Category: Short-Stories

ගෙදර හාල් ඇටයක් නෑ..ළමයගේ පංති ගාස්තු ගෙවාගන්න විධියක් නෑ. මොකද්ද මේ ජීවිතේ ? තමුසෙ ඉතින් උඩ බලාගෙන ඉන්නවා..

කෑ ගහන්න එපා උදේ පාන්දර..මොකක් හරි කරන්නම් ඉන්න..( එසේ කියමින් ව්‍යාකූල මනසින් යුතුව රන්සිරි ගෙදරින් පිටත් විය. )

ආහ්..‍රන්සිරි..උදේම මොකෝ මේ ?

ගෙදරින් බර බරේ බං..බැරිම තැන එළියට බැස්සා..මුකුත් වාසියක් නැද්ද බං ?

මොන වාසිද බං ? අපේ ගෙදරත් ඕකම තමයි..කණක් ඇහිලා ඉන්න බෑ..

මෙහෙම ගියොත් පාරට බහින්න තමයි වෙන්නේ බං..

මේ ඒක නෙවෙයි, අර වංගුවේ ගෙදරට අළුතෙන් කට්ටියක් ඇවිල්ලා..( බෝක්කුව උඩ සිට කුරුඳු දණ්ඩකින් දත් වහල්ල මදිමින් සිටි ගජනායක කීවේය. )

ඇත්තද ?

ඔව්..දැන් මාසයක් විතර වෙනවා..

පේන්න ගෑනු දෙන්නෙක් විතරයි ඉන්නේ..

එහෙමද ? උඹ කොහොමද දන්නේ ? ( රන්සිරි කුතුහලයෙන් මෙන් ඇසුවේය. )

මම දන්න මගුලක් නෑ බං..ඔය ටික කිව්වෙත් අපේ ගෑනි..සල්ලි බාගෙ එහෙම තියෙනවලු..සුදු පාට ලොකු වාහනයක් දවසගානේ එනවලු ගෙදරට..ගෙදර ලොකු ගෑනු ළමයා බලන්න වෙන්න ඇති..ලස්සන කෙල්ල..පාරේ යන ඕනම කෙනෙක් එක්ක හිනාවෙනවා..සිරියාවන්ත කෙල්ල..

අම්මද බොල..උඹේ ගෑනි ජාතකේම දැනගෙනනේ..

උන්ට වෙන වැඩක් නෑනේ බං..හ් හ් හා..

ඒක ඇත්ත.. ( රන්සිරිගේ සිතේ සල්ලි බාගෙ තියෙනවා කියූ කතාව සහ ගෙදර ඉන්නේ ගෑනු දෙන්නෙක් විතරක් යන කතාව පලපැදියම් විය. )

එදා මොරසූරන වැසි දවසක්..කළු පැහැති ඇඳුමකින් සැරසුණු රන්සිරි කළු පාටින්ම රෙදි කඩක්ද රැගෙන පාන්දර 2.30ට පමණ ගෙදරින් පිටවිය. රන්සිරිගේ බිරිඳ සහ පුතා තද නින්දේ පසුවිය. විටින් විට දැල්වූ ටෝච් එළියේ ආධාරයෙන් රන්සිරි පෙර කී වංඟුවෙ ගෙදරට සේන්ඳු විය.

පිළිකන්න පැත්තෙන් ගෙදරට ගොඩ වෙන්න පුළුවන්ද කියලා බලන්න ඕන ( රන්සිරි සිතන්නට විය. )

තිත්ත කළුවරත්, මහ වරුසාවත් ගෙයක් බිඳින්නටම කියාපු වෙලාවක් සහ අහල පහල කිසිවෙකුට කිසිම සද්දයක් නොඇසෙන නිසාවෙන් රැගෙන ආ රෙදි කඩෙන් මුව බැඳගත් රන්සිරි පිළිකන්නේ දොරට ගැසූ පා පහරින් එතරම්ම ශක්තිමත්ව සකසා නොතිබූ දොර විවර විය. 

ඈහ්..තවත් දොරක්..රන්සිරි විස්මිත විය. 

තාවකාලිකව ඉදිකර තිබූ කුස්සිය ගෙදරට සම්බන්ධ කර තනා තිබූ නිසා එම කුස්සියෙන් ඇතුළත් වූ අයෙකු තවත් දොරක් විවර කරගෙන ගෘහයට ඇතුළත් විය යුතුය. 

මේක නම් අරින එක ලේසි නෑ..වහලේ උළු දෙක තුනක් බාගැනීම නුවණට හුරු යැයි සිතා කුස්සියේ දුම් කවුළුව දිගේ උඩට යෑමට තැත් කරනවාත් සමඟම..

ක්‍රෑස්…ක්‍රෑස්… දොර විවර වන ශබ්දය රන්සිරිට ඇසිණි. 

ලලයි ලිලයි ලයි..සිසිලයි..සුළඟයි..ලලයි ලිලයි ලයි සිසිළයි..සුළඟයි..

මේ රෑ දෙගොඩහරියේ සින්ඳු මුමුණන්නේ කවුද යකෝ ? ඒකත් ගෑනු කෙනෙක්..( රන්සිරි දුම් කවුළුවේ බිත්ති හතරේ නිසොල්මන්ව ‍රැඳී සිටිමින් ඇහුම්කන් දුන්නේය..)

දුහුල් සළුවකින් සැරසී සිටි ඉටි රූපයක් බඳු ලලනාවකගේ ඡායාව ජනේලය මතින් වැටෙන හඳ එළිය තුළින් රන්සිරි දුටුවේය. ඇය හරිම සැහැල්ලු මනසකින් සිටින වගද පෙනෙන්නට විය. 

කූල් පෙට්ටිය ඇර ජෑම් බෝතලයක් සහ පෙති කපන ලද පාන් ගෙඩියක් ගත් ඈ පාන් පෙති දෙකක ජෑම් තවරනු රන්සිරි බලා සිටියේය. ඒ සමඟම..

ස්‍රාස්..දඩං…#%***€€£|%]£]£!\££**..

දුම් කවුළුවේ අසීරුවෙන් රැඳී සිටි රන්සිරි එකවරම රූටාගෙන වැටිණ. හට්ටි මුට්ටි පෙරළගෙන බිමටම ඇද වැටුණි..

හ් හ් හා..හ් හා හා….හ් හ් හා හා.. මහ හයියෙන් සිනාවකි..

රන්සිරිට සිදුවූයේ කුමක්දැයි අදහාගත නොහැකි විය. වැටුණ එකටත් වඩා හිනාව ගැනය.

මම දැනගත්තා එයි කියලා..නරක සොරා..

මො..මො..මොකද්ද නෝනා..?

නෝනා නෙවෙයි අනේ මම ඔයාගේ ශෝනා..

පිටිපස්සෙන් ආවේ ඇයි අනේ ඉස්සරහෙන් එන්න තිබ්බනේ..ලැජ්ජයි නේ ? මමී ඉන්න නිසා..මම මමීට කිව්වා ඔයා කොයි වෙලාවේ හරි එනවා කියලා.

හෑ..මො..මො..ම..මම..මම එනවා කියලා..?

( වඳින්න ගිය දේවාලේ ඉහේ කඩං වැටුණාක් මෙන් රන්සිරිට හැඟෙන්නට විය. )

ඔව් අනේ..හරි හරි එන්න මම ඔයාට ජෑම් එක්ක පාන් කවන්නම්..

ඔයා ස්ට්‍රෝබෙරි ජෑම් කන්න ආසයිනේ..මම දන්නවා..

මම..මේ..මේ..මම..( මොන ජෑමක්ද හත්තිලව්වේ..අපි කන හැටි ලිපා දනී.. රන්සිරි තමාටම කියාගත්තේය..)

මෙන්න මෙහෙ එනවා නරක සොරා..( බිම වැතිර හිඳගෙන සිටි ශෝනා හිල් කරන ලද පොල් කට්ටකින් පොඩි එකෙකුව හරහට දා නාවන්නාක් මෙන් රන්සිරිව තමා වෙත ඇද හිස උකුළෙහි හොවාගෙන ජෑම් තැවරූ පාන් පෙත්තක් කවන්නට වූවාය. 

