ඔන්න අද මං ඔයාලට අරන් එන්නේ අංගම් පොර ගැන විස්තරයක්… ඉතිං අංගමි සටන් කලාවේ ආරම්භය මීට අවුරුදු 33000 කට එපිට අතීතයට දිවයනවා. මෙි හෙළයේ ජීවත්වෙච්ච යක්ෂ, නාග, දේව, රාක්ෂ යන ජනවර්ග පොදුවේ අසුරයන් (සුර අසුර යුද්ධයේදී) තමන්ට ඉන්දියාවෙන් එල්ලවන තර්ජනවලින් ආරක්ෂා වීම සඳහා මෙම සටන් ක‍්‍රමය භාවිත කරලා තියන බව සදහන් වෙනවා… ක‍්‍රමයෙන් වර්ධනය වූ අංගම් ශිල්පය තාරක රජු විසින් ස්කන්ධ කුමාරයාගේ ලංකා ආක‍්‍රමණයට එරෙහිව යොදාගන්නට ඇති බවයි ජනප්‍රවාද වල සදහන් වෙන්නේ.

අප සටන් කලාවේ ස්වර්ණමය යුගය ලෙස රාවණ යුගය හඳුනාගන්න පුළුවන්… රාවණ රජු නිල ශාස්ත‍්‍රය පිළිබඳ විශේෂඥයෙක්….

රාවණ සහ අංගම් ශාස්ත‍්‍රය අතර සම්බන්ධය කෙතරම් ප‍්‍රබලද කියතොත් අදටත් අංගම් ශිල්පීන් සටන් පුහුණු වන්නේ රාවණ නිරිදාණන් සිහිකිරීම සඳහා මල්පැලක් සකස් කොට රාවණ ස්තෝත‍්‍ර කියා ආශිර්වාද ලබා ගැනීමෙන් අනතුරුවයි.

මෙසේ අවුරුදු දහස්ගණනක් තිස්සේ ක‍්‍රමයෙන් ගොඩනැගුණු පැරණි අංගම් සටන් කලාව සිංහලයාගේ රාජධානිය සතුරාගෙන් ආරක්ෂා කරන්නට උපරිම දායකත්වයක් දි තිබෙනවා…

එ වගේම අංගමි සටන් කලාවට මහාසොන් යක්ෂයාගෙත් සමිබන්දයක් ඇති බව සදහන් වෙන්නේ රිටිගල හා බැදි ඇති පුරාවෘත කතා වල… රිටිගල ජයසෙන නමි පුද්ගලයා මහාසොන් යක්ෂයා ලෙස පරිවර්තනයවු කතා පුව⁣තේ එ බව සදහන් වෙනවා….. රාවණ යුගයේ සිටම සිටින යක්ෂයෙක් ලෙසට මහාසොන් යක්ෂයා අංගමි සටන් කලාවට උපන් හපන් දක්ෂයෙක් බවයි එහි සදහන් වෙන්නේ .. රිටිගල විශුද්ධි අංගමි හරඹයේ පුරාවෘත කතාවෙි එ බව සදහන් වෙනවා…

අංගම් යනුවෙන් හඳුන්වන්නේ ශරීරයයි, පොර කියන්නේ සටනයි. නිරායුධව (හිස්) සිරුරෙන් කරනු ලබන සටන අංගම්පොර යනුවෙන් හඳුන්වනවා. ආයුධ සහිතව කරනු ලබන සටන ඉලංගම් ලෙස හඳුන්වනු ලබනවා. අංගම් ශිල්පයේ ප‍්‍රවීණයකු වීම සඳහා මෙම කොටස් දෙකට අමතරව මායා අංගම් ලෙස හැඳින්වෙන ගුප්ත කොටසද ඉගෙනගත යුතු අතර සම්පූර්ණ අංගම් සටන් කලාව ඉගෙනගැනීමට එක් පුද්ගලයකුට තම ජීවිතකාලය මදි. එසේ වන්නේ මෙම ශිල්පයේ ඇති තියුණු බව නිසාමයි.

මෙහිදී ඉතාවැදගත් වෙන්නේ නිල ශාස්ත‍්‍රය පිළිබඳ දැනුමයි. මෙම නිල කලාව අනෙක් සටන් ක‍්‍රමවලදී එතරම් සාර්ථක ලෙස භාවිත වන්නේ නැ. සිංහල සටන් ක‍්‍රමය අනුව නිලවලට පහරදෙන ක‍්‍රම රැසක් දැකගත හැකියි. යටත්විජිත සමයේ අංගමිපොර තහනමටත් ලක්වෙලා තියෙන්නේ ඔවුන් ශක්තිය නිසාමයි…

මේ අයුරින් සිංහලයාගේ සටන් කලාව අධිරාජ්‍යවාදීන් බියගැන්වූ නිසාම අංගම් සටන්කරුවන් විනාශකරන්නට විවිධ උපක‍්‍රම යොදාගෙන තියනවා.

1818 දී ගැසට් නිවේදනයක් මගින් අංගම් සටන් ලංකාව පුරාම තහනම් කිරීමට බි‍්‍රතාන්‍යයන් පියවර ගත්තේ එ බිය නිසාමයි. එ නිසාම ක‍්‍රමයෙන් අංගම් පුහුණුව සිංහලයා වෙතින් ඈත් වන්නට පටන් ගත්තේ ඇතිවු තාඩන පිඬන නිසාමයි.

