ඉදන් එනවා. එරංගාගේ දරුවෝ මගේම දරුවෝ වෙද්දි මට අයිති හැමදෙයක්ම කවදා හරි ඒ දරුවන්ට ලැබෙන්නට සැලැස්වීම මගේ අරමුණයි. කාලෙකට පස්සෙ මට සහස් ගැන ආරංචි වුනා ගෙවුනු සතියක. මුතූ සහස්ගෙන් දික්කසාද වෙලා තවත් සම්බන්ධයක් නිසා.මේ ගැන මම දැනගත්තේ එරංගා ගෙන්.. 

‘මහා ජරා මිනිහෙක්.. ඔයා බේරුනා රාධි… 

ඇය කියන්නෙ ඇත්තම ඇත්ත. ඇත්තටම මම බේරුනා.. 

තක්ෂිලා ඒකනායක.

කාමිණී – කෙටි කතාව 

මේ ලෝකෙ ජීවත් වෙන මිනිස්සු එක එක ජීවිත ගෙවනවා. සමහර මිනිස්සු කාර් විකුණනවා, තවත් සමහරු සිල්ලර බඩු විකුණනවා, ඒ අතර මහා පරිමාණ වගේම කුඩා පරිමාණ ව්‍යාපාර මේ හැම එකෙන්ම අපි මිනිස් ශ්‍රමය හරි භාණ්ඩයක් හරි මිලක් නියම කරලා විකුණනවා. මේ හැමදේම අතර තවත් සමහරු ඇඟ විකුණනවා. ඔව්… හරිම පිළිකුල් නේද? අහද්දිත් පිලිකුල් ඇති පත්තිනි ලෝගුව පොරවගෙන ඉන්න සමහරුන්ට නම්… ඒත් ඒකත් රස්සාවක්; බුදුන්ගේ කාලයේ ඉදන් පැවතගෙන එන.. 

ඇය නම් කාමය දෝතින් දරාගෙන ආව කාම රැජිණක්. වචනයේ පරිසමාප්ත අර්ථයෙන්ම සරාගීබව නොඅඩුව ඇති රූප රාජිණියක්. පිරිමින්ගේ ඇසට රසඳුනක් වූවත් ඕනෑම ගැහැණියකගේ හිත එක මොහොතකට හෝ ඊර්ෂ්‍යාවෙන් පුරවාලන්නට හැකි  ඉහල පෙලේ පිරිමින්ගේ අතින් අතට යන ලෝකයේ පැරණිම රැකියාව කරන්නියක්. ඇතැම් ගැහැණුන් දහදිය මහන්සියෙන් රුපියල් දෙතුන් දහසක් මුලු මාසකටම හොයද්දි එක් රැයකින් එක් පිරිමියෙක් හෝ පිරිමින් කිහිපයක් සනසවා රුපියල් ලක්ෂ ගණනින් සොයන අති සාර්ථක ව්‍යවසායිකාවක්.

ඇය එසේ වෙද්දි ඈ ළඟට ඇදෙන බඹරුන්ගෙන් තවත් එක් බඹරෙකු වන මම දේවක සඳගලතැන්නයි. දිවයිනේ ප්‍රමුඛ පෙලේහෝටල් ජාලයක හිමිකරුවෙකු වන මම වෙනත් ව්‍යාපාරිකයන් මෙන් කටුකත්වය දෝත දරාගෙන  ආව කෙනෙක් නෙවෙයි. මගේ පියාගෙන්, මගේ සීයගෙන් ලැබුනු ව්‍යාපාර ජාත්‍යන්තරයට අරගෙන ගිය කෙනෙක්. කුරුදුවත්තේ ඉපදිලා, ලංකාවේ අංක එකේ පිරිමි පාසලක ඉගෙන ගෙන එංගලන්තයේ ප්‍රධාන සරසවියක උපාධියක් හදාරපු මම මටම ගැලපෙන පවුලකින් විවාහයක් කරගත්තත් තරුණ කාලේ සල්ලාලකම් කොහොම අත අරින්නද? 

ශාමිනී එක්ක විවාහ වුනත් , පසු කාලීනවදෙදරු පියෙක් වුනත් මම පරණ පුරුදු අත ඇරියේ නෑ. ශාමිනීත් එහෙමයි. ඇය ඇයගේ ලෝකයේ ජීවත් වුනා මම මගේ ලෝකයේ ජීවත් වුනා , දරුවෝ දරුවන්ගේ ලෝක වල ජීවත් වුනා. ඒත් ලෝකේට පේන්න අපි අති සාර්ථක පවුල් ජීවිතයක් ගෙව්වා. 

ඔබ මම ගැන හිතන විදිය හරි.. ඔව්…මම ස්ත්‍රී ලෝලියෙක්. මම නැහැ කියන්නෙ නෑ. හැබැයි මම අතිශය පෞද්ගලික විදියට ඒ දේවල් ගණුදෙනු කරන්නෙ.ඇතැම් වෙලාවල් වලට ගැහැනු මගේ යහන මතට නගින තුරු දන්නෙ නෑ කවුරු ළඟටද යන්නෙ කියලා. ඒ තරම් පෞද්ගලිකව මම ගණිකාවන් ඇසුරු කල කෙනෙක්. ඒත්…..,

කාමිණී, කාමයට වඩා යමක් ඇය මට දෙනවා. ඒත් ඒ මොකද්ද? ඒ පහස අවසානයේ හැමදාම මම හිතනවා. ඒත් ඇය මාව සත පහකට මායිම් නොකර සල්ලි මිටියත් අරගෙන බැහැලා යනවා. ආයෙමත් දෙදවසකින් මම ඇය හොයාගෙන යනවා. පුරුදු හැඟීමම මගේ හිතේ ඉතිරි කරලා ඇය යන්න යනවා. මම බලාගෙන ඉන්නවා. 

‘ බොබී ඇත්තටම කාමිණී කියන්නෙ කවුද?’ 

‘ කවුද මිස්ටර් දේවක දන්නේ? එක දවසක් මාව හොයාගෙන ආවා. මාත් රස්සාව දුන්නා. කොහෙන් ආවද කොහොම ආවද දන්නෙ නෑ ඒකි සල්ලි අච්චු ගහන මැශිමක් හින්දා මම විස්තර අහන්න ගියේ නෑ’ කාමිණී ගැන හිතලා හිතලා බැරිම තැන ඇයගේ තැරැව්කාරයා වුනු බොබීගෙන් මම ඇහුවම හරිම සරළව ඔහු එහෙම පිළිතුරු දුන්නා. 

ඒත් ඇය ගැන සෙවීම එතනින් අත් නොහැරපු මම එක් දවසක් රෑ ඇයගෙන්ම ඇහුවා. 

‘ කාමිණීගේ ගෙවල් කොහෙද?’ 

‘ ඒවා දැනගන්නම ඕනද මිස්ටර් දේවකට මගේ ඇඟ උඩ නගින්න?’ එදා ඒ තියුණු උත්තරේ මාව නිරුත්තර කලා. ඒ රැයින් පස්සේ මම ඒ රුව දිහා බලාගෙන ඉන්නවා. ඇය මාව සනසවනවා. ඇයගේ හිතේ කාමයපමනක් දෝරේ ගලනකොට මගේ හිතේ ඈ වෙනුවෙන් උපදින ආදරය දෝරේ ගලනවා. 

‘ ශාමිනීගෙන් දික්කසාද වෙලා මම කොහොමහරි කාමිනී බදිනවා’ එක දවසක් මම ඒ තීරණයට ආවා. එදාත් හවස වෙනදා වගේම මම බොබීගෙන් එක රෑකට කාමිණීව වෙන් කරගත්තා. වෙනදාට වඩා ලස්සනට මම ලෑස්ති වුනා.  අවුරුදු පනස් පහ පිරුණු මම විසි ගනන් වල කාමිනීට විවාහ යෝජනාවක්  අරගෙන යනවා. මේ ජරා ජීර්ණ වුනු ජීවිතෙන්ැයව සදහටම මුදවගෙන මගේම කරගන්න බලාපොරොත්තුව හිතේ කොණක රජයනවා. 

තිබුනු හොඳම සූට් එක ඇදපු මම වෙනදාටත් වඩා සුවඳ විළවුන් තැවරුවා. හොඳම රූපලාවන්‍ය ශිල්පියෙකු ලවා කොණ්ඩය වගේම රැවුලත් සකසාගෙන වෙනදාට අපි මුණගැහෙන තැනට පිටත් වුනා. 

අදත් ඇය වෙනදා වගේමයි. ගැහැණියකගේ සිරුරේ වැසිය යුතු කොටස් යන්තමින් වැසුනු ඇදුමත්, හිත මන්මත් කරන සුවද විලවුන් මෙන්ම සරාගී රුවත් ඈ පිළිඹඳව මා තුල උපන් හැගීම තවත් අලුත් කලා. වෙනදා වගේම අනවශ්‍ය කතා වලින් තොරව ඇය මගේ හැඟීම් සන්තාපනය කලා. මම වෙනදාට වඩා සන්‍යමයෙන් ඒ මොහොත අත්වින්දා. 

අනුරාගී මොහොතකට පසුව මම තීරණය කලා මගේ සිතැඟි ඇයට පවසන්න. මට ලොකු විශ්වාසයක් තිබුනා ඇය මට අකමැති නොවන වගට. කවුද  අකමැති ලංකාවේ ලොකුම සල්ලිකාරයෙක්ගේ බිරිඳ වෙන්න? ‘ මම මගේ හිතට ධෛර්‍ය ගත්තේ ඒ විදියට. 

‘ කාමිණී…….’

‘මිස්ටර් දේවක ඔයාගේ ෆෝන් එකට කෝල් එකක්’  

ඇයගෙත් මගෙත් සොඳුරු මොහොතට බාධා කරමින් ආව දුරකථන ඇමතුම ගැන මට නැගුනේ පුදුම තරහක්. මගේ ලේඛම්වරයාගෙන් ලැබුනු ඒ ඇමතුමට මම ප්‍රතිචාර දැක්වූයේ පුදුමාකාර කේන්තියකින්. 