රන්සිරිට බිව් රන් කිරි සිහි විය. ජෑම් සමග පාන් කනවාට වඩා රන්සිරිට ඇගේ දුහුල් සළුවේ සුසුනිඳු බව දැනෙන්නට විය. මොර සූරන වැස්සක, තිත්ත කළුවරක, හඳ එළියක, හිරි ගඩු පිපෙන සීතලක, සුන්දර ලඳකගේ ඔඩොක්කුවේ හිස තබාගෙන ස්ට්‍රෝබෙරි ජෑම් තැවරූ පාන් කෑල්ලක් කන්න ලැබෙන එක සොරකම් කර ලැබෙන සොච්චමට වඩා කෙතරම් අගනේද යන්න රන්සිරිගේ යටි හිත කියයි. 

තව ඕනද වස්තුවේ ? 

ආහ්…ආහ්.. හා හා තව කෑල්ලක් කමු එහෙනම්..

අන්න මගේ හොඳම නරක සොරා.. ඉන්න මම ජෑම් ගාන්නම්..

පසුදා උදෑසන..

රන්සිරියා අද මොකද නැත්තේ..? ( ගජනායක මුමුණන්නට විය..)

අපි යමු උගෙ ගෙවල් පැත්තට..

ඔව් යමු..

රන්සිරි…රන්සිරි..

ආහ්හ්.. එයා නිදි.. ඉන්න මම ඇහැරවන්නම්..

ආහ්..ගජේ..මොකද මේ ? රන්සිරි එළියට විත්..

නෑ ඉතින් උඹ අද ඒ පැත්තට ආවේ නැති නිසා අපි ආවේ..මොකෝ ඔය මූණේ දැලි ගෑවිලා..?

දැලි..? ( ක්ෂණයෙන් මුහුණ පිසදා ගනිමින්..) නෑ නෑ ඊයේ නින්ද ගියේ නෑ බං..එළිවෙන ජාමේ තමයි නින්ද ගියේ..

මේ ඒක නෙවෙයි…අද පාන්දර එක විජ්ජුම්බරයයි අර වංඟුවෙ ගෙදර..

ඈහ්…ඇයි මොකද ?

අපේ ගෑනි ඉතින් ඇහැ ගහගෙනනේ ඉන්නේ ඒ පැත්ත දිහා..

රන්සිරි ඇස් ලොකු කරගෙන කෙළ ගිල්ලේය.

මො..මොකද වෙලා තියෙන්නේ ?

ඊයේ ඒ ගෙදරට හොරෙක් පැනලා..

හො..හො..හොරෙක් ?

ඔව් ඔව් හොරෙක්..

ඉ..ඉ..ඉතිං ?

ඒ ගෙදර ලොකු කෙල්ල..අර මං කිව්වේ සීදේවි කෙල්ල..

ඔව් ඔව් මං දන්නවා ( එකවරම රන්සිරිට කියැවිණ..)

උඹ දන්නවද ?

නෑ නෑ මම දන්නේ නෑ..උඹනෙ එදා මට කිව්වේ..

ආහ් ඔව් ඔව්.. ඒ කෙල්ලට ඔල්මාදෙලු..අර සුදු වාහනයක් නිතරම එන්නේ දොස්තර මහත්තයෙක් ඇවිත් බෙහෙත් කරනවලු. අද පාන්දර ඔල්මාදෙ හොඳටම තද වෙලාලු.. නරක සොරා මට ඕන..නරක සොරා මට ඕන කිය කිය බෙරිහන් දෙනවලු.. වත්ත වටේ දුවනවලු.. එහා ගමටත් දුවලා අද උදේ..මේ පැත්තටත් එන්න බැරි නෑ..

ඈහ්..මේ පැත්තට ? ගජේ මට හරි නිදි මතයි..හවස හම්බවෙමුද ?

ආහ්..හරි හරි..අරකි මේ පැත්තට ආවොත් කෝල් එකක් ගහපන් හරිද ?

ආහ් හරි හරි..මම කියන්නම්..

මේ රන්සිරි හොඳම එක කියන්න බැරි වුණානේ..

මොකද්ද ?

අර ආපු හොරා ඒකිත් එක්ක ජෑමුයි පානුයි කාලා ගිහින් තියෙන්නේ..

චරියාගේ පන්හිඳ

අවසාන කොටස. 

මම ජීවත් වුනේ පුදුමාකාර නිදහසකින්. ඒ නිදහස ගෙවුනු අවුරුද්දක කාලයකදි නැත්තටම නැති වෙලා ගියේ මගේ හිතුවක්කාරකම් නිසාද නැත්නම් ඕනෑවටත් වඩා තිමිරට අවනත වුනු නිසාද කියන්න මම තාමත් දන්නෙ නෑ. 

‘බලපන්, දිනූශා අක්කයි තිමිරයි ඉන්න විදිය. උන් දෙන්නා ඉන්න හැටි දැක්කම බදින්න ආස හිතෙනවා.. 

‘කෝ..කෝ කොහෙද ඉන්නේ?

‘අර අතන කොනේ.. දෙන්නා මොනවදෝ කකා මයිලෝ බොනවා.. එහෙම තමා ඉන්න ඕනි.. 

මගේ මිතුරියක වුනු සචිනි තිමිරත් දිනූශාත් දිහා බලාගෙන කියද්දී ඒ පැත්ත නොබලා ඉන්න, ඒ ගැන දැනෙන වේදනාව යටපත් කරගන්න මම පුදුම විදියට උත්සහා කලා. ඒත් මගේ ඒ වෙනස සචිනිටත් දැනුනු නිසාද කොහෙද ඇය මගේ අතින් අල්ලා ගත්තේ හරිම ලෙන්ගතුකමින්. 

‘ටික දවසක් තිස්සේ මම උඹේ ලොකු වෙනසක් දකිනවා බන්ධනා. තිමිර කියන නම ඇහුනත් උඹ ගැස්සෙනවා. මට ඇත්ත කියපන්. මොකද්ද මේ වෙලා තියෙන්නේ?’

එක හුස්මට සචිනි මගේ ඇස් දිහා බලාගෙන අහද්දි මට හැඬුම් වාවාගන්න බැරි වුනා. එහෙමම අවන්හලෙන් පිටතට දුවගෙන එද්දි මම කාගෙදෝ ඇඟකත් හැප්පුනා. ඒ වෙනුවෙන් සමාව ඉල්ලන්න වත් නොඉද මම දුවගෙන ඇවිත් නතර වුනේ බෝඩිම් කාමරයේ. එදා හවස මම හැමදේම සචිනි එක්ක කිව්වා. කාලෙකට පස්සේ කෙනෙක් ඉස්සරහා හිතේ හැටියට ඇඬුවා. මගේ කතාවට සචිනි බාධා කලේවත් බැන්නෙ වත් නෑ. ඒත් අන්තිමට ඇය කිව්ව දෙයින් මම තීරණය කලා මම තව දුරටත් තිමිරගේ අනියම් බිරිඳ භූමිකාවෙන් ඉවත් විය යුතු බව. ඒ වචන ඒ තරමටම මගේ හිතට කතා කලා. 

‘දිනූශා අක්කා ප්‍රෙග්නන්ට්… උඹව තිමිර යූස් කරනවා විතරයි. අනික බන්ධනා, කසාද බැඳපු මිනිහෙක් තමන්ගේ ගෑණිව දාලා තව ගෑණියෙක් ළඟට යන්නේ ඒ ගෑණිව හොර ගෑණි විදියට තියාගන්න මිසක් ආදරේට නෙවෙයි. උඹම හිතලා බලපන්. එච්චර උඹට ආදරෙයි නම් දිනූශාට කොහොමද බබාල හම්බවෙන්නේ? ආදරේ කියන්නෙ ඇස් මානේ තියාගෙන පරිස්සම් කරන දෙයක්.. උඹට ඒ විදියේ ආදරයක් ලැබුනු කාලෙක තේරෙයි. අනික, නිකමට හිතපන්. උඹ තිමිරව බැඳලා දිනූශා තුන්වෙනියෙක් වෙනවට කැමතිද ආහ්?