කොහොම උනත් අංගම් සටන් මගින් ඈත්වන්නට අකමැති වූ හෙළයන් වනගතව එය ආරක්ෂාකරගත් නිසා අදටත් සුරක්ෂිතව පවතීනවා. සැබෑ සටන් ශිල්පීන් තවදුරටත් ඉතිරිව සිටින්නේද යන්න  ඕනෑම අයකුට නැගෙන ප‍්‍රශ්නයක්. වසර ගණනක් තහනමට ලක් උවත් අදටත් නොනැසී අංගමි කලාව පවත්වාගෙන යනවා.

මෙම ශාස්ත‍්‍රය පවත්වාගෙන පැමිණි පරම්පරාවන් රාශියක් ලංකාවේ සිටින බවට ලිඛිත හා ලිඛිත නොවන සාක්ෂි දක්නට ලැබේනවා. ඉතාමත්ම අප‍්‍රසිද්ධව මෙම කලාව පවත්වාගෙන එනු ලබන ශිල්පීය පරම්පරා බොහෝ විට අදටත් නර්තන සම්ප‍්‍රදා හා බද්ධව මෙය පවත්වාගෙන යනවා. කෙසේ වෙතත් මේ වන විට ප‍්‍රසිද්ධියේ කරළියට පැමිණ ශාස්ත‍්‍රයේ අනාගතය වෙනුවෙන් පෙනී සිටින කොරතොට අංගම්පොර සටන්කරුවන් මෙහිදී අමතක කළ නොහැකියි..

කොරතොට අංගම්පොර සම්ප්‍රධාය ගැන සදහන් කරනවා නමි, අදින් වසර 33000කට පමණ පෙර ලක්දෙරණේ ඉපිද සුරාසුර යුද්ධය ජයග‍්‍රහණයට මුල්වූ කතරගම මහසෙන් නම් සෙන්පතියාගෙන් පැවත එන්නේ යැයි සැලකෙන කොරතොට අංගම්කරුවෝ මෑත ඉතිහාසයේ දී මුල්ලේරියා සටනට මූලිකත්වය දී ගම්වර තානාන්තර ලත් ගෞරවාන්විත සම්ප්‍රධායක්. අදටත් ඔවුන් ඔවුන්ගේ සම්ප‍්‍රදාය රැගෙන නොනැසී පවත්වාගෙන යන්නේ ජාතියේ වාසනාවට.

අංගම්පොර කලාවේ විවිධාකාර ආයුධ රාශියක් තිබෙනවා…. එ අතර ”එතුණු කඩුව” නම් වූ ආයුධයට හිමි වන්නේ විශේෂ තැනක්. මෙම ආයුධය තියුණු මුවහත් ඇති නම්‍යශීලී ලෝහ පළු 32 කින් යුක්ත කසයක ස්වරූපය ගත් ආයුධයක්..  අංගම්පොර සටන් කලාව හා බැඳුනු ආයුධ අතර සමූලඝාතන ආයුධයක් වන මෙය වඩා දියුණු හා සංකීර්ණ සටන් හරඹ සඳහා දෑතට දෙකක් භාවිත කරන්නේ එ දක්ෂ කමි මනාව පිළිබිඹුව පෙන්නා දෙමින්… සෙල්ලමක් වගේම තමයි ඉතිං.. එත් ආයුධ භාවිතයට ඉතාම ඉහළ පුහුණුවක් අවශ්‍යමයි… එ ඇයි කියනවානමි ප‍්‍රතිවාදියා හට එල්ල කරන පහරක් නියමාකාරයෙන් සිදුනොවුනහොත් එය තමන් හටද මාරාන්තික පහරක් වන බව ස්ථිර නිසා.. මෙි ආයුධය අත්දැකීම් ඇති ප‍්‍රවීන දක්ෂ සටන් ශිල්පීන් පමණක් භාවිතා කරන්නේ එ නිසාමයි.

අංගම් කලාව හා බැඳුනු තවත් ආයුධ අතර හෙළ කඩුවටද විශේෂ තැනක් හිමි වෙනවා… මෙය අංගම්පොර ශිල්පියාට අනන්‍යය ලෙස නිර්මාණය කරනු ලබන්නක්. සාමාන්‍යයෙන් කඩුවක දිග ශිල්පියාගේ අතෙහි දිගට සමානයි. පලිහ යනු කඩුව හා එක්ව භාවිත කරන තවත් ආයුධයක්.

අංගම්පොර නැමැති උත්තරීතර සටන් ශිල්පය ඉතිහාසයේ කවරකමදාකවත් ක්‍රීඩාවක් නමි උනේ නෑ… එය රට, ජාතිය හා ආගම සමඟ ප්‍රතිබද්ධවූ ‍‍ගරු ගාම්භිර වූ පූජිත සම්ප්‍රදායක්.. ඉතාමත් රහසිගතව විදේශික බලපෑමි වලින් ආරක්ෂා කරගෙන අනේකවිද කෙනෙහිලි වලටත් මුහුණ දිලා පාරමිපරිකව ආරක්ෂා කරගෙන පැමිණි මහඟුවු කලාවක්….