‘ කියන්න ගිහාන්.. මොකද මේ මහ රෑ’ 

‘ සර් සමාවෙන්න මහ රෑ කරදර කලාට.. සර්ට අමතක වෙලා ඇති කියලා හිතුනු නිසා මතක් කරන්න ගත්තේ. හෙට හවස සර්ටයි මැඩම්ටයි  අගමැති තුමා එක්ක ඩිනර් එක තියනවා හවස හයට නිල නිවසෙදි’ 

ගිහාන්ගේ වචන කවදාවත් නැතුව මාව වෙනම ලෝකයක අතරමං කලා. ‘අගමැතිතුමාගේ නිල නිවස, සර්- මැඩම්’ මේ වචන කවදාවත් නැතිව මගේ හිත හෙල්ලුවා. මම එහෙමම දුරකථනය විසන්ධි කරලා කාමිණී දිහා බැලුවා; ශාමිනීව හිතේ ඇඳගෙන. ඒත් එක්කම රටක් පිළිගන්න කෝටිපති ව්‍යාපාරික දේවක සඳගලතැන්නගේ ප්‍රතිරූපය තවත් පසෙකින් සිතුවම් වෙන්නට පටන්ගත්තා. 

‘ මම මුළු රෑටම ගෙවලා තියෙන්නේ.. සෝ විල් ස්ටාර්ට් අගේන්’ මම කාමිණීට අණ දුන්නා. හිතේ උපන් ආදරය තත්වය , මුදල් වගේම බලය ඉදිරිපිට එහෙමම දිය වෙලා ගියා. 

තක්ෂිලා ඒකනායක

පිනි බිංඳු – කෙටි කතාව

අවසාන කොටස.

තරමක් ඈතට වෙන්න වාඩි වෙලා උන්නු සුනේත්‍රා මගේ ඉස්සරහට ඇවිත් ආවා වුනා. ඒ දවස් වලත් සුනේත්‍රා ඔය වගේමයි. එයා කැමති තමන් කතා කරන කෙනාගෙ ළඟට වෙලා ඉන්න. ඇයත් මමත් කාලයක් අතොරක් නැතිව කියෝපු අය. එහෙම වෙලත් තාමත් සුනේත්‍රා දකිද්දි මගේ හිත හිරිවැටෙන්නෙ ඇයට මගේ අතින් සිදුවුනු වරද නිසාවත්ද?

‘මම ආවා පෙන්ශන් එක ගන්න මහී.. මට අන්තිමට ඉතුරු වුනේ එච්චරයිනේ…

මම හිතුවා නිවැරදියි. සුනේත්‍රගේ වචන වලට මගේ හිතේ තිබුනු වරදකාරී හැඟීම තවත් වැඩි වුනා.

‘මගෙන් වැඩක් නෑ. මහීගේ දරුවෝ කොහොමද? මට ආරංචියි දෙන්නම හොඳට ජීවත් වෙනවා කියලා. කුමාරිගේ කැපකිරීම නිසා තමයි.

‘ඔව් දුව කැනඩාවේ. එයා මේ දවස් වල විශ්ව විද්‍යාලයක ආචාර්‍යවරියක්. පුතා ඉන්නෙ ඇමරිකාවෙනෙ. එයා මහාචාර්‍ය කෙනෙක්. දෙන්නම එහේ අයමයි බැන්දේ.

දරුවන්ගේ පම්පෝරි අනිත් මිනිස්සු එක්ක කියද්දි දැනෙන්නෙ නැති ලැජ්ජාවක් මට සුනේත්‍රා එක්ක කියද්දි දැනෙනවා. සුනේත්‍රා කියන්නේ කුමාරිටත් වඩා මගේ හිත කියවපු ගෑණි. එහෙම ගෑණිට මම හංඟලා කියන හැමදෙයක්ම හොඳට තේරෙනවා.

‘කොච්චර සතුටක්ද එහෙම අහන එකත්. මහීගෙයි කුමාරිගෙයි මොලේ තමයි දරුවන්ට තියෙන්නෙ. ඒවුනාට අපරාදේ කුමාරිගෙ ජීවිතේ. හොඳ උගත් ගෑණි. ඔයා නිසාම ගෙදරට නාකි වුනා..

සුනේත්‍රාගෙ වචන මට ඇහුනේ අතීතයෙන්. අවුරුදු ගානකට කලින් සරසවි භූමියේ රොබරෝසියා ගහක් යටදි මේ හා සමානම වචන වලින් මගේ මූණට දමලා ගැහුවේ තුන් අවුරුදු සරසවි ප්‍රේමය එතනම භූමදානය කරමින්.

‘මහී හොඳට මතක තියාගන්න. ගේ අස්සට වෙලා බත් තම්බන්න තරම් පිස්සුවක් මට නෑ. මේ අවුරුදු තුන මම පුදුම දුකක් විදලා ඩිග්‍රී එක ගත්තේ. මෙඩිසින් යන්න බැරි වුනු හින්දා මම හිතා ගත්තේ සයන්ස් ෆැකල්ටි එන්න. එහෙම ඇවිත් ගත්ත උපාධියෙන් මට වැඩක් ගන්න ඕන. මම කීයට වත් ඔයා කියන විදියේ ගෑණියෙක් වෙන්නෙ නෑ මහී….

‘හිතුවක්කාර වෙන්න එපා සුනේත්‍රා. ගෑණියෙක් ඉගෙන ගන්න එක හොඳයි. ඒත් රස්සා කරන්න ගියාම ගෙදර වැඩ පාඩු වෙනවා. ඒවා කරන්නෙ කවුද?

‘ඇයි ඔයත් ඉන්නේ? ඒකට තමයි ගෑනියි මිනිහයි කියලා කියන්නේ…

‘මම මොකටද ගෙදර වැඩ කරන්නෙ? මම හම්බකරගෙන එන්නම්.

එදා මම එහෙම කියද්දි සුනේත්‍රා සමච්චලයෙන් හිනා වුනා. ඒ හිනාව මගේ පුරුෂාධිපත්‍යට ගහපු කනේ පහරක්.

‘හොඳට මතක තියාගන්න මහී. මම අවුරුදු තුනක් ආදරේ කලේ ඔයා වගේ නෝන්ජල් මිනිහෙක්ට නම් මම කැමතියි මගේ ආදරේ මළගම දැන්ම සමරන්න. අපි පටන්ගත්තෙත් මෙතනදි ඉවර කරන්නෙත් මෙතනදි. මට බෑ මගේ හීන ගෙදරට වෙලා පෝලිමට ළමයි හද හද බත් තම්බ තම්බ නාස්ති කරන්න. ඒ හින්දා මම යනවා, ආයේ ඔයාගේ ඇස් ඉස්සරහට නොඑන්නම. ඔයාට ගැලපෙන ගෑණියෙක් හොයාගෙන බැදගන්න. ඒ ගෑණි මම නෙවෙයි මහී..මට නම් පිරිමි එපාම වුනා ඔයා නිසා…

වචනයක් වත් කියන්න ඉඩ නොදී මාව පහුකරගෙන ගිය සුනේත්‍රා ආයෙත් මට මුණ ගැහුනේ කුමාරිගෙයි මගෙයි මඟුල් ගෙදරට මම කෝට් මහන්න රෙදි ගන්න ගිය දවසෙයි. එදත් ඇය අද වගේම මම එක්ක කතා කලේ සමච්චලයෙන්. සුනේත්‍රයි කුමාරියි එක ඉස්කෝලේ පන්ති දෙකක. කුමාරිත් විද්‍යා උපාධියක් තියෙන කෙනෙක්. ඒත් ඇය සුනේත්‍රා වගේ හිතුවක්කාර වුනේ නෑ.

‘කුමාරි කියන්නෙ දක්ෂ ගෑණියෙක්. අපරාදේ එයාගේ ජීවිතේ. ඔයා එයාව බැන්දට කමක් නෑ එයාගේ ආසටත් ඉඩ දෙන්න මහී..

එදත් එහෙම කියපු සුනේත්‍රා මට වචනයක් කියන්න නොදී යන්න ගියා. ඔය විදියට මේ අවුරුදු ගානට සුනේත්‍රා මට ටවුන් එකේදි අහම්බෙන් මුන ගැහුනා. වචනයකට දෙකකට එහා ඇයත් එක්ක මම කතා නොකරන්න වග බලාගත්තේ දකින හැම වෙලාවෙදිම එල්ල කරන වාග් ප්‍රහාර දරාගන්න බැරි නිසයි.

‘මහී ඇයි කතා නැත්තේ? මම වැරදි දෙයක් කිව්වද?

අතීතයෙන් වර්තමානයට මම ආවේ සුනේත්‍රගෙ හඬින්. මම ආයාසයෙන් හිනාවෙන්න උත්සහ කලා. ඇය මගේ දිහා බලාගෙනම ඉන්නවා.

‘මම දන්නෙ නෑ සුනේත්‍රා. මම ඔයා එක්ක කතා කරන්නෙ හරි පරිස්සමින්. කුමාරි ගැන ඔයා පසුතැවෙනවා. ඒක මාව දකින හැම වතාවෙදිම කියනවා. අවුරුදු දහයකින් දැක්කත් ඔයා එකම දෙයයි කියන්නෙ,ඒ තමයි කුමාරි පව් කියලා. කුමාරි පව් නෑ. ඔයයි පව්. මිනිහෙක් නැතුව ගෙදරට නාකි වුනු ඔයා ගැන මට ඇත්තටම දුකයි.

කාලෙකට පස්සේ මම මගේ හිතේ සුනේත්‍රා ගැන තිබුනු අප්‍රසාදය ඒ විදියට වචන වලට හැරුනා. සුනේත්‍රා මගේ දිහා බලාගෙන උන්නේ කවදාවත් නැති තරහකින්. එහෙමම මම ළඟින් නැගිටපු ඇය දොර ළඟට ගිහින් ආයෙත් ආවා. එක අතක් මේස උඩ තියපු ඇය මගේ දිහා කෙලින් බලද්දි මම බිම බලාගත්තේ මහා ලොකු වැරද්දක් කරපු එක වසරෙ ළමයෙක් වගෙයි.