එදා සචිනි ඒ ටික කියද්දි මම ඒ වචනයක් ගානේ අහගෙන උන්නේ මට මම ගැනම පිළිකුලක් දැනෙද්දි‍යි. අවුරුද්දක් පුරාවට තිමිරගේ හොර වැඩ වලට මාත් කොටස් කාරයෙක් වුනා නේද කියන හැඟීම මගේ පපුවට තදින්ම දැනෙන්න වුනා. මට නිදහසේ හිතන්න ඉඩ දීලා සචිනි කාමරයෙන් යද්දී මම අවසාන වතාවට තිමිරට ඇමතුමක් ගත්තා. 

‘ඔව් කියපන්.. මම මේ ගෙදර..මොකද වෙන්නේ?

මෙච්චර කල් මේ වගේ කතා මට ලොකුවට නොතේරුනත් අද අනියම් බිරිඳක් වීම මොන තරම් පහත්ද කියලා තේරුනේ තිමිරගේ කතාවෙන්. ආයෙත් සචිනිගේ වචන මගේ කන් වල දෝංකාර දෙන්න වුනා..

‘කසාඳ බැදපු පිරිමි තමන්ගෙ ගෑණිව අත් ඇරලා වෙන ගෑනියෙක්ව කසාද බදින්නේ ඒකට සාධාරණ හේතු තිබුනොත් විතරයි. තිමිර කියන්නෙ දිනූශාව කවදාවත් අත අරින කෙනෙක් නෙවෙයි…

…………………………………………..

‘භවතු සබ්බ මංගලම් රක්ඛන්තු සබ්බ දේවතා…..’

පෝරු මස්තකයේ ඉදන් මම මගේ අනික් පසින් සිටින රූපය දිහා බලාගෙන උන්නේ හරි ආදරෙයෙන්. අවුරුදු ගානක් තිස්සේ මගේ ආදරය පතාගෙන ආව එරංග මගේ එහා පැත්තෙන් හිටගෙන ඉන්නවා දකිද්දි මට දැනෙන්නෙ පුදුමාකාර ආඩම්බරයක්. මගේ ජීවිතේ සිද්ද වුනු හැමදෙයක්ම අඩුවක් නැතිව දැනගෙනත් එ‍රංගගේ ආදරේ දවසින් දවස වැඩි වුනා මිසක් අඩුවුනේ නෑ. කාලයක් තිමිර සහ දිනූශගෙයි ආදරේ ගැන කතා කරපු අය මමයි එරංගයි ගැන කියද්දි මගේ ඇස් කඳුලින් තෙත් වුනේ මටත් නොදැනීමයි. වැහි පොදේකින් පවා මාව පරිස්සම් කරපු එරංග නතර වුනේ මාව පෝරුවට නග්ගලමයි. 

සචිනිගේ වචන වලින් පස්සේ තිමිරව මම මඟ හරින්න පුලුවන් හැම විදියටම මඟ හැරියා. තිමිර සෑහෙන්න උත්සහ කලා මාව මුණගැහෙන්න වගේම එක එක දුරකථන අංක වලින් ඇමතුම් ගන්නත්. ඒත් අන්තිමට එයාටම හති වැටුනා. ඊටපස්සේ මමත් තිමිරත් එකම රෝහලක හැසිරුනේ නන්නාදුනන අය ලෙසිනි. 

අතීතය ගැන මට දුකයිද?

ඇත්තටම නෑ. තිමිර ගැන නොතේරෙන්න මම එරංගට කවදාවත් ලං වෙන්නෙ නැති වෙයි. මේ තරම් හොඳ රැකියාවක් කරද්දිත් සමාජයට මම අනියම් බිරිඳක් වෙන්න තිබුනා. කිසිම සතුටක් නැතිව රෑ ගනං අඩපු මට රෑ ගණං හිනා වෙන්න ඉගෙන්නුවේ එරංගයි. ඉතින් මට අතීතය ගැන දුකක් නෑ. 

අතීතයේ බර බිමින් තියලා වර්තමානයට ඇවිත් මම ගොඩාක් දවස්. පෝරුවේ චාරිත්‍ර වල අවසානයට ලන් වෙද්දි මම සෙනඟ අතරින් බැලුවේ සචිනි දිහා. ඒ ඇස් වල තියෙන අව්‍යාජ සතුට දිහා මම බලාගෙන උන්නේ හරි ආදරයෙන්. ඇය නොහිටින්න මගේ ජීවිතේ මේ තරම් සුන්දර නෑ. මගේ දිහා බලාගෙන ඇය මොනවාදෝ කියද්දි මම හිනා වුනා. ඒත් එක්කම එරංග මගේ අතින් අල්ලා ගත්තා. 

‘පිස්සි, කොයි ලෝකේ ඉන්නවද මන්දා. දැන් පෝරුවෙන් බහිමු. මේක උඩම ඉන්නද කල්පනාව?

‘ඔයා ඉන්නවා නම් කොහේ හිටියත් එකයි මට ‘

එරංගට ලං වෙලා එහෙම කිව්ව මම පෝරුමස්තකයෙන් බැස්සෙ මුළු ජීවිතයම මින් මතුවට අපි වෙනුවෙන් කැපවෙන බවට පොරොන්දුවෙමින්. 

අවසානයි. 

තක්ෂිලා ඒකනායක.

ආදරණීය ස්නේහා, 

ලිපිය ආමන්ත්‍රණය කර ඇත්තේ එලෙසිනි. මම ඒ අකුරු දෙස බලාගෙන උන්නේ හිස් හැඟීමෙනි. අවුරුදු විස්සක් පුරාවට මගේ හිතේ කිසිදු පැහැදීමක් නොවූ ඒ ගැහැණිය ජීවිතය නැමති රඟමඩලෙන් අද පාන්දර සමුගත්තාය. ඒ ගැන මගේ හිතේ විශේෂ දුකක් නොවුනත් කාලයක් තිස්සේ වූ බරක් ගිලිහීගියා මෙන් දැනුනේ ඇයගේ මරණය මට ආරංචි වූ මොහොතේදීය.

ලිපිය යලිත් මම දෙකට නැවූයෙමි.හිතට දුකක් නොදැනෙන්නේ ගෙවුනු කාලය පුරාවටම මා ඇයට වෛර කල නිසාදෝ යැයි නොදනිමි. මොහොතකට මම මා ඉදිරියෙන් උන් අප්පච්චී දෙස බැලුවෙමි. පෙරේදා වන තුරුත් විනෝදකාමී ජීවිතයක් ගත කල ඔහු අද වෙද්දී මලානිකය. වියපත් වුනු දෑස් වල ඇත්තේ පුදුමාකාර කණගාටුවකි. අප්පච්චී මා දෙස බලාහිද යලිත් බිම බලාගත්තේය. ඊටත් විනාඩි කීපයකට අනතුරුව කාමරයට ගියේ රනුක මා වෙත ආ බැවිනි. 

‘ඇක්සිඩන්ට් එකෙන් සෑහෙන්න අනූ අම්මට ඩැමේජ් වෙලා. හෙටම බොඩි එක වලදාන්න වෙයි බබා.

‘ඒක හොඳයි. මිනී ගෙවල් අස්සේ තියා ගත්තා කියලා පණ එන්නෙ නෑනේ..

මම හිතා මතා නොකිව්වත් ඒ වචන මගේ මුවෙන් එලියට පැන්නේ මටත් නොදැනීය. පැවසූ යමක් වැරදුනු බව තේරුනු නිසාම මම රනුකගේ මුහුණ දෙස බැලුවෙමි. ඒ දෑස් වල පමනක් නොව මුලු මුහුණ පුරාම වුයේ කෝපයකි.. එතනින් එහාට පිළිකුලකි. 

‘පාරේ ඉන්න බල්ලට පූසාට පවා කන්න දෙන ඔයා ඇයි අනූ අම්මට මෙහෙම සලකන්නේ ගයාත්‍රි? ඒ ගෑනි ඔයාට මම දන්න තරමින් හොඳක් මිසක් නරකක් කලේ නෑ.. 