 සම්පුර්න අංගම් සටන්කලාව ඉගෙනගැනීමට එක් පුද්ගලයෙකුට තම ජීවතකාලය මදිබව අංගම් ශිල්පීන් පවසන්නේ මෙම ශිල්පයේ ඇති තියුණුබව නිසාමයි. මෙහිදී ඉතාවැදගත් වෙන්නේ නිල ශාස්ත්‍රය පිළිබද දැනුමයි. මෙම නිල කලාව අනෙක් සටන්ක්‍රම වලදී එතරම් සාර්ථක ලෙස භාවිතවන්නේ නමි නැ. සිංහල සටන්ක්‍රමය තුල නිලවලට පහරදෙන ක්‍රම රැසක් දැකගත හැකියි..

නිළ අල්ලා පහරදීම.

එවෙලේම මරණය ය ගෙනදෙන නිළ පහර

නිළ අල්ලා අංශයක් පණ නැතිකරවීම

නිළ බලා ලේ වමනය යන්න පහරදීම.

ගණිත ක්‍රමයට යම්කිසි වේලාවකට පසු මැරෙන්න පහරදිම.

සිහිනැතිවිම සදහා පමණක් දෙන පහර.

සුව වීමට කල්ගතවන රෝග සදහා නිළපහරදිම.

මළ මුත්‍රා පහවිමට නිල ඇල්ලීම.

සිරුරේ නිළ බලා පහරදීම අංගම් සටන්කලාවේ ඉතා වැදගත් ක්‍රමයක්..

අංගම් සටන්කරුවකු තුල කපුටාගේ ඇසත් , මොණරාගේ කනත් , වදුරාගේ පැනිල්ලත් , කොටියාගේ ගමන්විලාසයත් , වලසාගේ බදාගැනිමත් යන සියල්ල එකවර සිදුවිය යුතුයි.

අංගම් සටන්කරුවා යනු මනා හික්මීමක් වගේම ඉවසීමක් ප‍්‍රගුණ කළ අය… බුදුදහම තුලිනුයි ඔහුට එ හික්මීම ලැබෙන්නේ. කියන්න අවශ්‍ය නෑනේ අංගම් සටන්කරුවාගේ ශක්තිය ගැන… එතරමි පුදුම සහගතය.

ශක්තිය විදහාපෑම සඳහා විවිධ අභ්‍යාසවල නිරතවෙනවා. හිසෙන් පොල් පැලීම, පොල් ගෙඩිය උඩවිසි කර දෙපළුවෙන්න පා පහර ගැසීම, ඇත් දළයක් පොලොවේ වළලා තනි අතින් ඇද ගැලවීම, පොලූ අට කැඩිම, කුළු හරක් මෙල්ල කිරීම, විශාල ගල්, ගස් කඳන් ඈතට විසි කිරීම, පොල් ගසට පයින් ගසා පොල් කැඩිම, පුවක් ගෙඩිය ඇඟිලි දෙකෙන් අල්ලා පොඩි කිරීම, මිනිසුන් දහ පහළොස් දෙනා සමග තනිව සටන් කිරීම, ඇස්, අතපය බැඳගෙන සටන් කිරීම ආදිය මොවුන් විසින් තම ශක්තිය විදහාපෑමට කරනු ලබන දෙවල් ලෙස සදහන් කරන්න පුළුවන්.

නමුත් සිංහලයාගේ මෙම දක්ෂතා අද දක්නට ලැබෙන්නේ කලාතුරකින්..  යුරෝපීය ආක්‍රමණයත් සමග අංගමි සටන් කලාව පරිහානියට පත්වෙන්නේ හෙළයන්ගේම අවාසනාවට. අවසානයේ මෙසේ ඔබට පවසන්නමි අවුරුදු 500 ක් පුරා සිංහලයන් සමග බටහිර ජාතිකයන් කළ සටනත් සමග සිංහල සටන් කරුවන් අභාවයට ගියත් යම් තරමින් ආරක්ෂාවී ඇත්තේ අංගමිපොර සටන් කලාවට ආදරය කරන පාරමිපරික ශිල්පීන් නිසාමයි. එ වගේම තවත් දෙයක් සදහන් කල යුතුමයි… සිංහල බෞද්ධයන්ටම ආවෙිනිකවු සටන් කලාවක් වන අංගමි කලාව ඉතාමත් වන්දනීය කලාවක්…. පාරමිපරාවෙන් පරමිපරාට එන මෙි කලාව අද මුදලටද විකිණෙන බව සදහන් කල යුතුමයි.

මත්පැන් භාවිතයෙන් තොරව වගේම නිර්මාංශව සිදුකරන මෙි හටන් කලාව අද වන විට බොහො පිරිස් තමන්ගේ විනොදය තකා සිදු කරන්නේ කිසිදු පේ විමකින් තොරවයි….. එ ගැන නමි ඇතිවන්නේ කළකිරිමක්.

හෙළයේ පෞඩත්වය විදහා පාන අංගමි සටන් කලාව ආරක්ෂා කරගැණිම අපගේ යුතුකමක් නොවෙිද. අදටත් මෙි සටන් කලාව ආරක්ෂා කරන පාරමිපරික ශිල්පීන්ට මාගේ හද පිරි ගෞරවය පුද කරමි.