‘අනේ මම ගැන ඔයා දුක් වෙන්න ඕන නෑ. ඔයා අද ගිහින් සුනේත්‍රාගෙන් අහන්න ඒ ගෑණි සතුටින්ද ඔයා එක්ක හිටියේ කියලා. මලියදේවෙ මහ ලොකු බයලොජි සර්. මට හරි දුකයි තමුන්ගෙන් විද්‍යාව ඉගෙන ගත්ත කොල්ලො ගැන. උනුත් ඔයා වගේ පුරුෂාධිපත්‍ය ඉහට ගහපු උන් නම් මේ රටේ සුනේත්‍රලා මැරෙන්නෙ මිනිහෙක් නැතුව ඒත් සන්තෝසෙන්. හැබැයි කුමාරිලා මැරෙන්නෙ හිතේ වේදනාව හිර කරගෙන..

වචනයක් කතා කරගන්න බැරි විදියට ආයෙත් මාව නිරුත්තර කරපු ඇය යන්නට ගියා. ඇත්තටම කුමාරි ඇය කියන තරම් විදවන්නට ඇතිද? එහෙනම් අවුරුදු ගානක් විවාහ ජීවිතේ ඇය කර ඇත්තේ රඟපෑමක්ද? මට තවත් කූල්ස්පොට් එකට වෙලා ඉන්න තරම් හයියක් තිබුනේ නෑ. එහෙමම බිල ගෙවපු මම ත්‍රී වීලරයකින්ම ගෙදරට ගියා. ඒ යද්දි කුමාරි මම එනකම් ඉස්තෝප්පුවේ බලාගෙන ඉන්නවා.

‘බස් එකේනෙ එනවා කිව්වේ. ඇයි මේ ත්‍රීවීලර් එකකම…

‘පොඩි දෙයක් තියෙනවා ඔයාගෙන් අහන්න. ඒකයි… තේකක් හදාගෙන එන්නකෝ…

‘මේ මද්දහනේ තේ ඕන නෑ මහත්තයා. පැශන් වැලේ ගෙඩි පිරිලා. මම බීම එකක් හැදුවා. ඒක ගෙන්නම්..

ඔලුව පුපුරන්න රිදෙනවා. ඒ අතරට සුනේත්‍රගේ වචන දෝංකාර දෙනවා. කුමාරි අරන් ආව පැශන් වීදුරුව එක හුස්මට මම බීගෙන ගියා.

‘මහත්තයා ප්‍රශ්නෙකින්ද?

කුමාරි අහද්දි මම ඔලුව වැනුවා. ඇයත් මගේ දිහා ඇසි පිය නොහෙලා බලාගෙන ඉන්නවා. මගෙයි සුනේත්‍රගෙයි සරසවි ප්‍රේමය ගැන කුමාරි දැනගෙන උන්නත් අපි විවාහ නොවුනු හේතුව ඇය දන්නෙ නෑ. ඒ නිසා මම හැමදෙයක්ම මුල ඉදන් පිලිවෙලට කුමාරි එක්ක කිව්වා. අද අහම්බෙන් සිදුවුනු සුනේත්‍රගෙ හමුවත් එක්කම. හැම දෙයක්ම අහගෙන උන්නු කුමාරි යන්තමින් හිනාවුනා.

‘මහත්තයා ඕවා හිතන්න එපා. සුනේත්‍රා වගේ මට හිතුවක්කාර වෙන්න පුලුවන් වුනා නම් මමත් මහත්තයා බදින්නෙ නෑ. මහත්තය වගේමයි මගේ අප්පච්චිත්. කැම්පස් ගියාට රස්සා ඕන නෑ කියන ඒකමතික තීරණේ එයත් හිටියේ. මම කැම්පස් ගියේ ආසාවට මොකද හිත හදාගෙන උන්නෙ රස්සාවක් නොකර ඉන්න ඒත් මේ ගේ අස්සේ මගේ උපාධිය වැඩක් වුනේ නෑ කියලා හිතන්න එපා. මම දන්න විද්‍යාව ලමයි දෙන්නට ඉගැන්නුවා. සුනේත්‍රා කියනවා වගේ මගේ හිතේ තිබුනු දුක අඩු වුනේ අපේ ළමයින්ට උගන්වද්දි. අනික කොච්චර කතා කලත් ඕවා වැඩක් නෑ..

ඇය කියන්නෙ හූල්ලමින්.

‘නෝනට තිබුනා මට කියන්න…

‘මොකද්ද?

‘උපාධියෙන් රස්සාවක් කරන්න ආසයි කියලා.

‘එහෙම කිව්වට වැඩක් නෑ. ඒ විදියටම සුනේත්‍රත් කිව්වනේ. ඉතින් මහත්තයා එයාව බැන්දෙ නෑනේ. මම එහෙම කිව්වා නම් මහත්තයාට කලින් අපේ අප්පච්චි මාව එලියට ඇඳලා දාලා. දැන් ඕවා කතා කරලා වැඩක් නෑ.. මට යන්න බැරි වුනු තැනට අපේ දරුවෝ යැව්වා. ඒ ඇති මට…

සුනේත්‍රා එහෙම කිව්වේ ඇස් වල කඳුලු පුරෝගන. මම ගැන මට සෑහෙන්න කල කිරුනා. ගෙවුනු කාලය ආයෙත් ගන්න බැරි වුනත් කුමාරිගෙ ජීවිතේට මම මොන තරම් බලපෑම් කරලද? ඒකත් ආදරේ නාමයෙන්..

‘මට සමාවෙන්න කුමාරි..

මම කුමාරිගෙ අතින් අල්ලාගෙන කියද්දි ඇය කඳුලු අතරින් හිනා වුනු. අවුරුදු ගානක් ගෙවිලා ගිහින් ඇයට ඇයගේ හීන වලට යන්න බැරි වුනත් මේ අවුරුදු ගානකට මම නොදැකපු සැනසිලි සහගතම හිනාව මම ඇයගේ මුහුනෙන් දැක්කා.

‘මම දැනගෙන උන්නා මැරෙන්න මොහොතක් තියල හරි මහත්තයාට ඒක තේරෙයි කියලා. පුතා කෝල් කලා. එයාට අපිව බලන්න ඕනෙලු. ටිකක් කල් ඉන්න බලන් එන්න කිව්වා. අපේ දරුවෝ නරක නෑ මහත්තයා. උන් අපි වගේ නෑ.හැම අතින්ම දියුණුයි…  එච්චරයි…

කුමාරි කියද්දි මම ඇයගේ උරහිසට වටේට අතක් දාලා මගේ ළඟට අරගත්තා.

‘එහෙනම් එහෙ ගිහින් දැන් මුණුපුරාටත් විද්‍යාව උගන්නන්න පුලුවන් නෝනට..

මම එහෙම කියද්දි ඇය ආඩම්බරයෙන් හිනා වුනා. ඒ හිනාව මම ඒ විදියට මීට කලින් දැකපු එකම එක තැනක් තියෙනවා. ඒ තමයි කුමාරිගෙ උපාධි ප්‍රධානෝත්සය. ඒ හිනාවෙන් ඇය අදත් හිනා වෙනවා. මම සැනසුම් සුසුමක් හෙලුවා ඇය දිහා බලාගෙනම.

තක්ෂිලා ඒකනායක.

පිනි බිංඳු (1 කොටස)

බැංකුවෙන් මම එලියට එද්දි දවල් කෑම වෙලාවටත් ලං වෙලා. පැයක් විතර පෝලිමේ හිටගෙන ඉදලා ගත්තු පෙන්ශන් එක ආයෙත් වතාවක් ගනං කරලා පර්ස් එකට දාගත්තු මම ඔරලෝසුව දිහා බැලුවේ ඊළඟ බස් එකට නගින්න තියෙන වෙලාව බලන්න. තවත් එහෙමම විනාඩි හතලිස් පහක් තියෙනවා. පරිසරයේ තියෙන ගිනි රස්නෙ තව වැඩි වෙන්නෙ ඇතාගල හින්දයි. මොන තරම් කාෂ්ඨකයක් තිබුනත් ඇතාගල මුදුනේ තම්පත් කරලා තියෙන බුදු පිලිම වහන්සේ දිහා බැලුවම හිතේ තියෙන සියලු දුක්ඛ දෝමනස්සයන් වගේම විඩාවත් මොහොතකට දුරුවෙනවා. 

බැංකුවේ හිටපු පැයට මගේ උගුර කටත් වේලිලා ගිහින්. බස් එකටත් තව වෙලාව එහෙමම තියෙන එකේ මම හෙමින් හෙමින් ඇවිදගෙන ගියේ කූල්ස්පොට් එකක් හොයාගෙන. යන ගමන් අතේ තිබුනු පොඩි නොකියා එකෙන් කුමාරිට ඇමතුමක් ගත්තේ මම එනකම් ඇය බත් කටක් නොකන නිසයි. 

‘මහත්තයා… 

වචනයක් කියන්නත් කලින් ඇය මාව හදුනනවා..

‘කුමාර්‍රි..මම පෙන්ශන් එක ගත්තා…බස් එකට එහෙමමයි වෙලාව. මම මොනවා හරි බීලම එන්නම්. එතකම් ඔයා කන්න..

‘එහෙම ඕන නෑ. මාත් තේ බිව්වා. තාම බඩගිනි නෑ.. මහත්තයා හෙමින් එන්නකෝ..

‘එද්දි මොනවාහරි ගේන්න තියෙනවද?

‘හ්ම්ම්.. එහෙම මොකුත් නෑ. මහත්තයා පරිස්සමට එන්න. වැඩිය තෙල් ජාති එහෙම කන්න එපා.. මහත්තයට හොඳ නෑ… 

කුමාරි එහෙම කියද්දි මම ඇමතුම විසන්දි කලේ හිනාවෙමින්. මටත් වඩා මම ගැන හිතන කුමාරි අවුරුදු තිස්පහක් මාත් එක්ක එකට ජීවත් වෙන ප්‍රිය බිරිඳයි. තරුණ කාලේ ඉදන් මේ වෙනකම් ඇය මගේ හොඳම යෙහෙලියයි. පිරිමියෙක්ට ලබන්න පුලුවන් උතුම් ගනයේ ගැහැණියක් තමයි කුමාරි කියන්නෙ. කාලයක් මම හින්දා, ඊටපස්සෙ දරුවෝ නිසා ජීවිතේ පුදුමාකාර කැපකිරීම් කරපු කුමාරි ගැන මගේ හිතේ තියෙන්නෙ වචන වලින් කියලා නිම කරන්න බැරි ආදරයක්.