‘ඔයා නොදන්න මඟුල් කතා නොකර ඉන්නවද රනුක.. පින් සිද්ධ වෙයි.. පවුල් කඩලා පවුල් හදපු වල් ගෑනු එක්ක මගේ ඇයි හොඳයියක් නෑ. උන් එක්ක සංසාරේ පුරාවටම මම වෛර බදිනවා. එච්චරයි… 

හිතේ කෝපය නිසාම මගේ දෑස් වලින් නොකඩවා කඳුලු ගලන්නට විය. ගැඹුරු හුස්මක් හෙලූ රනුක මගේ ළඟින් ගියේ හූල්ලමින්. මගේ මුලු හිතම මූසල නිහැඬියාවකින් පිරී තිබුනත් ගමේ මිනිස්සු හරි හරියට අනූ අම්මාගේ මළඟමට සූදානම් විය. ඒ වෙනුවෙන් කල යුතු වැඩ රාජකාරී බොහෝමයක් තිබුනත් මගේ හිතේ වූ ඇල්මැරුණු සොභාවය මා කිසිවක් නොකරන තැනට පත්කර තිබුනි. 

‘ගයාත්‍රි, මේ ඇවිත් ඉන්න මිනිස්සුන්ට තේ අල්ලන්න දුවේ… 

මගේ කල්පනා ලෝකය බිද දමමින් ලොකු අම්මා කියද්දී මගේ කෝපය දෙඟුණ වීය. 

‘මට බෑ.. මට මගෙ පාඩුවේ ඉන්න දෙන්න අනේ.. 

‘ගයාත්‍රි, මේ උඹේ කුඩම්මා නෙවෙයි.. මේ උඹේ පුංචි අම්මා. උඹෙ අම්මාගේ නංගි.. මගේ චූටි නංගි.. 

‘ඉතින් මට මොකද? මොකී වුනත් ඔය ගෑනි නිසා.. 

‘ගයාත්‍රි උඹේ කන පැලෙන්න මම ගහනවා තව එක වචනයක් හරි අනුලාට විරුද්ධව කිව්වොත්. අනික උඹ නොදන්න දේවල් කතා නොකර හිටපන් මෙතන මිනිස්සු හිනස්සන්නෙ නැතුව.. 

මටත් ගස්සාගෙන ලොකු අම්මා එතනින් ගියේ තවත් මොනවාදෝ කියා මට බනිමිනි. ලොකු අම්මා රිදවීමෙන් දැනුනු සතුට මම යටිහිතින් විදිමින් මම මිදුලේ ඔහේ ඇවිද්දෙමි. 

‘අනුලා ඉස්කෝලේ හාමිනේ කීදෙනෙක්ගෙ නම් ඇස් පෑදුවද? අනේ අපේ ආයුෂත් අරගෙන ජීවත් වෙන්න තිබුනු උත්තමාවියක්… 

‘හොඳ මිනිස්සු ඉක්මනට ඒ ලෝකෙට අරගන්නවා සේදිරිස්.පැන්ශන් ගිහින් දෙයියනේ මාස කීයද? ඉස්කෝලේ අන්තිම දවසේ අපේ කෙලීට කිව්වලු දැන් ඉතින් ගයාත්‍රි බේබිගේ දරුවෙක් නලවගෙන වීරසේකර මහත්තයත් බලාගෙන ඉන්නවා කියලා… 

ඒ ගමේ ගැහැණුන්ගේ හා පිරිමින්ගේ කතාය. මට නරක අනුලම්මා මුළු ගමටම හොඳය. අප්පච්චීට පමනක් නොව නෑදෑ සනුහරේටම අනුලම්මා තරම් කෙනෙක් නැතිය. මම එතැනින් නික්ම ආවේ තවත් අනුලම්මාගේ ගුණ ඇසීමට තරම් හිතේ ඉඩක් නොවුනු බැවිනි. 

ඉස්තෝප්පුවේ තිබුනු අනුලම්මාගේ රූපයට අප්පච්චී සුදුමල් මාලයක් දානවා මම බලාගෙන උන්නෙමි. දර්ශන හිතට දුකක් එක් කලත් අප්පච්චී ඇය කැන්දාගෙන ආ දිනය සිහිවෙද්දී සුපුරුදු කෝපය මගේ හිතට යලිත් ඇතුලු වූයේ අනවසරයෙනි. 

අනුලම්මා; ඇය මට කුඩම්මා වන්නට පෙර පුංචි අම්මා විය. එනම් අත්තම්මාගේ බඩවැල කඩාගෙන ආ ගැහැණු දරුවන් තිදෙනාගේ බාල දුවය. මුලින් මාලා ලොකු අම්මා. අනතුරුව මගේ අම්මාය. ඊටත් පසුව අනුලා පුංචි අම්මාය. 

මට මතක කුඩා කාලයේ සිට අම්මාත් අප්පච්චීත් අතර කිසිදු විරසකයක් නොවීය. එහෙත් දිනක් අම්මා නිදි ඇඳේදීම මිය ගොස් තිබුනේ මගේ පුංචි හිතට කෝටියක් ප්‍රශ්න ඇති කරමිනි. අදටත් අම්මාගේ මරණයට හේතු මම නොදන්නා අතර ඒ ගැන කිසිවෙක් මා සමඟ කතා කරන්නේද නැත. අම්මා මිය ගොස් වසරක් ගෙවෙද්දී අත්තම්මලා සිය කැමත්තෙන්ම අනුලම්මා අප්පච්චීට බන්දා දුන්නාය.

අම්මා අහිමි වූ මට අප්පච්චීද අහිමි වූ හැඟීම දැනෙන්නට වූයේ වැඩි කලක් නොගොස්ය.ඒ නිසාම අනුලම්මා මට ලං වන සෑම මොහොතකදීම මම ඇයව නොසලකා හැරියෙමි. ඇයට හිතුවක්කාර වූයෙමි.මටත් නොපෙනෙන්නට හඩන ඇය පහුවදාටත් උදෑසනින්ම අවදි වී පාසල් යාමට මා සූදානම් කලාය. ඇය අම්මාගේ පවුලේ සැමට වචනයේ පරිසමාප්ථ අර්ථයෙන්ම මවක් වූවත් මට ඇයව පෙනුනේ අප්පච්චී මගෙන් උදුර ගන්නට හදන මායාකාරියක මෙනි. 

මම ටිකෙන් ටික වයසින් මෝරන්නට වුනෙමි. අම්මාට අප්පච්චිට වඩා මට ලැබුනේ අනුලම්මාගේ හැඩ රුව වෙද්දී මම මගේ රූපයට වෛරකරන්නට වූයෙමි. 

‘මගේ අම්මා මැරුනේ උඹ නිසා. උඹ මගේ අප්පච්චි දැලේ දාගත්ත දුක හින්දා අම්මා නිදිපෙති බීලා මැරුණා… 

අනුලාම්මාත් මාත් නිවසේ තනිවුනු හැම මොහොතකදීම කුමක් හෝ දෙයකට ඈත් සමඟ අඬදඹර වන මම එලෙස වාග් ප්‍රහාර එල්ල කලෙමි. 

‘අනේ මගේ පැටියෝ.. ඔහොම මට කතා කරන්න එපා මැණික.. නොතේරුම් කමට මට බැන්නට ඇත්ත දැනගත්ත දවසට ඔයාට දුක හිතෙයි පුතේ.. 

‘මොකද්ද ඇත්ත? මීට වඩා ඇත්තක් මොකද්ද? මගේ ඇස් දෙකට පේන්න එන්න එපා…. 