 තෙරුවන් සරණයි නිසංසලා රණසිංහ

Papilionidae කුලය

වර්ථමානය වෙද්දි අපිට දකින්න ලැබෙන්නේ අපේ ලෝකය, අපි ඉන්න පරිසරය විනාස කරන හා ඒකේ ලස්සන නැති කරන දේවල්. අවාසනාවකට වගේ පෘථිවියේ ඉන්න දියුණුම සත්වයත් මේ විනාසයන්ට වග කියමින් ඉන්න අතරරේ නොදියුණුයි කියලා වර්ග කරල ඉන්න අනිත් සත්තු මේ ලෝකේ ලස්සන කරන්න දරන උත්සහය දිහා අපි තවමත් කටවල් හයාගෙන බලාගෙන ඉන්නවා. ඉතින් මෙහෙම දියුණු මොළයකුත් තියගෙන අපි නීකන් බලන් ඉන්නවාට වඩා මේක පාවිච්චි කරලා අපේ මේ ලස්සන පරිසරයට වෙන විනාසයන් නවත්තන ගමන් මේක ලස්සන කරන්න උදවු කරන මේ පුංචි පුංචි සත්තු ආරක්ෂා කරන්නත් ඉගෙන ගමු.

පසුගිය කලාපෙන් මේ විදහට අපේ පරිසරය ලස්සන කරන පුංචි සත්තු කාණ්ඩයක් ගැන අපි කතා කරා. ඒ තමයි සමනල්ලු. එතනදි අපි සමනල්ලු කියන්නේ කවුද, ඒගොල්ලෝ වර්ග කරලා තියෙන්නේ කොහොමද කියන දේවල් කතා කරා. මේ කලාපයෙදි කතා කරන්න යන්නේ සමනල්ලු බෙදලා වෙන් කරලා තියෙන එක කුලයක් (family) ගැනයි. ඒ තමයි Papilionidae කුලය. අපි බලමු මේ කුලයට අයිති වෙන්නේ මොන වගේ සමනල්ලුද කියන එක.

Swallowtails එහෙමත් නැත්තන් papilionids යනුවෙන් Papilionidae කුලයේ සමනලුන් හදුන්වනු ලබයි. ලෝකය පුරා මොවුන්ගේ ව්‍යාප්තියක් දැකගත හැකි අතර නිවර්තන කලාප වල බහුල වශයෙන් දැක ගත හැකි වේ. මධ්‍යම ප්‍රමාණයේ සිට විශාල ශරීර ප්‍රමාණය දක්වා සමනලුන් විශේෂ පන්සිය ගනනක් මෙම කුලයට අයිතිවාසිකම් කියනු ලබයි. වර්ණ සංකලනය අතින් විවිධ වු වර්ණයන් ගෙන් යුක්ත සමනලුන් මෙම කුලයෙන් ඔබට දැක ගත හැකි වේ. Papilionidae කුලයේ සමනලයින් ස්වභාවික පරිසරයේ දි අපට හමු වු විට හදුනා ගැනීමට භාවිතා කල හැකි ලක්ෂණ කිහිපයක් මෙසේ සදහන් කල හැක. මෙවා භාවිතයෙන් අපට ස්වභාවික පරිසරයෙදි මෙම කුලයේ සමනලුන් පහසුවෙන් හදුනා ගැනීමට හැකි වේ.

පළමු ලක්ෂණය වශයෙන් අපට හොදයාකාරවම දැක ගැනීමට හැකිවන්නේ විශාල දිගු පියාපත් ය. අනෙක් කුල වල සිටින සමනලුන්ට වඩා මෙම කුලයේ සමනලුන්ගේ පියාපත් ප්‍රමාණයෙන් විශාල වන අතර දිගැටි වේ. තවද පසුපස පියාපත් වල අග දිගු වල්ගයක් සමහරක් විශේෂ වල දැක ගත හැකි වේ. ඒ වගේම මොවුක්ට දිගු ශුණ්ඩාවක් (proboscis) ද දැක ගත හැකි වේ. පාද ගත් විට හොදින් වර්ධනය වු පාද යුගල් 3 ක් මෙම විශේෂ වලට පිහිටයි. විශේෂයෙන් ම මොවුන්ගේ පාද කෙලවරේ නකර වැනි අවයවයක් පිහිටයි. මෙම කුලයේ සමනලුන් වේගවත් පියාසැරියන් වේ. ප්‍රමාණයෙන් විශාල සමනලුන් පරිසරයේ එහා මෙහා සෙමෙන් පියාසර කිරීමෙන් විලෝපිකයන්ට හසුවීමේ ප්‍රවනතාවය වැඩිවීම මෙයට බලපා ඇත. මල්පැණි මොවුන්ගේ ප්‍රධාන ආහාරය වේ. ඊට අමතර සත්ව මලකුණු හා මලපහ මත හිද එහි යුෂ උරා බොන අයුරු ද දැක ගත හැක.