‘ආහ් විජේදාස සර් දැක්කේ සෑහෙන කාලෙකින්…

කුමාරි ගැන හිත හිතම මම කූල්ස්පොට් එක ළඟට ඇවිත්.අවුරුදු ගානක් තිස්සෙ මේ කඩේ කලේ සමරවීර. මාත් එක්කම ඔහුත් වයසට ගිහින්. ඒත් පුරුදු ලෙංගතුකම තාමත් එහෙමමයි. 

‘ඉස්කෝලේ කාලේ වගේ නිතර දෙවේලේ දැන් ටවුමට එන්නෙ නෑ සමරේ. නෝනා හදලා දෙන කෑමක් කාලා මම වත්තේ පිටියේ වැඩක් කරනවා. දරුවොත් ලංකාවේ නෑ. එයාලත් බලන්න යනවා..

දරුවෝ දෙන්නම පිටරට වල උන්නත් මටවත් කුමාරිටවත් විශේෂ සැලකිලි ඔවුන්ගෙන් ලැබුනේ නෑ. කටට ආවට දරුවෝ බලන්න රට රට වලට යනවා කියලා සමරෙ එක්ක කිව්වා මිසක් මමවත් කුමාරිවත් දුව ඉන්න කැනඩාව වගේම පුතා ඉන්න ඇමරිකාවත් දන්නේ ලෝකසිතියමෙන් දැකලා විතරයි. ඒ හැරුනම අපි දෙන්නා ඒ රටවල් පැත්තේ පස් පාගලා නෑ. ඒත් මේක ලංකාව. සමහර දේවල් ඒ විදියට තවත් අයට කියද්දි කතාව එතනින් නතර වෙනවා. විශේෂයෙන්ම දරුවන්ගෙ සැලකිලි ගැන. 

‘විජේ ඉස්කෝලේ මහත්තයයි නෝනයි දැන් දුව හරි පුතා හරි ළඟ පදිංචි වුනා නම් හොඳයිනේ. මෙහේ ඉතින් ජීවත් වෙන්නත් අමාරුයි නේ.. 

සමරේගේ කතාව තවත් නවතින්නෙ නැති හැඩයි. 

‘ ඉපදුනු පොළව දාලා ඔය සීතලේ ගිහින් ඉන්න අපට බෑ සමරේ. මට කල්කිරි එකයි සමරෙගෙ එලවලු රොටියකුයි ගේන්නකෝ. අම්මපා මට තාමත් ගෙදර ඉද්දි වෙලාවකට මෙහෙට ඇවිත් එළවලු රොටී කාල යන්න හිතෙනවා….

‘විජේ ස’ ආසම දේනේ.. ආහ් මහත්තයෝ.. තව මොනවා හරි ඕන නම් කියන්න. බස් එක එන්න වෙලාව එහෙමමයිනේ.. 

සමරෙගෙ කතාව එතනින් අවසන් වුනු එක මගේ හිතට පුදුම සැනසීමක් එකතු කලා. සති අන්තයේ ලංකාදීප පත්තරය කියවන ගමන් කල්කිරි බොන එක මගේ ඉස්සර ඉදන්ම පුරුද්දක්. කුමාරි බනින්නෙම මේ පුරුදු වලට. ඒත් සමහර ඇබ්බැහිවීම් නවත්තන්න අමාරුයි කියන එක කුමාරි තවම දන්නෙ නෑ. 

පත්තරේ මුල් පිටු වල තිබුනෙම දේශපාලනය ගැන. ඊටපස්සෙ දරුවො දෙමව්පියන්ට නොසලකල පාරට දාන සිදුවීම්, ඒ හැරුනු කොට රසවත් කිසිම දෙයක් පත්තරේ තිබුනෙත් නෑ. දරුවො නිසා මොහොතකට හිත රිද්දගත් මම එකම දියනිය පියාව බලුකූඩුවට දාපු විස්තරය පත්තරේ කියවන්න ගියේ නෑ. කුමාරි කියනවා වගේ පෙන්ශන් එකෙන් ජීවත් වෙන අපි දෙන්නා පාරට ඇදලා දාන්න කාටවත් බෑ. 

පත්තරේ එහෙමම පැත්තකින් තියපු මම හිස එසෙව්වේ උපැස් යුවල ගලවන්න. දැකලා පුරුදු රූපයක් මගේ ඇස් ඉස්සරහා පෙනෙද්දි බාගෙට ගලවපු ඇස් කණ්ණාඩි දෙක ආයෙත් දාගත්තේ හිතට ආවේ හරිම නමමද කියලා තහවුරු කරගන්න. 

මගේ මතකය, ගෙවුනු අතීතය වගේම හර්ද සාක්ෂිය නිවැරදි නම් ඒ ඇයමයි. මම තරම් වයසට නොගියත් වල යන්තමින් සුදු වුනු කොණ්ඩයට, රැලි වැටුනු හමට බෑ අයගේ සුන්දරත්වය නැති කරන්න. තාමත් ඒ කාලේ වගේමයි ඇය. ඉස්සරට වඩා ඕන නම් අගල් දෙකක් තුනක් මහත් වෙලා ඇති. 

‘ සුනේත්‍රා… 

මටත් නොදැනීම ඒ නම මගේ මුවෙන් ගිලිහෙද්දි ඇය මුව පුරා සිනාසුනා. ඒ හිනාවෙන්ම ඇය මගේ ඉදිරිපිට වාඩි වෙද්දි මම ගොළුවෙක් වගේ ඇය දිහා බලාගෙන උන්නා. 

‘මහී නේද? කොච්චර කාලෙකින්ද? මම ඒත් ඔයා ගැන නිමල් ගෙනුත් ඇහුවා. එයා කිව්වෙ මලියදේවෙන් පෙන්ශන් ගියාට පස්සෙ ඔයා ටියුශන් නැවැත්තුවා කියලා. ඉතින් මහී, කුමාරි හොඳින්ද? 

මම අපහසුවෙන් සිනාවෙන්න උත්සහා කලා. පෙනුමෙන් යන්තම් වෙනස් වුනාට ඇයගේ වචන නම් තාමත් එහෙමයි.මීට අවුරුදු ගානකට කලින් ඇය ඉදිරියේ ගොලු වුනු මම එදා වගේම අදත් ගොළු වෙලා. 

‘කුමාරි හ්ම්ම්.. ගෙදර.. සුනේ..ත්…රා කොහේ ආව ගමන්ද?

අමාරුවෙන් ගොතා ගත්ත වචන ටික යම් සහනයක් මගේ හිතට ගෙනාවත් සුනේත්‍රා දැකීමෙන් හිරිවැටුනු හිත තාමත් එහෙමමයි. 

දෙවනි කොටස ඊළග කලාපයෙන්
තක්ෂිලා ඒකනායක

මණිමේඛලා

දුටුගැමුණු රජතුමාගේ නාග බිසව

          ඔන්න අද නමි මං ඔයාලාට අරන් ආවේ ජනප්‍රවාද කතාවක්…. එ දුටුගැමුණු රජතුමාගේ ජීවිතය බිලිගත් නාග කන්‍යාව මණිමේඛලා ගැන…. හරි අපුරු කතාවක්…. අද කාලේ නමි සමාජයට ආදර්ශවත් කතාවක්…

      දන්නවා ඇතිනේ දුටුගැමුණු රජතුමාට කොයිතරමි නමි පරිවාර ස්ත්‍රීන් සිටියාද කියන්න .. පරිවාර ස්ත්‍රීන් 16000ක් සිටි බව ථුපවංශයේ සදහන් වෙනවා… හමිමො මාර ගොඩක් නේද?

    එ වගේම ඔයාලට මතක ඇති රුවන්වැලි මහා සෑය පිළිබදව පෙර මා ලියු ලිපිය, එහි සටහන් කරන්නට නොහැකිවුවක් අද මුලින්ම කියන්නමි… ස්වර්ණමාලී මහා සෑයට නම ලැබුණු හැටි… එකත් අපුරු කතාවක්….

    මහා සෑය හදන්න මහමෙවුනා උයනේ ඇති වසර සිය දහස්‌ ගණනක්‌ පැරණි තෙළඹු ගසක්‌ කපා ඉවත්  කිරීමට රජතුමාට සිදුවුවා…. ඉතිං මෙි ගස කපා ඉවත් කිරීමට විරුද්ධව දෙපාර්ශ්වයකගේ දැඩි  විරෝධයට මුහුණ දීමට රජතුමාට සිදු උනේ අනපෙක්ෂිත විදිහට.

      එ ඇයි කියනවානමි මෙි ගස කපා ඉවත් කරන්නට විරුද්ධ උනේ,  රන් තෙළඹුව වසර දහස්‌ ගණනක්‌ සිය  වාස භාවන කර ගෙන සිටි ස්‌වර්ණමාලි නම් වූ වෘක්‍ෂ දේවතාවිය ගෙන් සහ වසර  සිය ගණනක්‌ මෙම වෘක්‍ෂයට වැඳුම් පිදුම් කළ ගාඬි ජනතාව ගෙන්…

       රජතුමා ස්‌වර්ණමාලි වෘක්‍ෂ දේවතාවියට තෙළඹු වෘක්‍ෂයෙන් බැස වෙනත් විමානයකට වඩින ලෙසට ආරාධනය කළේ පොරොන්දු පිට පොරොන්දු දිලයි…   වෘක්‍ෂ  දේවතාවියගේ නමින් චෛත්‍යය නම් කරන්නත්, කිසිදු කුල භේදයකින් තොරව, ගාඩි  ජනතාවට ද චෛත්‍යය වැඳීමට ඉඩ ප්‍රස්‌ථාව ලබා දෙන බවටත් රජතුමා පොරොන්දුවු  නිසා විරෝධතාවන් නිමාකර ගැනීමට රජතුමා එදා සමත්වි තිබුණා… එයයි ස්වර්ණමාලී නාමය මහා සෑයට ලැබුණු හේතුව…

       ඉතිං කවුද මෙි මණිමේඛලා … කවුද මෙි දුටුගැමුණු රජතුමාගේ රහස් බිරිය…. එ ජනප්‍රවාද කතාවට අද යමු අපි…..