හැම හිත් රිදවීමක්ම අවසානයේ අනුලම්මා හඩද්දී මගේ හිත සතුටින් ඉහවහා යන්නට විය. අනුලම්මා මා ගිය පාසලේම සේවය කල නිසා මම නඟරයේ බාලිකා පාසලට ඇතුලත් වූයෙමි. නිතර ගමට එන්නට අකමැති නිසාම මම පාසලේ නේවාසිකාගාරයේ නතර වූයෙමි. එහෙත් අනුලම්මා එතැනින් නොනැවතුනි. ඇය සතියකට සෑහෙන්න කෑම බීම හදාගෙන මා බලන්නට ආවේ අප්පච්චී සමගිනි. අනුලම්මාට මොනතරම් කෙනෙහෙලි කම් කලත් ඒවා අප්පච්චී ඉදිරියේ කරන්නට මා බිය වූ නිසාම නැති සතුටක් මවාපාමින් ඒ කෑම බීම දෑතට ගත් මම ඒවා නේවාසිකාගාරයේ මගේ යෙහෙළියන්ට දුන්නෙමි. 

‘මේ නම් උඹේ කුඩම්මා නෙවෙයි බං.. ගිය ආත්මේ අම්මා.. 

මගේ යෙහෙලියන් අනුලම්මාගේ කෑම රසවින්දේ එලෙසිනි. පාසල් දිවියට සමුදුන් මම විශ්ව විද්‍යාලයට ගියෙමි. එතනදී මට රනුක හමුවුනු අතර මා ඔහුව අප්පච්චීට හදුන්වාදුන්නේ අපි දෙන්නාට ආශිර්වාද ලබාගැනීමටය. මුලදී මටත් රනුකටත් අප්පච්චී අකමැති වූයේ රනුක නාඟරික පරිසරයක හැදීවැඩුනු නිසාවෙනි. එහෙත් ලොකු අම්මාගේ දියණිය වූ දවිත්‍රී කී පරිදි අවසානයට මටත් රනුකටත් කැමත්ත ලබාදෙන්නට මහන්සි වී ඇත්තේ අනුලම්මාය. දවිත්‍රීගේ කතාව මම සම්පූර්ණයෙන් විශ්වාස නොකලත් අපි දෙදෙනාට අප්පච්චීගේ ආශිර්වාදය ලැබිම ගැන මම උන්නේ පුදුමාකාර සතුටකිනි. විශ්ව විද්‍යාල අධ්‍යාපන කටයුතු අවසන් වූ විගස මාත් රනුකත් විවාහ වුනු අතර ඔහු අනුලම්මාට පුදුමාකාර ලෙස ලෙන්ගතු වීම ගැන මගේ හිතේ වූයේ කේන්තියකි. 

‘වල් ගෑනි.. තමුසෙවත් දැලේ දාගන්න හදන්නේ. පරිස්සමින්.. 

‘මගේ අම්මෝ ගයාත්‍රී.. මට ආයෙත් ඇහෙන්න ඔය කතාව කියන්න එපා.. ඇත්තටම මට ඔයාව එපාම වෙයි.. චික් ගයාත්‍රී ඔයා කොහොමද අනුලම්මාට ඔහොම වෙනස්කම් කරන්නේ? අප්පච්චි බැන්ද එක අමතක කරන්න.. එතනින් එහාට ඔයාට තියෙන්නෙත් එයාගෙම ලේ.. කොහොමද ගයාත්‍රි ඔයා මෙහෙම හැසිරෙන්නේ?

එදා රෑ මම ඔහුට පිළිතුරු නොදුන්නෙමි. සැබැවින්ම ඔහුට මා එපාවේ යැයි සිතා බිය වුනු නිසාම මම යලිත් අනුලම්මා ගැන කතා කරද්දී ප්‍රවේසම් වූයෙමි. 

‘අනුලම්මා පෙන්ශන් ගියා පුතේ.. ඒ ගෑණි හරි ආසාවෙන් ඉන්නේ ඔයාගෙ දරුවෙක් නළවන්න…

මීට දෙසතියකට කලින් අප්පච්චී පවසද්දී මා උන්නේ කෝපයෙනි. කිසිවක් නොකියා මම අප්පච්චී සමග කතාව වෙනත් අතකට හැරවූයේ අනුලම්මාගේ හෙවනැල්ලවත් මගේ දරුවන්ට වැටෙන්නට ඉඩ නොදෙන බවට මම මටම පොරොන්දු වෙමිනි. 

එකී සිදුවීමෙන් අනතුරුව පෙරදා රාත්‍රියේ බෝධිපූජාවකට අප්පච්චී සමඟ සහභාගී වී යලිත් නිවසට එද්දී අනුලම්මාත් අප්පච්චීත් සිටි කාර් රථය අනතුරට ලක්වී ඇත. අනතුරින් අප්පච්චීට සීරීමක් වත් නොවූ අතර අභ්‍යන්තර ලේ ගැලීමකින් අනුලම්මා රෝහලේදීම මියගිය වග රොහල් කාර්‍යමණ්ඩලය තහවුරු කලේ අද පාන්දරය. 

‘ඔයා හරි වාසනාවන්තයි මිස් අනුලා වගේ අම්මෙක් ලබන්න. මම අද මේ විදියට ස්තෙතස්කෝප් එක දාගෙන ඉන්නෙ මිස් නිසා’ 

මගේ වයසේම වෛද්‍යවරියක් මගේ අතින් අල්ලාගෙන පැවසුවේ කඳුලු පිරීගිය දෙනෙතිනි. මම ඒ දෙනෙත් මඟහැර බිම බලාගත්තේ කියන්නට කිසවක් නොවූයෙනි. 

‘පුතේ… වැඩක්ද?

අප්පච්චීගේ හඩින් මම යලිත් වර්තමානයට පිවිසුනෙමි. 

‘නෑ අප්පච්චී… කියන්න… 

‘ එන්න ටිකක් මම එක්ක… 

අප්පච්චී මගේ අතින් අල්ලාගෙනම ඔහුගේ කාමරයට රැගෙන ගියේය. කිසිවක් සිතාගත් නොහැකිව මම ඔහු සමඟ ගියෙමි.

‘මෙහෙන් වාඩි වෙන්න…

අප්පච්චීගේ ඇඳේ කොනකින් මම වාඩි වෙද්දී ඔහු තම අල්මාරිය වෙත ගොස් කුමක්දෝ හොයන්නට විය. විනාඩි ගානක ඇවෑමෙන් අනතුරුව ඔහු දෙකට නැවූ කඩදාසියක් රැගෙන මවෙත අවේය. 

‘පුතා මේක කියවන්න.. 

අප්පච්චී ඒ කඩදාසිය මගේ අතට දුන්නේ එසේ කියමිනි. පරණ එක්සයිස් පොතක කොලයකින් ඉරාගත් එම කඩදාසිය අතට ගත් මම අප්පච්චී බලා සිටියදීම දිග හැරියෙමි. එය වචන කීපයක සටහනකි. කියවන්නට ගත වූයේ තත්පරයකි… 

‘ සිරිල්, හෙට ජගත් රෑ වැඩ. මම ගයාත්‍රිව අම්මලාගෙ ගෙදර යවන්නම්.. මාව එක්ක යන්න එන්න. මට ඔයා එක්ක අලුත් ජීවිතයක් පටන්ගන්න ඕන. 

මීට, ඔයාගේ මාලා…. 

ලිපිය කියවා මම තුෂ්නිම්භූතව අප්පච්චී දෙස බලාගෙන උන්නෙමි. අම්මාගේ නම මාලා වන අතර අප්පච්චී ජගත් වීරසේකර නම් විය. ඔහු ව්ෘතීයෙන් දුම්රිය රියැදුරෙකු වූ අතර මාසයකට කීපවතාවක් රාත්‍රී සේවයේ නිරත වූයේය. ලිපියේ සදහන් වූ අනෙක් නම මගේ නම වූ අතර සිරිල් යන අම්මාගේ කවුරුන්දැයි යන ප්‍රශ්නය මගේ හිත පුරා නැගෙන්නට විය.

‘ඔය ලියුම මට අහුවුනේ අම්මාගේ ඩයරිය අස්සේ තිබිලා. එයා එදා ඉස්කෝලේ යන්න ලෑස්ති වෙනවා. සිරිල් කියන්නේ අම්මා එක්ක එකට ඉස්කෝලෙ වැඩ කරපු ස‍ර් කෙනෙක්… ඔය ලියුම අහුවුනු ලැජ්ජාවට තමයි අම්මා නිදිපෙති බීලා මැරුනේ… 

මගේ ලෝකය එක තැන කරකැවෙන්නට විය.. අප්පච්චී කියන කිසිවක් අසන්නට තරම් මානසික මට්ටමක මා නොවීය. 