ඉහත සදහන් කර සියලු ලක්ෂණ වැඩිහිටි සමනලයින් ගේ දක්නට ලැබෙන ලක්ෂණ වන අතර මොවුන් ගේ දැළඹුවන් (larvae) ගේ ද තවත් වු විශේෂ ලක්ෂණ දැක ගත හැකි වේ. මොවුන් බිජු ලෑමේදි ශාකයේ එක් පත්‍රයක එක් බිත්තරය ක් බැගින් දැමන අතර බිත්තර ලා කහ පැහැයේ සිට තැඹිලි පැහැය දක්වා වර්ණ ගනි. මෙම කුලයේ බොහෝමයක් සමනලුන් සප්සද, දෙහි, කුරුදු හා අනෝදා වැනි ශාක වල බිජු ලෑම සිදු කරයි. බිත්තරයෙන් එලියට පැමිනෙන දැළඹුවන් විවිධ වු දීප්තිමත් වර්ණයන් ගෙන් යුක්ත වන අතර ඒ හැරුණු කොට කුරුළු වසුරු වැනි ස්වරූපයන් ගෙන් ද සමහරක් විශේෂ සාර්ථක ලෙස වේශාන්තරණය හි නිරත වේ. මොවුන්ගේ තවත් එක් විශේෂයත් වනුයේ දැළඹවන්ගේ උරසෙහි පිහිටන Osmeteria යනුවෙන් හැදින් වෙන අවයවයයි. මෙය මෙම කුලයේ සිටින සමනලු දැළඹුවන් ගේ පමණක් දැකගත හැකි අතර මෙය තම සතුරන් බිය වැද්දීම සදහා යොදා ගනි. බිය වු විට මෙය ප්‍රදර්ශණය කරමින් ඔවුන් ව පලවා හරි. මෙමගින් යම්කිසි ගන්ධයක් පිටවන අතර මිනිසුන් වන අපටද එය හොදින් දැනේ. මෙවුගේ කෝෂය ද හොදින් වේශාන්තරණය පෙන්වන අතර එය සිල්ක් (silk) නූලක් මගින් සවිවන පෘෂ්ටය මත හා යා කෙරේ.

ඉහතින් සදහන් කරපු විදිහට Papilionidae කුලයේ සමනලුන් අපිට ස්වභාවික පරිසරයේ දි හදුන ගන්න මේ කියන ගක්ෂණ බොහෝමත් ම උපකාරී වෙනවා. අපිට ශ්‍රී ලංකාවේ Papilionidae කුලයට අයිති වෙන සමනලුන් විශේෂ 15 දෙනෙක් දැක බලා ගන්න පුලුවන් වෙනවා. ඒ කියන්නේ ලංකාවේ ඉන්න සමනලුන් ගෙන් 6% ක් අයිති වෙලා තියෙන්නේ මේ කුලයටයි. මේ 15 දෙනාගෙන් එක වි‌ශේෂය ක් හා එක උප විශේෂයක් ශ්‍රී ලංකාවට ආවේනික වෙනවා. ඒ වගේම ලංකාවේ හමුවෙන විශාලම හා ශ්‍රී ලංකාවේ ජාතික සමනලයා වෙන Sri Lanka Birdwing (Troides darsius) හෙවත් ශ්‍රී ලංකා සියොත් වැන්නා අයිති වෙන්නෙත් මේ කුලයටමයි.

ඉතින් මේ වගේ සමනලුන් අයිතිවෙන තවත් කුල ගැන ඊලග කාලාපෙ දි හමුවෙමු.

හිරුනි පීරිස් දැරනියගල

සංචාරය කට නගරයකට ආපු තරුණයෙක් රාත්‍රියේ වෛශයාවකගේ පහස වීදීමට‍ ගොස් ඇය ගැන ඇති වන ප්‍රේමය මුසු උන අනුකම්පාව ගැන ලියවුනු ගී තයක්

ගීතයේ පද රචකයා වන මිතිල සිරිසේන ඔහු සේවය කරන බලන්ගොඩ නගරේ උස කදු මුදුනක ඉදලා රාත්‍රී නගරයේ ඇති දර්ශනය දැකල තමයි ඔහුට මේ “අස්ථිර නගරේ ” කියන පද පේලිය හිතට ඇවිත් තියෙන්නේ…ඊට පස්සේ තමයි මේ ගීතය ගායනා කරන මුදිත චන්ද්‍ර ශ්‍රී (BUSHI) ගීත යක් ලියන්න ආරාධනා කරන්නේ.. මේ ගීතය Reggae ගීතයක් විදිහට අෂ්මිත ගමගේ කියන නව පරපුරේ දක්ෂ ශිල්පියා අතින් සංගීතය නිර්මාණය වෙන්නේ 2020 වසරේ දී

“අස්ථිර නගරේ හමු වු අදුරු රුවැත්ති…. පාවී යයි මේ සිත්තම් අහසේ…

 මේ පද පේලියෙන් කියවෙන්නේ

සංචාරයට ආපු තරුණයා වෛශයාවක්ගේ සේවය හොයමින් නගරේ වීදී දිගේ යනකොට දකින සුන්දර තරුණියක් ගැන ( අදුරු රුවැත්ති කියන එකේ අදහස් වෙන්නේ ඇය කොතරම් ලස්සන උනත් ඇය ගණිකාවක් කියන එක “අස්ථිර නගරේ කියන එකෙන් ජීවිතේ අස්ථිර තාවයක් අදහස් කරල තියනවා )

 “පාවී යයි සිත්තම් අහසේ” කියන්නේ.. තරුණිය ගැන තරුණයා ගේ සිතේ මැවෙන ආශාව පිරුණු ආදරණිය හැගීම්

 “කුණාටු වැස්සේ දැවටෙමු රහසේ,

මහදයි දැවුනේ නග්නය ඔබවේ “

සද එලිය ගලයි මේ අස්ථිර දිවියේ

සිසිලයි පැතුවේ කිරණින් දැවුනේ “

ගීතයේ මේ කොටසින් අදහස් වෙන්නේ..