         දවසක් අනුරාධපුර රජ මාළිගාව පිහිටි ඇතුළු නුවර සතර වාහල්කඩ දොරටුවලින් අඬ බෙරකරුවන් සිව් දෙනකු, රැකවලුන් සමග අනුරාධපුර පසල් දනව් කරා පියමන් කළේ,  රාජ නියෝගයක්‌ ඉටු කිරීමට.. එදා ගම් දනව් සිසාරා අඬබෙර ගසමින් ඔවුන් නිවේදනය  කළේ, මහමෙවුනා උයනේ පිපෙන මල් කිසියම් අයෙක්‌ විසින් හොර රහසේ නෙළා ගෙන යන  නිසා, එ හොරා අල්ලා දෙන කෙනෙකුට රජතුමා විසින් ඇතෙක්‌ බරට වස්‌තු දෙන බවට කල නිවෙිදනය….

     එකාලේ රාජකීය මල් උයන හැඳින්වූයේ, මහමෙවුණා උයන  නමින් කියලා ඔයාලා දන්නවානේ… වසරේ සෑම දිනකම මෙි උයනේ විවිධ මල් වර්ග දැක ගන්න පුළුවන්.. දැන් නමි ඉතිං එහෙම නෑ…….

       උද්‍යානය රැක බලා ගැනීමට රැකවළුන් යොදා සිටියත්, මෑතක සිට කවුරුන්  හෝ මල් සොරා ගෙන යන බවක් රජතුමාට සැලවි තිබුණා.. එත් ඉතිං මල් සොරා අල්ලා ගැනීමට දිවා රැ රැකවළුන් යෙදුවත් මල්  සොරා අල්ලා ගැනීමට තබා දැක බලා ගැනීමටවත් නොහැකි උනා ඔවුන්ට … එ නිසයි අවසානයේ මෙලෙස අඬබෙර ගසා හෝ සොරා හෝ සොරුන් අල්ලා ගැනීමට මහජන සහාය පැතීමට රජතුමාට සිදු උනේ….

        මෙහෙම අඬබෙර ගසා යද්දි එක්‌ පසල් දනව්වක ආත්තම්මා කෙනෙක්‌ (මහලු ස්‌ත්‍රියක්‌)  අඬබෙරය නවතා, තමන්ට මල් හොරා අල්ලාදීමට හැකි බව ප්‍රකාශ කර තිබුණා… රාජ පුරුෂයන්  ඇය රජතුමා හමුවට රැගෙන ආ පසු, ඇය රජතුමාට කියා සිටියා තමන්ගේ උපදෙස්‌  අනුව කටයුතු කරන්නේ නම්, මල් හොරා අල්ලා දිය හැකි බව…

     ඉතිං මෙි ආත්තම්මාගේ උපදෙස්‌ අනුව සති පිරිත් දේශනාවක් සඳහා ජය ශ්‍රී මහා  බෝධි මළුවේ පිරිත් මණ්‌ඩපයක්‌ ද ඉදි කළා… උත්සවශ්‍රීයෙන් සති පිරිත් දේශනය ආරම්භ කළ අතර විශාල පිරිසක්‌ එය ශ්‍රවණය කිරීමට පැමිණ සිටියේ අත්තමිමා බලාපොරොත්තු උනා වගේමයි…..

         ඉතිං මෙහෙම ආත්තම්මා පිරිත්  ශ්‍රවණාගාරයේ පිටුපසටම වී ඉතාමත් විමසිල්ලෙන් යුතුව පිරිත් ශ්‍රවණය කරන විට නොසිතු ලෙස, මධ්‍යම රාත්‍රියට ආසන්න වෙත්ම රූමත් තරුණියක පැමිණ වටපිට බලා  ආත්තම්මා අසලින්ම වාඩි ගත්තේ එතැන ඉඩ තිබුණු නිසා.. නිල් නුවන් දෙනෙතකින්  සහ පුළුල් නළල් තලයකින් හෙබි, ඉතාමත් සුන්දර යෞවනියක වූ ඇය, පිරිත් දෙසුම ශ්‍රවණය කිරීමට පැමිණ තිබුණේ තනිවමයි…

       එකලත් දැන් මෙන්ම යුවතියක රැයක නොව දිවා  කාලයේද තනියම ගමන් බිමන් ගියේ නෑ., එසේ ගමන් ගියේ නම් ඒ වැඩිහිටියන් සමගයි.. මෙම රූමතිය ගැන ආත්තම්මාට කිසියම් සැකයක්‌ සහ කුතුහලයක්‌ ඇති වුණත්, ඇයට නොදැනෙන්නට විමසිල්ලෙනුයි සිටියේ..

      මේ සුරූපිනිය පිරිත්  දේශනයට සවන් දුන්නේ ඉමහත් ශ්‍රද්ධාවෙන් යුතුවයි… හිරු නැ⁣ඟෙන්නට පෙර ඇය  මණ්‌ඩපයෙන් පිටව යන සැටිත් අත්තමිමා බලාගෙනයි සිටියේ…. පසු දින සොයා බැලීමේ දී පෙනී ගියේ, පෙර දින  රාත්‍රියේ කිසිවකුත් මල් සොරකම් කර නැති බවයි.

        පසු දින ද ඇය පිරිත් ශ්‍රවණය කිරීමට සුපුරුදු වෙිලාවට පැමිණියා, නමුත් එදා තනිව නොවෙයි ඇය මෙන්ම රුවැති සම වයස්‌ ඇත්තියක සමග… පැමිණි දෙදෙනාම ආත්තම්මා වාඩිවී සිටි පැදුරේම වාඩි වූයේ ලෙන්ගතු  සිනහවකින් මුව සරසා ගෙනමයි….

      මේ විදියට තවත් දින කිහිපයක්‌ ගතවෙද්ම මෙම සුරූපි නන්නාඳුනන්නිය සමග ආත්තම්මා මිතුරු වෙන්න උත්සාහ කලා…. තමන් අනුරපුරට තරමක්‌ ඈත ගම්මානයක වෙසෙන නිසා වේලාපහින් ඒමට නොහැකි බව අත්තමිමාට කියා සිටියා.. දින ගෙවමින් සති පිරිත් දේශනාවෙි අවසන් දිනට එළඹුණා. මේ සත් දින තුළ කිසිවකුත් උයනින් මල් නමි සොරා ගෙන ගොස් නැති බව අත්තමිමාට දැනගන්න ලැබි තිබුණා..

      වෙනදා මෙන් සුපුරුදු වෙිලාවට පිටත්ව යැම සඳහා ඇයත් ඇයගේ  මිතුරියත් නැගී සිටිනවාත් සමගම ආත්තම්මා ක්‍රියාත්මක උනා ඉක්මනින්…තරුණියගේ උතුරු සළුව තමන්ගේ අතට ගත්තා.. යුවතිය සළුව දෙන ලෙස ඉල්ලා සිටිමින් බැගෑපත්ව හැඬුවත් අත්තමිමා නෙවෙයි ඇයට සළුව දුන්නේ… මෙි සිදුවිම නිසා ඇය සමග පැමිණි අනෙක්‌ යුවතිය සැණෙකින් පැනලා ගියා…

      එහෙත් ආත්තම්මා මේ කිසිවක්‌ නොඇසුනු කනින්  යුතුව උතුරු සළුව ගෙන ගොස්‌ රජතුමා අතට පත්කර කියා සිටියෙ මෙතෙක්‌ කල්  මල් උයනේ මල් සොරකම් කළ මල් හොරා මැය බව ස්ථිරවම පවසාමයි… ඉන්පසුයි රජතුමා ඇය ගෙන් කරුණු  විමසුවෙි..

        ඇය මල් උයනේ මල් සොරකම් නොකළ බවත්, කඩා ගත් මල් ජයසිරිමාබෝ සමිඳුන්ට සහ ස්වර්ණමාලී මහා සෑ රදුන්ට පූජා කල බවත් ඇය පැවසූවා… රජතුමා දැඩිව ඇගෙන් ප්‍රශ්න කලා…. බොහෝ වෙිලාවක්‌ නිහඬව සිටි ඇය තමා කාගේ  කවුරුදැයි රජතුමාට හෙළිදරව් කලේ බියෙන්….

      ඇය කල්‍යාණ පුරවරයේ ජයසේන  නම් වූ නා රජුගේ දියණිය වන නමින් මණිමේඛලා බව පැවසු පසු, රජතුමා ඇයට කියා සිටියේ නැවතත් නා ලොවට යාමට දිය නොහැකි බවයි…. තමන් ඇය විවාහකර ගන්නා බවත් රජතුමා පැවසූවා… ඇය කොතරම් බැගෑපත් වුවත් රජතුමා තමන්ගේ තීරණය නමි වෙනස්‌ කලේ නෑ….

        මණිමේඛලා කුමරියට සිදු වූ අකරතැබ්බය ඇයගේ යෙහෙළිය විසින් කාල්‍යණ පුරවර ජයසේන රජතුමාට දන්වා සිටියේ හඬා වැළපෙමින්… සිද්ධිය ඇසූ නා රජතුමා, ඉමහත් කෝපයට පත්වි නාග (සේවක) යෙකු කැඳවා කියා සිටියේ කෙසේ හෝ සිය දියණිය රැගෙන ගෙන එන ලෙසයි…

         මේ වනවිට දුටුගැමුණු රජතුමා දිවා රෑ කාලය ගත කළේ රත්නමාලි සෑ මළුවේය.  එතුමාගේ අභිප්‍රාය වූයේ හැකි පමණ ඉක්‌මණින් මෙම චෛත්‍ය රාජයාගේ වැඩ නිම  කිරීමයි. බොහෝ අවස්‌ථාවල රාජ සභාව පැවැත්වූයේද සෑ මළුවේමයි…

      එක්‌තරා  දිනෙක මහ සෑ මළුවේදී නාගයකු රජතුමාට දෂ්ඨ කලේ කාටත් කිසිවත් සිතාගත නොහැකි වද්දි…. කපුරුනාථ නම් වූ රාජකීය විෂ වෛද්‍යවරයා, ක්‍ෂණයකින් කරන ලද ප්‍රතිකාර නිසා රජතුමා ඉක්මනින් සුවපත් උනා. මේ  ආදි වශයෙන් වරින්වර සය වතාවක්‌ රජතුමාට විවිධ ස්‌ථානවල සිට නාගයන් දෂ්ට කළත්, රාජ වෛද්‍ය කපුරුනාථ විසින් රජතුමාව සුවපත් කරා…