‘ ඒ දවස් වල අනුලා බදින්න උන්නේ දොස්තර මහත්තයෙක්.. ඒ කසාදේ නවත්තලා අනුලා මාව බැන්දේ උඹලෑ අත්තම්මගේ ඉල්ලීමට. උඹ උස්මහත් වෙද්දී උඹව බලන්න කෙනෙක් නැති නිසා..මාව බැදලා ගෙදර ආව අනුලා උඹ හින්දම තව දරුවෙක් ගැන හිතුවෙ නෑ පුතේ. උඹ බුද්ධාගමට එක සැරයක් රචනාවක් ලියලා තිබුනා මහාප්‍රජාපතී ගෝතමී දේවිය ගැන. ඒකේ හරි වර්ණනාව තිබුනා එතුමිය ගැන. ඒත් ගෙදර උන්නු ප්‍රජාපතී දේවියට උඹ සැලකුවේ පාරේ ඉන්න බැල්ලියෙකුට වගේ… 

ඉකිගසා අඩමින් අප්පච්චී කියද්දී මම කන්දෙක දෑතින්ම වසා ගත්තෙමි.

‘ඇයි මට මේවා නොකිව්වේ අප්පච්චී?

‘අනුලම තමයි කිව්වේ අක්කා ගැන උඹත් එක්ක කිව්වොත් අම්මට වෛර බදීවි කියලා. මැරුණු කෙනෙක්ට වෛර බදින එක පාපයක් හැටියටයි අනුලා දැක්කේ.. උඹේ අම්මා අහන්න ඕනි කුණු බැනුම් ඔක්කොම අනුලා ඇහුවේ උඹට වගේම උඹේ අම්මටත් තිබුනු ආදරේට. අනික පුතේ…. 

එක හුස්මට කියාගෙන ගොස් අප්පච්චී මොහොතකට කතාව නැවැත්තූවේය. මම ඉගි ගසා හඬමින් ඔහු දෙස බලාගෙන උන්නෙමි. 

‘ඒ ගෑණි ජීවත්ව ඉද්දි මෙහෙම කතාවක් කිව්වා නම් උඹ අහයිද?

මට තව දුරටත් එතැනට වී හිදින්නට බැරි ගතියක් විය. මම එහෙමම වත්තපහළට දිව ආවේ නිවසේ සෑම තැනකම අනුලම්මාගේ රූපය මට මැවි මැවී පෙනෙන්නට වූ බැවිනි. හිතේ හැටියට කොස්ගහ මුලට වී හැඩූ මම අතේ ගුලි වී තිබුනු ලියුම දිඟහැරියෙමි. මේ ඇය මා විවාහ වූ දින රනුකගේ අතට දුන් ලිපියකි. 

‘ආදරණීය ගයාත්‍රී, 

අද ඔයාගේ ජීවිතේ ලස්සනම දවස. මම හරි ආසාවෙන් ඔයා දිහා බලාගෙන උන්නේ. ඔයාට වගේ මාලහතක් දාන්න මම පිං නොකලත් මගේ රූපය මම අද ඔයාගෙන් දැක්කා. පුතේ මේ ලියුම ඔයාට ලැබෙන්නෙ කවදාහරි මම මැරුණු දවසකට. එදාට අප්පච්චි ඔයා නොදන්න කතාවක් කියයි. මගේ පුතා කවදාවත් අම්මට වෛර කරන්න එපා. අම්මා නොකරපු යුතුකම් ඔක්කොම මම මගේ පුතාට ඉෂ්ඨ කරලා තියෙනවා. මගේ රත්තරන් බඩු හැම එකක්ම වගේම ඔයාගෙ කිරිඅත්තා මට දුන්නු හැම ඉඩමක්ම මම පවරලා තියෙන්නෙ ඔයාගෙ නමට. ඒ හැම ඔප්පුවක්ම අප්පච්චි ඔයාගෙ අතට දේවි.. මගේ අතින් ඔයාට වරදක් වුනා නම් මට සමාවෙන්න. මම කවදාවත් පවුල් කඩපු ගෑණියෙක් නෙවෙයි පුතේ.. 

මීට, 

ඔයාගෙම පුංචි අම්මා, 

අනුලා… 

මගේ ලෝකය මා වටාම කරකැවෙන්නට විය. ගෙවුනු අවුරුදු විසි ගාන පුරාවටම මා උන්නේ මොන තරම් මුලාවකදැයි මගේ හිත මගෙන් අසන්නට විය. මට මම ගැනම පිළිකුළක් දැනෙන්නට විය. සිදු වූ සියල්ලම ගැන පසුතැවුනත් දැන් මට අනුලම්මා ලැබෙන්නේ නැත. මම මොනතරම් පව්කාරියකදැයි මගේ හිත මටම කෑගසා බනින්නට විය. 

මම යලිත් ඒ අකුරු දෙස බැලුවෙමි. වෙනදා නොදුටු අහිංසක, අව්‍යාජ බවක් ඒ අකුරු තුල සැඟවී තිබුනි. මම ඒ ලිපිය මගේ පපුවටම තදකරගත්තෙමි. 

‘මට සමාවෙන්න පුංචි අම්මේ.. හැම ආත්මෙම මගේ පුංචි අම්මා නෙවෙයි මගේ අම්මාම වෙලා ඉපදෙන්න!

මම කෑගසා හඩමින් කීවෙමි.

තක්ෂිලා ඒකනායක.

ගෙවුනු අවුරුදු හැට ගානෙදිම වලව්වේ වත්තට වැහි දාස් ගානක් ඇද හැලුනත් මම ඒ හැම වැස්සක් දිහාම බලාගෙන උන්නේ එකිනෙකට වෙනස් වුනු හිස් හැඟීම් වලින්.පුංචිම පුංචි කාලෙදි මම ඒ වැටුනු වැහි දැක්කේ මල් වැහි වගෙයි. ලොකු අක්කා එක්ක එකතු වෙලා වලව්වේ වත්තේ වැස්සට තෙමෙද්දි අම්මා අපි දෙන්නට මදි නොකියන්න පේර කෝටුවෙන් සංග්‍රහ කලත් , ගුටි කාල කොච්චර ඇඩුවත් ඒ දඩුවම් මතක තිබුනේ ආයෙත් මොර සූරන වැහි වැටෙනකම් විතරයි. කාලය ගෙවෙද්දි ලොකු අක්කයි මමයි පුංචි කාලෙදි වගේ වැස්සෙ තෙමෙන්න නොගියත් අක්ක බැඳලා යනකම් අපි දෙන්නා වැස්ස දිහා බලාගෙන එක එක දේවල් කියෙව්වා.

අක්කා බැන්දේ දුල්ලෑව වලව්වේ ලොකු අයියව. නෑකමට ඇවැස්ස මස්සිනාව. අයියව බැන්දමත් අක්කා වැස්ස දිහා බලන් ඉන්න ඇති. අයියා හින්දා තනි කමක් දැනෙන්න නැතිව ඇති. ඒත් මට එදා ඉදන් දැනුනු තනිකම තාමත් එහෙමමයි. වැස්ස දිහා විතරක් නෙවෙයි අක්කා බැදලා ගිය දවසේ ඉදන් මේ මොහොත වෙන තුරුත් මගේ ජීවිතේ හරි මූසල විදියට පාලුයි.

‘පොඩි මැණිකෙට තේ ගෙනවා.

‘හ්ම්ම්.. තියලා පලයන්. රෑට මොනවද නදී උයන්නේ?

‘රෑට ඉදියාප්ප හදන්න කියලා බැලුවේ පොඩ් මැණිකේ.

‘හ්ම්ම් ඒක හොඳයි.. කොහොමත් හෙට ඉදන් රෑට පිටි කෑම අඩු කරපන්. මගේ ඇඟ හරි බර ගතියයි ඒවා කෑවම..