තරුණයා නවාතැන් ගන්න ලැගුම්හලෙන් ඔහුට රාත්‍රියේ ලබා දෙන්නේ ඔහු හවස් යාමයේ දුටු තරුණියමයි…. ගැහැණියක ගේ පහස විදින්න ට හිටි තරුණයා ගේ හිත වෙනස් වෙනවා.. මේ කිසිවක් නොදන්නා තරුණිය ඇයගේ සුපුරුදු රැකියවට සුදානම් වෙනවා.. තරුණයා ට මේ සිදුවීමෙන් ජීවිත යේ අස්ථිර භාවය ගැන මතක් වෙනවා… පද රචකයා ඒ බව  සද ඇති රැයක ඇති සිසිලත් යක් හා සද කිරන්ත් යොදා ගෙන ලස්සනට ගලපලා තියනවා

 “දවස නිමයි නේ.. ඔබ කොතනද සොදුරේ..

සිත ඔබම සොයන්නේ ඔබ මයි නාවේ “

දිවියකි නැත්තේ නොනිදන සිතම හඩයි නේ..

නොහඩන් ලදුනේ භවයකි ඇත්තේ “

රාත්‍රිය නිමවෙලා තරුණයා උදෙ අවදි වෙලා බලද්දී තරුණිය..ඇගේ ජීවන වෘතියේ තව දවසකට පිටත් වෙලා.. මේ වෙනකොට රාත්‍රියේ තරුණිය සමග ඇති වෙච්ච් කතා බහෙන්.. ඇය මේ ජීවිත ය ගත කරන්නේ කැමැත්ත කින් නොවෙන බව තරුණයා දන්නවා…

තරුණයා මුළු නගරය පුරාම ඇය හෙව්වත්.. ඇය හොයා ගන්න බැරි වෙනවා… ඊලග භවයේ දීවත් හොද ජීවිතයක් ලැබෙන්න කියලා තරුණයා සිතින් තරුණිය වෙනුවෙන් ප්‍රර්ථනා කරනවා.

 නව පරපුරේ තරුණයන් පිරිසක් අතින් බිහි වෙච්ච්… අරුත් බර.. ගීතයක්.. වෙනස් අත්දැකීමක්

Song Title : Asthira Nagare (අස්ථිර නගරේ )

Artist : Muditha Chandrasri Sri (BUSHI)

Melody & Music : Ashmitha Gamage

Lyrics : Mithila Sirisena

Mixed & Mastered : Charuka Nilusha

Guitar : Sameera Udayanga

වෛද්‍ය වරයෙකු විසින් ඔබට නිර්දේශ කරක ඖෂධ ඔබ අතට ලැබුණ පසු ඒවායේ සදහන් වන ඔබ ලබා ගතයුතු  බෙහෙත් මාත්‍රාව  මෙන්ම ඒවා ලබා ගත යුත්තේ      

කෑමට පෙර /කෑමට පසු/  යන්න සදහන් කර තිබෙනවා ඔබ දැනුවත් සේම එය එලෙසම ඔබ ලබා ගන්නවාද  ???

 ඔබ  ️එදිනෙදා  භාවිතා කරන ඖෂධ භාවිතයේදි යොදන  මෙම කෑමට පෙර / පසු  ,යන යෙදුම් නිකම්ම  වචන ලෙස පමණක්  ඔබ සිතන්නට ඇත්තේ එහි වැදගත්කම පිලිබඳ ඔබ නොදන්නා නිසා විය හැකියි .

ඔබ ඖෂධ  ගන්නා  විට ආහාර අතර සිදුවන අනවශ්‍ය අන්තර්ක්‍රියා වළක්වා ගැනීම සඳහා සිතා බැලිය යුතු අංශ බොහොමයක් තිබේ.

️ඖෂධ-ආහාර අන්තර්ක්‍රියා යනු ඖෂධයක ක්‍රියාකාරී රසායනික ද්‍රව්‍ය සමඟ ආහාර    ප්‍රතික්‍රියා කිරීමයි. එය ඖෂධයේ අවශෝෂණයට මෙන්ම එහි පරිවෘත්තීය ක්‍රියාවලියට ද විවිධ බාධා ඇති කරයි.

ඖෂධ හා ආහාර අන්තර් ක්‍රියා

ඔබට අතිශය හානිකර විය හැකි බලපෑම් ඇති කල හැකි බව ඔබ කෙදිනකවත් සිතන්නට නැතුව ඇති .

️අවශෝෂණය විය යුතු නියමිත ප්‍රමාණය අවශෝෂණය නොවීමෙන්  අප බලාපොරොත්තු වන ඖෂධයේ අපේක්ෂිත ප්‍රතිඑලය අඩු විය හැකි  සේම  අවශෝෂණය වැඩි උවහොත් එය ශරීරයට හානි දායක විය හැකිය.   එය ඖෂධයේ අතුරු ආබාධ  ඇතිවීමටද හේතු විය හැක.

සමහර  ආහාර වලට  සමහර ඔෘෂධ වල බලපෑම උදාසීන කිරීමේ හැකියාවද ඇත.

ඇතැම් ඖෂධ හා ආහාර එකම වේලාවක ගැනීමෙන් ඔබේ ආමාශය සහ බඩවැල් මගින් එම ඔෘෂධ අවශෝෂණය වීම අවම විය හැකි අතර ,එමඟින් ඖෂධයෙහි එලදායී බව අඩු විය හැක.

️ඇතැම්  ඖෂධ  වර්ග කෑමට පෙර/හෝ හිස් බඩ ගත යුතුය.