      මෙතරම් අවස්‌ථා ගණනක්‌ නාගයින් දෂ්ට කිරීමට හේතුව, නාග කුමරියක සිරකර ගෙන සිටීමේ හේතුවෙන්  කරන ලද නාග ශාපයක්‌, බව රාජ වෛද්‍යවරයා ඇතුළු රටවැසියන්ගේ රජුට සැළකර සිටියත් රජු ගණන් ගත්තේ නෑ….  නාගයන් දෂ්ට කිරීමට පැමිණි සෑම අවස්‌ථාවකම එම නාග පෝතකයන් ඉතාමත් රහසිගතව මණිමේඛලා බිසව හමු වී යම් යම් උපදෙස්‌ ගත්තේ ඉක්මනින් රජු මරා දමන්නයි…

     සය වැනි වරටද  නාගයකු දෂ්ඨ කිරීමෙන් පසු, මණිමේඛලා (නාග) බිසව මුදා හරින ලෙස රාජ සභාවේ  උපදේශකයන් ද රජතුමාට උපදෙස්‌ දුන්නත් එතුමා එය ඉවත දැම්මේ, මේ වනවිට මේ බිසව ගැබ් ගෙන සිටි නිසායි… සය වරක්‌ම නාගයන්ගේ දෂ්ට කිරීම්වලට ගොදුරු  වුවත්, කපුරුනාථ රාජ වෛද්‍යවරයා නිසා දුටුගැමුණු රජතුමාගේ ජිවිතය බෙිරුණා…  මේ නිසා රාජ වෛද්‍ය කපුරුනාථයන් සමගද නා රජතුමා සිටියේ දැඩි කෝපයෙන්….  මේ සෑම වරකම නාගයන් දෂ්ඨ කළේ මහ සෑ මළුවේදී හෝ ඒ ආසන්නයේමයි….

        සත්වැනි වරටත් නාගයකු යෑවීමට නා රජු පියවර ගත් අතර, මෙවර ඒ සඳහා තෝරා  ගත්තේ, වාසුල, නම් වූ, තම ඥාති පුත්‍රයෙකු වූ නාග මානවකයෙක්…… රජතුමාට දෂ්ට කිරීමට පෙර ඔහු සිය ඥාති නාග බිසව හමුවුවෙි සැළසුම් සකස් කරන්න.. නමුත් ඇය ඔහුට කීවේ, තමා මේ වනවිට  ගැබ් ගෙන ඇති බවයි… පුතෙක්‌ ඉපදුණහොත් අනාගතයේ මෙරට රජකම් කිරීමට රජතුමා එකග කරවා ගැනීමට හැකිවනු ඇතැයි තමන් විශ්වාස කරන බව ඇය කියා සිටියා… එ නිසා අනතුරක්‌ නොකරන ලෙසට ඉල්ලා සිටින බව පිය රජතුමන්ට දන්වන ලෙස මණිමේඛලා උපදෙස්‌ දී තිබුණා…

       කල් යත්ම දුටුගැමුණු රජතුමාට දාව මණිමේඛලා නාග බිසව පිරිමි දරුවෙකු ප්‍රසූත කළා… කල් යල් බලා එක්‌තරා දිනයකදී ඇය සිය පුත්‍රයා අනාගතයේදී මෙරට රජු බවට  ප්‍රකාශයට පත් කරන මෙන් රජතුමාගෙන් ඉල්ලා සිටියා.. එයට පිළිවඳන් දෙමින් රජතුමා නමි කියා සිටියේ, ඔහු තමාගේ පුත්‍රයා වුවත් රාජ වංශයෙන් පිට කෙනෙකුට  මෙරට පවතින සම්ප්‍රදායට විරුද්ධව ක්‍රියා කළ නොහැකි බවයි. රජතුමාගේ ප්‍රකාශයෙන් නා බිසව පත් උවෙි කම්පනයකට… එමෙන්ම ඇය සිය පියාණන්ට සම්පූර්ණ  විස්‌තරයම පණිවිඩකරුවෙකු මගින් දැන්වුවෙි කෙන්තියෙන්…

     සිය දියණියගෙන් ලද පණිවිඩයෙන් දැඩි ලෙස කිපුණු නා රජතුමා පෙර සඳහන් කළ තම ඥාති පුත්‍ර වාසුල කැඳවා මෙවර දුටුගැමුණු රජතුමා කෙසේ හෝ මරා දමන ලෙසට උපදෙස්‌  දුන්නා… රජතුමාට දෂ්ට කිරීමට පෙර, රාජකීය විෂ වෛද්‍ය කපුරුනාථ මරා දමන  ලෙසටත් ඔහු නියෝග කලා…

       විෂ වෛද්‍ය කපුරුනාථයන් දිනක්‌ නිවසේ සිට රජ  මැඳුරට යන අවස්‌ථාවක මහමග ඇති අම්බලමක මොහොතකට නතරවි ගිමන් නිවා ගත්තා.  ඒ මොහොතේ එහි රූමත් කඩවසම් තරුණයෙකු ද ගිමන් නිවා ගැනීමට නතරව සිටියේ කපුරුනාථ එක්ක මිත්‍රකමක් ආරම්භ කරමින්….  ඔවුන් දෙදෙනා ආගිය තොරතුරු කතා කරන අතර වාරයේ, තරුණයා කීවේ, කැලණියේ සිට  ස්‌වර්ණමාලි චෛත්‍ය වන්දනාමාන කිරීමට යන බවයි. තමා දැනට සර්ප විෂ වෙදකම ගැන  ඉගෙන ගන්නා බවද තරුණයා පැවසූවා..

       කපුරුනාථ වෛද්‍යවරයාගේ සිහියට ආවේ තරුණ වියට එළඹෙමින් සිටින සිය දියණිය… ඇය ද මේ වනවිට තමන්ගෙන් සර්ප විෂ වෙදකම හදාරන නිසාත්, තරුණයාගේ ගති පැවතුම් සහ හැසිරීම් රටාවෙන් පෙනෙන ඔහු ඉතාමත් හොඳ පුද්ගලයකු බව නිසාත්,  තමන්ගේ බෑනා කරගන්න කපුරුනාථට සිතුනා…. එ නිසමායි කපුරුනාථ තමන් රාජකීය විෂ වෛද්‍යවරයා බව  පැවසුවේ. තරුණයා ඔහුගේ දෙපා නැමද තමන්ට අභිනවයෙන් ගුරුවරයෙකු හමුවුන බව ප්‍රකාශ කලේ සතුටින්..

        නොයෙක්‌ කතා මධ්‍යයේ වෙදැදුරූ තැන ප්‍රකාශ කළේ, රජතුමාට මේ වනවිට සය වතාවක්‌ නාගයන් දෂ්ඨ කළත්,  තමන් ඔහු බේරා ගත් බවත්, තමන් ජීවත්ව සිටින තුරු කිසිම නාගයකුට රජතුමා මරා දැමිය නොහැකි බව ප්‍රකාශ කළේ මහා උද්දාමයෙන්..

        තරුණයා විෂ වෙදකම ඉගෙන ගන්නා අයෙකු නිසා, අමාවක දිනෙක එළඹෙන විෂ හෝරාවේ දී නයකු දෂ්ඨ කළහොත් අනිවාර්යෙන්ම මියයන බව තමන්ගේ නවක ගෝලයාට කියා දුන්නේ ගුරු  මුෂ්ඨියකින් තොරවයි… තරුණයාට අවශ්‍ය සියලු තොරතුරු දැන් සම්පූර්ණයි.  වෛද්‍යවරයාගේ සඳහන් කිරීමට අනුව අද අමාවක පෝය දිනයයි. තවත් ස්‌වල්ප මොහොතකින් අවශ්‍ය විෂ හෝරාව එළඹෙන නිසා ඉතුරුව ඇත්තේ ක්‍රියාවට නැංවීම පමණයි….

         විෂ හෝරාව එළඹුන සැණෙකින් නාග වෙස්‌ ගත් තරුණයා ප්‍රථමයෙන්ම වෙදදුරාට දෂ්ඨ කලා.. තමන්ට වැරදුන බව වෙදදුරුට පසක්‌ උවත් ඔහු ප්‍රමාදයි… ඔහු  අසල තිබුණු ඖෂධ පැළෑටියකට අත දිගු කර ගෙන මැරී වැටුනා..

        නාගයා ඒ සමගම සෑ මළුවට ගොස්‌ එහි වාහල් දොරටුවකට නැග, තවත් ස්‌වල්ප මොහොතකින් රජතුමා එම  වාහල් දොරටුවෙන් පිටවෙද්දීම ඔහුගේ හිසටම දෂ්ඨ කලා.. රජතුමාට සිහි විසඥ විමත් සමග රාජ පුරුෂයන් විෂ වෛද්‍යවරයා සොයා ඔහුගේ නිවසට යන අතර මගදී දුටුවේ,  මාවතක්‌ අයිනේ මැරී වැටී සිටින වෛද්‍යවරයාව. ඉන්පසුයි ඔවුන් නිවසට ගොස්‌ වෙදැදුරුගේ  දියණියට සිද්ධිය පැවසූවෙි..

      ප්‍රතිකාර කිරීමට පැමිණෙන දියණිය  දුටුවේ තම පියා එක්‌තරා දිසාවකට අත දිගුකර ගෙන මැරී සිටින ආකාරයයි. ඒ ගැන  විපරම් කළ ඇයට දැක ගත හැකි වූයේ, විෂකුම්බා නම් ඖෂධ පැළෑටිය. එම පැළෑටිය  උගුලා ගෙන රජ මාළිගාවට ගිය ඇයට දැක ගන්නට ලැබුණේ සිහි විසඥව සිටින රජතුමා…  ඇය රජතුමාව තනකිරි මිශ්‍ර බෙහෙත් ඔරුවක බහා අවශ්‍ය උපදෙස්‌ ලබා දී ආපසු නිවසට ගියේ  සිය පියාණන්ගේ අවසන් කටයුතු සිදු කිරීමටය.