‘එහෙමයි.. මම රෑට රතු හාල් පිටි වලින් ඉදියාප්ප තම්බන්නම්’

බයාදු විදියට මාත් එක්ක එකඟ වුනු නදී මගේ ළඟින් ඉවත් වුනේ එහෙම කියාගෙන. මම නදී අරන් ආව තේ කෝප්පෙන් උඟුරක් බිව්වා. ඉඟුරු මිශ්‍ර වුනු තේ කෝප්පය ආයෙත් මගේ පරණ මතක අලුත් කලේ කවදාකවත් නැතිව.

‘අප්පච්චි, ඒ මිනිහා මම කවුරු කියලා හිතාගෙනද ඔය යෝජනාව අරන් ආවේ? මම අප්පච්චි නුවර ඉන්න ප්‍රසිද්ධම ලෝයර්.. කුලෙන් අපිට ගැලපුනාට ඔය වතු වවන මිනිහෙක් මගෙ රස්සාවට ගැලපෙනවද? අනික ඒ මිනිහා වපරයි.අප්පච්චි මෙතන නොහිටින්න මම සෙරෙප්පුවෙන් ගහලා එලවන්නේ.

‘හරි හරි පොඩි මැණිකේ.. දැන් වයස තිස් පහත් පැන්න එකේ…

‘ඉතින් මොකද අප්පච්චි? මට නොගැලපෙන මිනිහෙක් එක්ක දීග ගිහින් දොඩන්තැන්න වලව්වේ නම්ඹුව තුට්ටුවට දාන්න බෑ. ඊට හොඳයි මම තනියම ඉන්නවා. අනික ඔය අතින් කටින් දරුවෝ එල්ලන් ඉන්නවට වඩා මට මම වෙනුවෙන් වැඩ කරන්න තියෙනවා.

‘මොනවද නේත්‍රා උඹට ඔය හැටි කරන්න තියෙන වැඩ? දරුවො එපා වුනාට කමක් නෑ මූසල කතා කියන්න එපා. මම අපේ නිළමෙට කිව්වා රට රාජ්ජ වල යවලා උගන්නද්දි ඒ තාලෙට හැදෙයි කියලා..

එදා මගෙ අම්මා, දොඩන්තැන්න වලව්වේ මහ කුමාරිහාරි රවලා ගිය හැටි තාමත් මතකයි. අම්මා මොනතරම් දේවල් එදා කිව්වත් මම ඒ වචන තඹේකට මායිම් කලේ නෑ. ඒත් මගේ අප්පච්චි වුනු දොඩන්තැන්න වලව්වේ ලොකු නිළමේ මම වෙනුවෙන් මනමාලයෝ හොයන එක නැවැත්තුවේ නෑ.

‘නේත්‍රා.. මේ දරුවා නම් ඔයාට හැම අතින්ම ගැලපෙනවා…’

මෙහෙම කිය කිය අප්පච්චි මනමාලයෝ කීදෙනෙක්ගේ රූප මට ගෙනත් දෙන්න ඇතිද? ඒත් මම කාලයක් ආදරේ කරපු කෙනාව හිතින් සදහටම අමතක කරලා වෙන කෙනෙක් ළඟ ආයෙත් ජීවිතයක් පටන්ගන්න බැරි තත්වෙකයි මම උන්නේ. කායිකව අපි අතර කිසිම සම්බන්ධයක් නොවුනත් මට ආයෙත් ආදරේ කරනන පුලුවන් මානසික මට්ටමක මම උන්නෙ නෑ..

ඒ දවස් වල මම නීතීඥවරියක් වුනු අලුතමයි. මගේම කියලා කාර්‍යාලයක් පටන් ගන්න කලින් අප්පච්චි මාව අදුන්වලා දුන්නේ නීතීඥ හස්ථ ගංගොඩවිලට. හස්ථ මට වඩා අවුරුදු දහයක් වැඩිමහල් වුනත් ඒ හැටි වයසක් නොපෙනුනේ පරම්පරාවෙන් උරුම වුනු ජාන නිසාද, එහෙමත් නැත්නම් පෙර පිං නිසාද කියලා හස්ථව දකින සැරේට මට හිතුනා. ඒ හින්දමද කොහෙද දැකපු පළවෙනිම දවසේ ඉදන් මම හස්ථට පුදුම විදියට ලං වුනා. හිතුවට වඩා කාලයක් මම හස්ථ ළඟට ගියේ මට නඬු කතා කරන්න බැරි නිසා නෙවෙයි මම හස්ථ ළඟට වෙලා ඉන්න ආස කරපු නිසයි.

එක දවසක් අපි දෙන්නා කාර්‍යාලයේ තනි වුනු වෙලාවක මගේ හිතේ දහසක් බලාපොරොත්තු ඇති කරමින් හස්ථ මට ආදරෙයි කිව්වා. එදා මට දැනුනේ මම මේ ලෝකේ ජීවත් වෙන වාසනාවතම ගෑණි කියලයි. ඕනම කෙල්ලෙක් හිතින් ආදරේ කරන කෙනාව ලැබෙද්දී ඒක වචනයෙන් කියන්න බැරි සැනසීමක්. මටත් එහෙමමයි. මම ඒ දවසේ ඉදන් හස්ථට පුදුම විදියට ආදරේ කලා. හස්ථ ලෝබ නැතිව හැමදේම මට උගන්වපු නිසා මට හස්ථටත් වඩා දක්ෂ නීතීඥවරියක් වෙන්න පුලුවන් වුනා.

ඒත්, හැමදේම නැති වෙන්න මහා කාලයක් ගියේ නෑ. හරියටම අපි ආදරේ කරන්න අරන් දෙවනි අවුරුද්දේ හස්ථ මාව හමුවෙන්න ආවේ කඳුලු පිරුණු ඇස් වලින්.

‘මට සමාවෙන්න නේත්‍රා.. මේක ගොඩාක් කලින් කතා කරපු මඟුලක්.. මට නීලියාව බදින්නම වෙනවා.. එහෙම නැත්නම් අපි දෙන්නා මේ රටින් පැනලා යමු.මට කරන්න ඕනි දේ කියන්න නේත්‍රා…

‘ඇයි ඔයා මම ගැන ඔයාගේ අප්පච්චිට නොකිව්වේ? මොන ලැජ්ජා නැති කමක්ද හස්ථ රටින් පැනලා යන එක? අනික ඔයාලගේ පවුල වගේම මගේ පවුලත් මේ මැද මහනුවර නොදන්න කෙනෙක් නෑ..

‘මම ඔයාලා ගැන කිව්වා නේත්‍රා… අප්පච්චි මේ ප්‍රශ්නෙදි අසරණයි.. මෙතන මේ කලින් කතා කරගත්ත දෙයක් තියෙන්නේ..

‘ඉතින් මොකද්ද ප්‍රශ්නේ?

‘අපි පැනලා නොගියොත් මට අප්පච්චි කියන දේ කරන්න වෙනවා නේත්‍රා…

‘යන්න හස්ථ, ඔයා වගේ කොන්ද පණ නැති මිනිහෙක් මගේ ගෙදර වත්තේ හතර මායිමට වත් එපා.. අපරාදේ මගේ ගෙවිච්ච අවුරුදු දෙක…

එදා මම තවත් මොනවදෝ කියලා හස්ථට බනිද්දි පුරුදු විදියටම මගේ වාහනෙන් බැහැලා ඔහු නිහඪවම ඔහු ඔහුගේ වාහනයට නැග්ගා. මම එකම එක කඳුලු බිංඳුවක් වත් මගේ නැති වුනු ආදරේ වෙනුවෙන් හෙලුවේ නෑ. මම ඒක දැක්කේ නිවට කමක් විදියට. මම හරි ඉක්මනින් හස්ථව අමතක කලා කියලා පෙන්වන්න උත්සහ කලත්, අදටත් මේ පාලුවේ වැස්සක් දිහා බලන් ඉද්දී මට ඔහුවම මතක් වෙන්නේ ඇයිදැයි කියන්න මම දන්නේ නෑ. සමහර විට මගේ දරඳඩු හිතේ කොණක තාමත් හස්ථ ඇති.