මෙයට හේතුව එම ඖෂධ වල ක්‍රියාකාරීත්වයට සමහර ආහාර සහ බීම  වර්ග බලපාන බැවිනි.

️සාමාන්‍යයෙන් හිස් බඩ ගත යුතු  ඖෂධ වර්ග,Cloxacillin වැනි ප්‍රතිජිවක වර්ග(Antibiotic) ආහාර වේලකට පැයකට පමණ පෙර හෝ ආහාර වේලකට පැය 2 කට පමණ පසුව ගත යුතුය.එම කාලය ඖෂධ වර්ගය මත වෙනස් විය හැක.

ඖෂධ සමඟ ඔබට ලැබෙන උපදෙස් නිසි පරිදි අනුගමනය කරන්න.එසේම යම් විශේෂිත ඖෂධයක් ගන්නේ කෙසේදැයි ඔබට විශ්වාස නැත්නම්

එය ගැනීමට පෙර ඔබේ ඖෂධවේදියාගෙන් උපදෙස් ගැනීමටද අමතක නොකරන්න.

 පුංචි උපදෙසක් උනත් ඒ පිළිබඳ දැනුවත් වන්න. සැලකිලිමත් වන්න . නිවැරදිව ඖෂධ ලබා ගැනීමෙන් ඔබ මුදල් වියදම් කර ලබා ගන්නා ඖෂධ වල නියම ප්‍රතිඵල ලබා ගන්න .නීරෝගී වන්න.

නිශා

雍和宫  “සාමයේ හා සමගියෙහි මාළිගාව” හෙවත්

Lama Temple(ලාමා පන්සල )

මෙය පිහිටා ඇත්තේ චීනයේ බෙයිජිං හි ඩොන්චෙන්ග් දිස්ත්‍රික්කයේ, දෙවන වළල්ල පාරේ (second ring road) ඊසානදිග කෙළවරේ ය.  (බෙයිජිං නගරය පිහිටා ඇත්තේ වළලු ආකාරයටය. එලෙස වළලු 5 කින් නගරය සමන්විත වේ).

   බෙයිජිං නගරයේ උමං දුම්‍ රිය  මාර්ග අංක 2 හෝ මාර්ග අංක 5 මගින් මෙම ලාමා පන්සලට ළගා විය හැක.

ඉතිහාසය

👑 1694 දී චිංග්(Qing) රාජවංශය සමයේ ඉහත පන්සලේ ඉදිකිරීම් ආරම්භ කර ඇති බවත් එය, එයට පෙර රාජවංශයේ නපුංසකයන් සඳහා නිළනිවාසයක්ව පැවති බවත් කියැවේ.

👑 පසුව එය කංසි(Kangxi) අධිරාජ්‍යයාගේ සිව්වන පුත්‍රයා වන යිංජෙන්(Yinzhen) හෙවත් යොං කුමරු ගේ නිවස බවට පරිවර්තනය වී ඇත.

👑 1722 දී යොං(Yong) කුමරු යොංග්ජෙංග් අධිරාජ්‍යයා ලෙස සිංහාසනයට පත්වීමෙන් පසු, ගොඩනැගිල්ලේ අඩක් ටිබෙට් ජාතික බෞද්ධ භික්ෂූන් වහන්සේලාගේ ආරාමයක් වන බවට පරිවර්තනය වී ඇත. අනෙක් අර්ධය අධිරාජ්‍යන්ගේ මාළිගාවක් ලෙස පැවත ඇත.

👑 1735 දී  යොන්ග්ජෙං(Yongzheng) අධිරාජ්‍යයාගේ මරණයෙන් පසු ඔහුගේ මෘත දේහය ඉහත මාළිගාවේ තැන්පත් කර ඇතැයි කියවේ.

👑 යොංග්ජෙංග් අධිරාජ්‍යයාගෙන් පසු එහි බලයට පත් වූ චිආන්ලොංග් (Qianlong) අධිරාජ්‍යයා විසින් දේවමාළිගාවේ තිබූ ටර්කියුයිස් උළු ඉවත් කර අධිරාජ්‍යයන්ගේ අනන්‍යතාව සංකේතවත් කරන කහ පැහැති උළු තැන්පත් කිරීම මගින් මෙයට අධිරාජ්‍ය පෙනුමක් ලබා දුන් බව කියැවේ.     

👑 මෙම ආරාමය මොන්ගෝලියාවේ සහ ටිබෙට්හි බෞද්ධ භික්ෂූන් වහන්සේලා විශාල පිරිසකගේ වාසස්ථානයක් බවට පත් වූ අතර, ඒ නිසාම ලාමා පරිපාලනයේ ජාතික මධ්‍යස්ථානය බවට මෙය පත්වූ බවත් කියැවේ.

👑 එමෙන්ම මෙම විහාරස්ථානය 1929 දී චීන ජාතිකවාදී රජයට එරෙහිව ගොඩනැගුනු  සන්නද්ධ කැරැල්ලක කේන්ද්‍රික ස්ථානයක්ද වූ බවත් කියැවේ.

👑 1949 දී චීන සිවිල් යුද්ධය අවසන් වීමෙන් පසු මෙය ජාතික ස්මාරකයක් ලෙස ප්‍රකාශයට පත් කරන ලද අතර එයින් වසර 32ක් ඉදිරියට එය වසා දමා තිබී ඇත.