        රජතුමාට සිහිය  ලැබුණත් ඔහු සිටියේ බරපතළ රෝග තත්ත්වයකින්. වෙදැදුරු දියණිය කියා සිටියේ  තවත් සත් දිනකින් ස්‌ථිර වශයෙන්ම රජතුමා මිය යන බවයි. සියල්ල එසේ සිදු  වෙත්දී, මණිමේඛලා නාග බිසව, සිය පුත්‍රයා ද සමගින් මාළිගාවෙන් රහසේම පලා ගොස්‌ ඇති බව දැනගන්නට ලැබි තිබුණා..

        රජතුමාගේ මලනුවන් වූ සද්ධාතිස්‌ස  කුමාරයා මේ වනවිට සිටියේ දිගාමඩුල්ල ප්‍රදේශයේ ගොවිතැන් ඇතුළු සංවර්ධන කටයුතුවල නියෑලෙමින්ය. රජතුමාගේ උපදෙස්‌ පරිදි වහාම ඔහු අනුරාධපුරයට කැඳවා, තමන් මිය යන්නට පෙර මහසෑයේ වැඩ නිමකරන මෙන් සද්ධාතිස්‌ස කුමාරයාට උපදෙස්‌ දි ඇති බව සදහන්…

       ලෝවාමහාපායත්, රත්නමාලි මහ සෑයත් අතර මැද  ස්‌ථානයක තාවකාලික මණ්‌ඩපයක්‌ ඉදිකර රජතුමා එහි සැතපූවා.. රජතුමාට එක්‌  පසකින් මහ සෑයත්, අනෙක්‌ පසින් ජයසිරිමාබෝ සමිඳුන් සහ ලෝවාමහපායත්, හිස  කෙළින් කළ විට ඉදිරියෙන් මිරිස්‌වැටි දාගැබත් රජතුමාට පහසුවෙන් පෙණුනා…  රජතුමාගේ සිත බොදු බැතියෙන් පිරීඉතිරි ගොසින්… භික්‍ෂූන් වහන්සේලා නිරන්තරයෙන්ම එම මණ්‌ඩපයේ රැඳී පිරිත් දේශනා කලේ තව තවත් රජතුමාගේ සිත සැණසෙද්දියි…

” මාගේ මේ ව්‍යායාමය හුදෙක්‌ රජ සැප පිණිස නොව,  සම්බුද්ධ ශාසනයේ චිරස්‌ථිය පිණිසයි”  යනුවෙන් ප්‍රකාශ කළ දුටුගැමුණු රජතුමා  ක්‍රි.පූ 161 සිට 137 දක්‌වා වසර 24ක්‌ රාජ්‍යත්වය හොබවා මැළුම් වයසේ දී  අකාලයේම මිය ගියේ ස්ත්‍රීයක් නිසමද?….. එය තාමත් රහසක් නොවෙිද?

         වංශ කතාවල දැක්‌වෙන්නේ හදිසියේම ඔත්පල වූ රජතුමා දින කිහිපයකින් මියගිය බවයි. නමුත් ඔත්පල වූ රෝගය කුමක්‌දැයි සඳහන් නොවේ. කෙසේ වුවද බොහෝ දෙනකුගේ මතය රජතුමාගේ අකල් මරණයේ හේතුව මහාවංශ කතුවර මහානාම හිමියන් සගවා ලියා ඇති බවයි…. එය අභිරහසක්..

            එහෙත් ජනප්‍රවාද තොරතුරු බොහෝමයක  දැක්‌වෙන්නේ ඉහත දැක්‌වූ කතා පුවතට අනුව, එතුමාට නාගයකු දෂ්ඨ කිරීම නිසා මියගිය බවය. ජනප්‍රවාද තොරතුරු, ජනප්‍රවාද සේ සලකා ඉවත නොදැමිය යුතු බවත්, ඒ  ගැන ද සලකා බැලීම ඉතිහාසඥයන්ගේ වගකීමක්‌ බව, හිටපු පුරාවිද්‍යා කොමසාරිස්‌  ආචාර්ය චාල්ස්‌ ගොඩකුඹුර මහතා සඳහන් කළේ, “සීගිරි පවත” නම් නම් ග්‍රන්ථයකට පෙරවදනක්‌ සපයමින්… එතුමාගේ අදහසට අනුව අපි මෙම පුවත ද ඉවත නොදමා මේ ගැන  තවදුරටත් කරුණු අධ්‍යයනය කිරීම කොයිතරමි නමි වැදගත් වන්නේදැයි ඉතිහාසය සොයා යන මට නමි නිතරම හිතෙනවා…… එ නිසාම කිසිදාක ජනප්‍රවාද කතා පුස්සක් සේ සලකා ඉවත දැමිය නොහැක….


නිසංසලා රණසිංහ

– ගෙදර ආදරේ –

▪️උදේට තේ හදන අම්මා 

මොන මලකරදරයක්ද මේක.. කොච්චර කළත් හොඳක් නෑ..

▫️උදේට තේ හදපු අම්මා 

පුතේ මේ තේ එක තාත්තට ගිහින් දීපන්..අනිත් අයත් එන්න තේ බොන්න..හා හා නැගිටපල්ලා කුම්බ්කර්ණයෝ ටික..

▪️උදේට උයන අම්මා

 උයනවා උයනවා තුන්සිය හැටපස් දවසෙම උයනවා. පොල් ටිකක් ගාලා දෙන්න එකෙක් නෑ..

▫️උදේට උයපු අම්මා

පොඩි පුතා..මාළු බැදලා වෙනම දැම්මා. බලාගෙන කන්න කටු හිර කරගන්නේ නැතුව.. ඒයි ඔයාගේ කෑම දෙකම බෑග් එකට දැම්මා. කෙසෙල් ගෙඩි වෙනම පෙට්ටියක දැම්මා.

▪️උදේට ගෙදරින් එළියට යද්දි අම්මා

▫️අද නම් ලොකූ උඹ රෑ වුණොත් අඬු කඩනවා. වරෙන්කෝ බලන්න රෑ වෙලා..

▪️රෑට අම්මා

හලෝ…හලෝ…ලොකූ දැන් දොලහත් පහුවෙලා. තාත්තට තරහ ගිහින් ඉන්නේ. මම කුස්සිය පැත්තේ දොර ඇරලා තියෙන්නෙ එහෙන් වරෙං.

▪️මේ සෙනසුරාදා අම්මා 

උඹලා රට වටේ රෝන්දෙ ගහපල්ලා. චිත්‍රපටියක් බලපු කාලයක් මතක නෑ.. මං මේ ගෙදරටම හිරවෙලා.

▫️ඊලඟ සෙනසුරාදාට අම්මා

අනේ මේ මට බෑ ඔය හෝල් ගානේ යන්න. මම ගියොත් මේ වැඩ කරන්නේ කවුද? තොපිලගෙ රෙදි හෝදන්නේ මොකාද? යන දේවාලෙක උඹලා පලයල්ලා.

▪️අපට අනතුරක් වුණ විගස අම්මා 

හරියට හරි..මම කිව්වා ඔය ටික වෙයි කියලා. උඹ ඇහුවද? හොඳ වැඩේ උඹට. ඔහොම වෙලා මදි තොට.

▫️ඊට විනාඩි දෙකකට පසු අම්මා 

කෝ බලන්න මෙහෙට එනවා. අම්මෝ ගොඩක් ලේ එනවනේ පුතේ. අයියෝ මම මේ අත පය කොච්චර පරිස්සමෙන්ද හැදුවේ පුතේ.. නාඩා ඉඳින් මම බෙහෙත් ඩිංඟක් අරන් එනකම්. 

▪️පෝය දවසට පෙරදා අම්මා

හෙට උදෙන්ම මම සිල් ගන්න යනවා. හෙට ඉතින් කෑම කඩෙන් තමයි. මගේ අගේ තෙරේවි උඹලට..

▫️පෝය දවසේ අම්මා 

කොහේ යන්නද සිල් ගන්න? උඹලයි උඹලගේ අප්පොච්චි බඩගින්නේ තියලා මට ඇහැකිද බොලව් සිල් ගන්න ? කියන බණ පදයක්වත් ඔළුවට යයිද? මං අන්න අර ඉඳි ආප්පයි, කොච්චි දාලා පොල් සම්බෝලයි, කිරි හොද්දකුයි හැදුවා. කන්න ඔක්කොම එක්ක. හැබැයි මස් මාංශ නෑ අද.

▪️රෑට උයන අම්මා 

තවම උයලා නෑ. මහත්තුරු ටික ඇඟ හෝදලා ලෑස්ති වෙලා එන්නකෝ. ආවා මෙතන හට්ටියට එබෙන්න..රෑට කන්න ඕන පොඩ්ඩයි. හිඟන්නෙක් වගේ හිඟන්නෙක් වගේ කන්න කියලා තියෙන්නේ.

▫️රෑට උයපු අම්මා 

හිටපන් තාත්තට බෙදනකම් මුලින්ම..ඔය පොඩ්ඩ කාලා ඇතිද මයෙ පුතේ? බෙදා ගනින් තව. හොඳට කාපන්. උදේට දවල්ට හරියට කන්නෙත් නෑ. ආ මෙන්න මේ බත් හැන්ඳත් දා ගනින්.

උඹලා නිදා ගනිල්ලා..හා..හා.. තුණුරුවන් සරණයි මගේ පැටව්නේ හෙට උදේම වැඩටත් යන්න තියෙනවනේ..මම දොරවල් වහලා නිදාගන්නම්.

චරියාගේ පන්හිඳ 

Charith Wijemanna

අප්පච්චි… 

චිතකයේ ගිනිදළු නැගෙයි. මම ඒ දෙස බලාගෙන උන්නෙමි. මෙතෙක් වෙලා පැහැබරව තිබුනු අහසින් එකවරම පතිත වූයේ වර්ශාවකි. එයද තප්පර ගානකි. 

‘මල් වැස්සක්… හොඳ ආත්මයක් ලබලා ඇති.. 

ඇතැමෙක් එසේ කියද්දී….

‘මෙච්චර කල් නාකපන වැහි වැටුනා. අද උදේ ඉදන් හොඳට පායනවා. ජීවත් වෙලා ඉන්න කාලෙ මහත්තයා නරකයි කියලා දෙයක් කලේ නෑ….