හස්ථගෙයි මගෙයි සම්බන්ධේ නැති වුනාට පස්සේ මම මගේ වෘතීය වෙනුවෙන් සෑහෙන්න කැප වුනා. හස්ථගෙන් පස්සෙ පිරිමි ගැන මට තිබුනෙ ධනත් නැති ඍනත් නැති ආකල්පයක්. කොටින්ම සම්බන්ධකම්, බැදීම් කැඩෙන හැටි දැකලාම මට මගේ ජීවිතේට බැදීම් එකතු කරගන්න උවමනාවක් නොතිබුනු තරම්. ඒ නිසාමද කොහෙදෝ අප්පච්චි හොයන මනමාලයෝ මට වදයක් වුනා.අනික් පැත්තෙන් ලොකු අක්කා වගේම දුල්ලෑවේ ලොකු අයියත් මට මනමාලයෝ හෙව්වා. මට මතකයි අන්තිමට ගෙදරට ආව මනමාලයට බලන්න මාව ලෑස්ති කරපු ගෑණු ළමයා සෑහෙන්න මහන්සි වුනා මගේ සුදු වුනු කෙස් වහන්න. එදා ඔහුටත් අකමැති වුනාම පවුලේ හැමෝටම මනමාලයෝ හොයලම හති වැටෙන්න ඇති. එදායින් පස්සෙ ආයෙත මේ ගෙදරට දොඩන්තැන්න පොඩි මැණිකෙව කැන්දන් යන්න මනමාලයො ආවෙ නෑ.

කාලය ගෙවිලා ගියා.. අප්පච්චියි අම්මයි මාව දාලා ගියේ උපරීම ආයුෂ අරන් ජීවිතය විදලයි. අක්කා දැන් අත්තමා කෙනෙක් වෙලා. දුල්ලෑවේ ලොකු අයියා හදිස්සි හ්ෘද්‍යාබාධයකින් නැති වුනාට පස්සේ අක්කගේ ලොකු පුතා කැනඩාවට එයාව ගෙන්න ගත්තා. මමත් අක්කා එක්ක කැනඩාවට ගියත් දෙසතියකට වඩා මට එහෙ ඉන්න බැරි වුනා. දොඩන්තැන්න වලව්ව මතක් වෙද්දී එහේ උන්නු සති දෙක ඇතුලදි සිය වතවක් මම හිතෙන් දුවගෙන එන්න ඇති.

අන්තිමට මම තීරණය කලා. මේ වලව්ව ඇතුලෙම කවදා හරි අන්තිම හුස්ම හෙලන්න. ඒත්, සමහර වෙලාවට මට පාළුයි. මගේ කියලා කෙනෙක් උන්නා නම් කියලා හිතෙන වාර අනන්තයි අප්‍රමාණයි. දරුවෝ එපා කිව්ව මට අද දරුවෙක් උන්නා නම් කියලා නොහිතෙනවා නෙවෙයි. ඒත්, දරුවෝ දෙමව්පියො බලු කූඩු වල දාලා ඉන්න හැටි, මහ පාරේ දාල යන හැටි දකිද්දී මට හිතෙනවා මම ගත්තේ හරිම තීරණය කියලා.

ඒත්, දොඩන්තැන්න වලව්ව පාලුයි. වලව්වේ පාලුවට වඩා මගේ හිත පාලුයි. මට කතා කරන්න ඉන්නේ නදී විතරයි. ලංකාවෙත් දැන් මට ලේ නෑකම් කියන්න කෙනෙක් නෑ. අක්කගේ දරුවන්ට ආයෙත් ලංකාවට පදිංචියට එන්න හිතක් නෑ. ඉතින් මම හැමෝගෙන්ම අහලා අන්තිම තීරණයක් ගත්තා..

‘දොඩන්තැන්න වලව්වට අයිති මගෙ නමින් තියෙන සියලු ඉඩ කඩම් , වලව්වත් ඇතුලුව නදීගේ නමට පවරන්න…’

මේ තීරණේ ගැන මම දස දහස් වතාවක් හිතුවා. අක්කාගෙනුත් සිය වතාවක් ඇහුවා. ඒ අතරෙදි අක්කා මට හොද උත්තරයක් දුන්නා.

‘මේ අපි තමයි නංගි වලව් මාන්නේ කරේ තියන් ඉන්නේ. මේ රටවල මිනිස්සු හරි සතුටින් ජීවත් වෙන්නේ.. ඔන්න ඕවා ඔය අහිංසක කෙල්ලට පවරන්න. ඒ ළමයා ඔයාට කවදවත් නරකක් කරන්නේ නෑ…

අක්කා තාමත් මම ගැනවත් හස්ථ ගැනවත් දන්නේ නෑ. එයා හිතන්නෙ මම නොබැන්දේ මගේ මාන්නය නිසා කියලයි. ඒ රහස් ඒ විදියටම තියෙන්න ඇරලා මම මගේ අන්තිම තීරණය ඊයේ හවස මගේ පෞද්ගලික නීතීඥවරයට දැනුම් දුන්නා.

‘මම මැරුණම මේ හැමදේම මේ කෙල්ලට අයිති වෙන්න ඕනි. ඒ දවසට මේ ළමයා ඒ ගැන දැනගත්තම ඇති දැන්මම මම වුනත් කට හොල්ලන්නෙ නෑ…

මම ඊයේ ඒ හැම ලියකියවිල්ලක්ටම අත්සන් කලා. කාලෙකින් නොදැනුනු සතුටක් හිත පුරා දුවන්නට වුනා. ඒ මොහොත මතක් වෙද්දි මටත් නොදැනීම මගේ හිත සතුටින් පිරිලා යනවා.

‘පොඩ් මැණිකේ මේ බෙහෙත් බොන්න.. ඉක්මනට රෑ කෑම හදන්නම්.. දොස්තර මහත්තයා කිව්වේ හවස හතට කලින් පොඩි මැණිකෙට කන්න දෙන්න කියලා..

‘අනේ උඹ හෙමින් වැඩ කරපන්. දොස්තරු නම් කියයි. ඕවා හදන කෙනානේ ඒවාට යන වෙලාව දන්නේ..

‘එහෙම බෑනේ පොඩි මැණිකේ. පොඩි මැණිකේ නොහිටින්න අර මිනිහා මාව නොමරා මරනවා.මම හැමදාටම පොඩි මැණිකෙට ණයයි. අම්මාපල් මගේ ඇඟෙන් කොටසක් දෙන්න වුනොත් මම ඒකත් පොඩි මැණිකෙට දෙනවා. ඒ තරම් මට පොඩි මැණිකේ වටිනවා..

මේ කතාව නදී මට දස දහස් වතාවක් කියලා ඇති. නීතීඥ ගාස්තු නොගෙන මම කතා කරපු අන්තිම නඩුවෙන් තමයි නදීව මට මුණගැහෙන්නේ. දික්කසාදෙත් අරගෙන එදා මගේ වාහනේට නැඟපු කෙල්ල එදා උන්නාට වඩා අද සැනසීමෙන්.. මම බීලා ඉවර කරපු තේ කෝප්පෙත් අරගෙන නදී මගේ ළඟින් ගියේ ඇස් වල කඳුලු ගවුම් කරින් පිස දමමින්. මම බෙහෙත් පෙති දෙකත් බීල ආයෙත් වලව්ව වත්ත දිහා බැලුවා. නුවරට වැටෙන මේ වැස්ස තව පැයකට වත් නවතින්නෙ නෑ.නදී වෙනුවෙන් මම ගත්ත තීරණය හරිම තීරණය වග මගේ හිත ආයෙත් කියන්න වුනා. මොර සූරන වැස්ස මම දැක්කේ පොඩි කාලේ මට පෙනුනු මල් වැස්සක් වගෙයි. මම වැස්ස දිහා බලාගෙන හරි සැහැල්ලුවෙන් හිනා වුනා.

තක්ෂිලා ඒකනායක.