 👑 අගමැති ජව් එන්ලායි(Zhou Enlai) (වඩා ප්‍රසිද්ධ චව් එන්ලායි නමිනි) ගේ මැදිහත්වීම මත ලාමා පන්සල සංස්කෘතික විප්ලවයෙන් බේරී ඇති බව කියනු ලැබේ. 

👑 1981  දී එය නැවත මහජනතාව සඳහා විවෘත කරන ලද බවත් කියවේ.

විශේෂත්වයන්

යොංහ දේවාලයේ ප්‍රධාන ශාලා පහක් (05)ඇත.

🏯Yonghegong(යොංහගොංග්)ශාලාව

🏯Yonghemendian(යොංග්හමන්ඩිඅන්) ශාලාව

🏯Wanfuge(වන්ෆුග) ශාලාව

🏯Falundian(ෆාලුන්ඩිඅන්)ශාලාව

🏯Yongyoudian(යොංග්‍ යොඋඩිඅන්)ශාලාව

    මෙම ශාලා පහත නිර්මාණයන්ගෙන් සමන්විත වේ.

 🏯 මෙම දේවමාළිගාවේ ප්‍රධාන ගොඩනැගිල්ල වන්නේ Yonghegong ශාලාවයි. එහි යුග තුනක බුදුවරුන්ගේ ලෝකඩ පිළිම තුනක් ඇත. ගෞතම බුදුන් වහන්සේගේ ප්‍රතිමාව මධ්‍යයේ ද ,දීපංකර බුදුන් වහන්සේගේ ප්‍රතිමාව දකුණේ ද ,මෛත්‍රෙය  බුදුන් වහන්සේගේ ප්‍රතිමාව වමේද තැන්පත් කර ඇත.

🏯 Yonghemendian  ශාලාව ප්‍රධාන ශාලාවට දකුණු දෙසින් පිහිටා ඇති අතර එහි මධ්‍යයේ මෛත්‍රී බුදු පිළිමයක් ද, බිත්ති වල ස්වර්ගයේ සිටින්නා යැයි විශ්වාස කරන රජවරුන් සිව්දෙනෙකුගේ පිළිම ද නිර්මාණය කර ඇත.

🏯 Wanfuge ශාලාවේ මීටර් 18 ක් උස (අතිරේක මීටර් 8 ක් භූගතව ඇති අතර සම්පූර්ණ උස මීටර් 26) සුදු සඳුන් දැවයක කැටයම් කරන ලද මෛත්‍රෙය බුදු පිළිමයක් ඇත. මෙය හත්වන දලයි ලාමා තුමා විසින්  චිආන්ලොංග්(Qianlong) අධිරාජ්‍යයාට දුන් තෑග්ගක් වූ අතර ටිබෙටයෙ  සිට බෙයිජිං දක්වා ප්‍රවාහනය කිරීමට වසර තුනක් ගතවී ඇති බව පැවසේ. මෙම පිළිමය 1993 දී ගිනස් වාර්තා පොතට ඇතුළත් කළ දේවමාළිගාවේ කලා කෘති තුනෙන් එකකි.

🏯 Falundian ශාලව කියවීමට හා ආගමික උත්සව පැවැත්වීමට සුදුසු ස්ථානයක් ලෙස පවත්වාගෙන යයි. ගෙලුක් පාසලේ නිර්මාතෘ ජ ට්සොන්කාපා (Je Tsongkhapa) ගේවිශාල පිළිමයක් එහි සාදවා ඇත.  මෙම ශාලාවේ දෙපස ලෝහ පහකින් (රන්, රිදී, තඹ, යකඩ සහ ටින්) සාදන ලද  අරහත් ප්‍රතිමා 18ක් තැන්පත් කර ඇත.  එහි බිතුසිතුවමක බෝධිසත්ව යුගය නිර්මාණය කර ඇත.

🏯 යොංග්ජෙංග් අධිරාජ්‍යයාගේ මරණයෙන් පසු ඔහුගේ මෘතදේහය තැන්පත් කර ඇත්තේ Yongyoudian ශාලාවේය.මෙම  ස්ථානයේ බයිසාජ්‍ය-ගුරු (සුව කරන බුදුන්ගේ) ප්‍රතිමාවක් ඇත.

සාමාන්‍ය ආගමික ස්ථානයක දක්නට ලැබෙන මෙහි දැකිය නොහැකි විශේෂම කරුණ වන්නේ පහන් දැල්වීමට නොහැකි වීමයි. තමන්ගේ ප්‍රාර්ථනාවන් සිතේ තබාගෙන මෙම ස්ථානයටම විශේෂිත සුවඳකූරු වර්ගයක් පමණක් දැල්වීමට අවසර ඇත.

පන්සලට ඇතුල් වීමේ දොරටුව ආසන්නයේ විශාල සමරු සිහිවටන අලෙවිසලක් පිහිටා ඇති අතර එහි ඇති ඇතැම් සිහිවටන සාමාන්‍ය ජනයාට දැරිය නොහැකි මට්ටමේ ඉතාමත් අධික මිළ ගණන් වල ඒවා වේ.

ඉතා දිගු ඉතිහාසයක් ඇති මෙම ලාමා/යොංහ පන්සල අද වන විට බෙයිජිං නගරයේ ජනප්‍රිය සංචාරක ආකර්ෂණයක් හිමි වී ඇති ආගමික ස්ථානයකි.

©️දිගැ𝓩✍️

📷 Mahesh Malinga Senanayake