ඒ තවත් කෙනෙකි.. වටින් විටින් මෙවැනි කතා ඇහෙද්දී අප්පච්චිගේ චිතකයේ හෝ ගා දැවී යයි. සිරුරේ පණ ගිලිහී නොයන්නේ හිතේ හයියට වග මා දනිමි. අප්පච්චීගේ ප්‍රාණය නිරුද්ධ වූ සිරුර මේ වෙද්දී දැවී අළු වී යන වග සිතද්දීත් මගේ දෑස් වලින් ගලන කඳුලු වලට වඩා හිත හයියෙන් හඬයි.

‘අප්පච්චී, ආයෙත් එන්න.. තව අවුරුදු පහක් ජීවත් වෙන්න… 

මගේ හිත කෑගහයි. ඒත්, යලිත් නොඑන බව කියමින් සුසානභූමියේ දුම් රොටු අහසට නැගෙයි. මම අම්මා දෙස බැලුවෙමි. ගෙවුනු දෙමසක් පුරාවටම ඇය අප්පච්චී වෙනුවෙන් කල කැපකිරීම් වල මහන්සියත් අප්පච්චී අහිමි වීමේ වේදනාවත් නිසා ඒ මුහුණේ ඇත්තේ වචනයෙන් විස්තර කල නොහැකි වේදනාවකි. 

‘ මම දැන් තනි වුනා පුතේ.. අප්පච්චී මමයි ඔයාව බලන්න එන්න හිටියේ..’

අම්මා තවත් මොනවාදෝ කියද්දී මම එහෙමම සුසානභූමියේ ගල් පඩියක වාඩි වූයෙමි. මළගමට පැමිනි මිනිසුන් එකා දෙන්නා නික්ම යද්දී සමීපතමයින් පමනක් අප අසලම රැදුනි. 

‘දුව.. කොච්චර හිතුවත් අප්පච්චි ආයෙත් එන්නෙ නෑ. මේ එයා ගෙනාව ආයුශ. දැන් අම්මව බලන්න.. 

‘අප්පච්චි බේරගන්න ඔයාලා හැමදේම කලා ඒත් දැන් මොනවා කරන්නද?

නෑදෑයින් මා අසලට පැමින විවිධ දේ පවසන්නේ හිත හදන්නට වූවත් ඒ වචනත් මට මහා වදයකි. අප්පච්චී නැතිව යලිත් නිවසට යෑම මට මහත් වදයකි. ඔලුව හැරුනු අතේ යන්නට සිතුනත් අම්මා තනි කරන්නට හිත් නොදෙයි. 

‘අප්පච්චී, හැම ආත්මෙකම මගේ අප්පච්චි වෙන්න.මේ ආත්මෙට ඔය විදියට ගියාට ආයෙත් නම් එහෙම වෙන්න එපා.. 

සිය දහස් දස දහස් වෙනි වතාවටත් එසේ සිතූ මම වාඩි වී සිටි ගල් පඩියෙන් නැගිට්ටෙමි. දැන් නම් පෙර මෙන් අහස් කුස පුරා දුමක් නැත. එනම්, අප්පච්චීගෙ නිසල වූ සිරුර දැවී අවසානය… 

අප්පච්චී හිටපු උසස් පොලිස් නිලධාරියෙකි. ගෙවුනු වසරේ විශ්‍රාමදිවියට පත්වෙද්දී මා තරම් සතුටු වූ කෙනෙක් තවත් නොවීය. ඒ අම්මාත් අප්පච්චීත් එංගලන්තයට ගෙන්වා ගැනීමට හැකි නිසාය. 

‘මම ඉස්සර රග්බි වලට ඉන්ග්ලන්ඩ් ආවා.. දැන් එහේ ගොඩක් වෙනස් වෙලා ඇති නේද පුතේ?

‘අප්පච්චිම ඇවිත් බලන්නකෝ. මේ පාර ආවම මාස හයම ඉදලා යමු. අවුරුදු කීයක් බලාගෙන හිටියද මම ඔයාල දෙන්නා එනකම්… 

‘හ්ම්ම්.. පාස්පෝට් අළුත් කරන්න දීපිකා නංගි ෆෝම්ස් එව්වා. ඒවා ඉක්මනට යවන්නම් මම.. 

අප්පච්චිත් මාත් අතර වූ අවසාන සංවාදය එයයි. ඉන් දෙදිනකට පසුව මට ඇමතුමක් ආවේ මගේ එකම සහෝඳරයාගෙනි. 

‘අක්කේ අප්පච්චී ඇවිදිනකොට බැලන්ස් නෑ. එයා එහෙමම වාඩි වුනා දැන් නැගිටින්න බෑ.. 

එදා මගේ මුලු වතම දහඳියෙන් තෙමී යන්නට විය. 

‘මේ දැන්ම අප්පච්චිව හොස්පිට්ල් අරන් යන්න මල්ලි.. බලාගෙන ඉන්න එපා.

‘තෙල් නෑ අක්කේ.. කමක් නෑ මම කොහොම හරි තෙල් හොයාගෙන යන්නම්… 

සියල්ල ඇරඹුනේ එලෙසිනි. අප්පච්චී රෝහලේ නතර කර දෙදිනකින් අංශබාග රෝගියෙකු වූයේය. වෛද්‍යවරුන් පැවසුවේ අප්පච්චීගේ හදවත වැඩ කරන්නේ සියයට විස්සක් බවය. ගහක් ගලක් මෙන් ජීවත් වුනු අප්පච්චී ඇඳක වැටෙනවා බලන් ඉන්නට බැරිය. ඉතින් මම ලංකාවට ආවෙමි. 

එතැන් පටන් මාත් අම්මාත් මුණගැසිය හැකි සෑම වෛද්‍යවරයෙකුම මුණගැසුනෙමු. ඇතැම් වෛද්‍යවරුන් එක වරම අප්පච්චී සිටින තවත්වයත් සමඟ ඔහුට ප්‍රතිකාර කිරීම ප්‍රතික්ෂේප කල අතර තවත් වෛද්‍යවරුන් අප්පච්චී වෙනුවෙන් කැපවන්නට විය. කොළඹ මහ රෝහලත්, පොලිස් රෝහලේ සිටි වෙඳ හෙඳ කාර්ය මණ්ඩලය අප්පච්චී වෙනුවෙන් දිවා රෑ නොබලා වෙහෙසෙන්නට විය. විටෙක සුව අතට හැරෙන ඔහු තවත් විටෙක සම්පූර්ණයෙන්ම දුර්වල විය. ශරීරයේ වෙනස්කම් සමඟ අප්පච්චී හිටිය ප්‍රමාණයෙන් භාගයක් වෙද්දී මාත් අම්මාත් අප වටා සිටි අප්පච්චීට ආදරය කල හැමදෙනාමත් නොපෙනෙන දෙවියන් යැද්දේ අප්පච්චීගේ ජීවිතය ඉල්ලමිනි. 

‘දැන් නම් මහත්තයට අමාරුයි… බෙහෙත් නිසයි මෙහෙම හරි ඉන්නේ…. 

දෙමසක් ගෙවී යද්දී ඒ වචන පිට වූයේ වෛද්‍යවරුන්ගේ මුවෙනි.ඒ වචන අසා දෙදිනක් ගත වෙද්දී අප්පච්චී මෙලොව හැර ගියේ අගෝස්තු පලමු වනදා සවස් යාමයේදීය. එනම් අදින් දින හතකට පමන පෙරය. 

සිදු වූ සියල්ලම මට තවමත් සිහිනයකි. අප්පච්චී නැති නිවස පාලු කාන්තරයක් මෙනි. හිත හදන්නට වචන දහසක් ඇසුනත් ඒ දුක මා ජීවත් වන තුරාවට නිම නොවන්නේ මගෙත් අප්පච්චීගේත් උපන්දින යෙදෙන්නේ එකම දිනයට බැවිනි. 

‘සුභ උපන්දිනයක් මගේ පුතේ.. 

‘එසේම වේවා අප්පච්චී… 

යලිත් ඒ සුභ පැතුම මට නොඑන වග සිහි වද්දීත් හිත හදාගැනීම පෙනෙන මානයකවත් නැත. 

‘දුව බහින්න… ගෙදරට ආවා… 

අප්පච්චීගේ සහෝඳරයෙකු එසේ කියද්දී මම පියවි සිහියට ආවෙමි. අප්පච්චී නැති නිවස දෙස මම තත්පර කීපයක් බලාගෙන උන්නෙමි. වාහනයෙන් බැස්සේ ඉන් අනතුරුවමය. නිවසට ගොඩ වෙද්දී මල් මාලයක් දැමූ අප්පච්චීගේ ඡායාරූපයකි. පසෙකින් ඔහු සේවා කාලයේදී ලබා ගත් පදක්කම් සහිත පෙට්ටියකි. 

අප්පච්චීගේ ඡායාරූපයත් පදක්කම් සහිත පෙට්ටියත් මම දෑතට ගත්තෙමි. ඊටත් විනාඩි ගානකට පසුව මම ඒ දෙකම මා ගෙන ආ ගමන් මල්ලේ සඟවා ගත්තෙමි. 

දින විසි තුනකට පසුව….

සියලු දානමාන කටයුතු වලින් අනතුරුව යලිත් මම එංගලන්තයට ආවෙමි. අප්පච්චී මා එක්ක නාවට ඔහු අවසන් වතාවට පාවිච්චි කල බොහෝ දේ මා රැගෙන ආවෙමි. පදක්කම් පෙට්ටිය, පොලිස් තොප්පිය, අප්පච්චීගේ චායාරූප මෙන්ම ඔහු කියවූ නවකතා පොත්ද ඒ අතර විය. අප්පච්චී මතක් වන සෑම මොහොතකම මම ඔහුගේ පින්තූරය දෙස බලාගෙන හිදිමි. මේ ලියන මොහොතේදීත් ඔහුගේ රූපය මෙන්ම පදක්කම් පෙට්ටියද පෙනෙන මානයේය.

මැරුනු මිනිසුන් වෙනුවෙන් මැරුනු මිනිස්සු හිඟය. එහෙත් මැරුනු මිනිසුන් නිසා මැරි මැරී ඉපදෙන මිනිසුන් බොහෝය. ඊට හොඳම උදාහරණය මාය.. මගේ අම්මාය… අප්පච්චීට ආදරය කල සැමය… 

සමාප්‍තයි. 
තක්ෂිලා ඒකනායක.