පරිසර පද්ධති අනුව සමනලයින්ගේ වයාප්තතිය.

 

ශ්‍රී ලංකාවේ දැනට සමනල විශේෂ කිහිපයක් වාර්තා වන අතර ඉන් ලංකාවට ආවේනික වේ වමාවුන් පරිසරය ජය ගැනීම සඳහා වනාවයකුත් අනුවර්තන රීර හැඩ ගැසීම් වලට කාලයයක් තිසේසවසේ භාජනය වී ඇත වමම දිවයිවන් සමනලුන් සෑම පරිසර පද්ධතියකම ජීවත් වන අතර ආවේනික සමනල විශේෂ   න් ව ාවහෝ දුරට වතත් කලාපවේ සහ මධයම කදුකරවේ ජීවත් වේ

ශ්‍රී ලංකාවේ පරිසර පද්ධති පිළි ද විමසීවම්දි එය පද්දති කලාප කට ව දා වවන් කල හැක

  • පහත රට වතත් කලාපය
  • වියලි කලාපය
  • උතුරු කලාපය
  • මධයම කදුකරය
  • අතර මැදි කලාපය

වමම කලාප වල වනාවයක් ආකාරවේ පරිසර පද්දති ගනනාවක් දැක ගත හැක එනම්

  • වතත් සදාහරිත නිවර්තන වැසි වනාන්තර
  • කටු පුඳුරු සහ ලඳු කෑලැ
  • විල්ලලු
  • කලපු සහ වනාවයකුත් වතත් බිම්

මෙම එක් එක් පරිසර පද්ධති වල ඇති ගුණාංග මුල්ල කරවගන ශ්‍රී ලංකාවේ සමනලුන්වග වයාප්තතිය පහත අයුරින් පෙන්විය හැක

 පහත රට ගතත් කලාපය

ශ්‍රී ලංකාවට ආවේනික ව ාවහෝමයක් සමනල විශේෂ මෙම කලාපවයන් හමුවේ. වමාවුන්ව වසර මුළුල්ලවල්ලම දැක ගත හැකි වන අතර මැයි සිට ජූලි දක්වා ලැව න අධික වර් ාව වහේතුවවන් මදක් අඩු සමනල ගහනයක් පෙන්වූවත්, වමම කාල වලදී දුලභ සහ වනාන්තර වල පමණක් හමුවන විශේෂ වල ගහනවේ වැඩිවීමක් වපන්වයි.

පහත රට වතත් කාපවේ දක්නට ලැබෙන සමනල විශේෂ –

වර්ශා වනාන්තර

Sri Lanka Birdwing, Sri Lanka Rose, Sri Lanka Tree-nymph, Sri Lanka Blue Oak Leaf, Sri Lanka Forester, Brown Onyx, Banded Red Eye, Malabar Flash

  • සිංහරාජ රක්ෂිත වනාන්තරය
  • කන්වනලිය රක්ෂිත වනය
  • අත්වැල්ලවතාට (වමාරපිටිය-රූණකන්ද රක්ෂිත)
  • වදාඹගසේකන්ද (ව ෝධිනාගල)
  • මාකන්දාව රක්ෂිත වනය

වියලි කලාපය

වමම කලාපවේ වඩාත් දැකගත හැක්වක් ඉර එළියට වඩාත් ප්‍රිය කරන සමනල විශේෂයි. තවද, ලංකාවට ආවේනික සමනලුන්වගන් සුළු පිරිසක් වමම කලාපවේ දැක ගත හැකි වේ. වමම කාපවේ ඇති විව ේෂ ලක්ෂණයක් වනුවේ වසර පුරා දැක ගත හැකි සමනල ගහනවේ වවනසේකම්ය. ඊසාන දිග වමෝසම් වර් ාවත් සමඟ  ාක වල දළු දැමීම ආරම්භ කරයි. එවිට වමම කලාපවේ සිටින සමනලුන් බිත්තර දැමීම ආරම්භ කරයි. පසුව වමාවුන් ඉක්මනින් වර්ධනය වී වප රවාරි මාසවේදි සංක්‍රමණය කිරීම අරභයි.

ඉන් පසුව වමාවුන්වේ ගහනවේ අඩුවක් දක්නට ලැව න අතර, අවේල්ල මාසවේ සංවහන වර් ා වහේතුවවන් නැවතත් සමනල ගහනවේ වර්ධනයක් වපන්වා අවගෝසේතු සිට සැප්තතැම් ර් දක්වා වමාවුන්වේ වර්ධනය ඊතා අඩු මට්ටමක් ගනී.

වියලි කලාපවේ දැකගත හැකි සමනල විශේෂ –

White Orange Tip, Blue Pansy, Pioneer, Grizzled Skipper, Black Rajah, Bush Hopper, Common Bushbrown

වියලි කලාපීය පරිසර පද්ධති

  • සීගිරිය
  • දිඹුළාගල
  • ආනවිලුන්දාව

අතර මැදි කලාපය

වමම පරිසර කලාපවේ වතත් හා වියලි වද් ගුණ තත්ව වදකම දැක ගත හැකි වේ. වමය වහේතුවවන් අවනකුත් කලාප වලට සීමා වු සමනල විව ේෂ හැර ව ාවහෝමයක් සමනල විව ේස වමම කලාපවේ දැක ගත හැකි වේ. වමම කලාපවේ සමනල ගහනය වර්ධනය ජුනි වහෝ ජූලි මාස වලට වපර වහෝ ඔක්වතෝ ර් මාසයට පසුව දැක ගත හැක.

අතර මැදි කලාපවේ හමුවන සමනල විශේෂ –

Sri Lanka Tiger, Sri Lanka Treebrown, Common Dart, Common Gull, Rare Ace, Dark Blue Tiger, Dark Wanderer

අතර මැදි කලාපවේ පරිසර පද්ධති

  • නකල්ලසේ රක්ිතය
  • හල්ලදුමුල්ලල සිට වැල්ලලවාය
  • නිල්ලගල

උතුරු කලාපය

වමම කලාපවේ වියලි කලාපවේ සිටින සමනල විශේෂ ම දැකගත හැකි වේ. වමහිද වියලි කලාපය වමන්ම එම වකවානු තුලම සමනලුන් බිත්තර දැමීම සිදු කරයි. එය වප රවාරි මාසවේ ආරම්භ වන අතර ඉක්මනින් අවසාන වේ.

උතුරු කලාපවේ හමුවන සමනල විශේෂ –

Joker, Angled Caster, Common Caster, Crimson Tip, Plain Orange Tip, Yellow Pansy

උතුරු කලාපීය පරිසර පද්ධති

  • අරිප්තපු
  • ඉරණමඩු

සැකසුම – හිරුණි දැරණියගල ඡායාරූප අන්තර්ජාලය ඇසුවරනි

කුරුලු පැටියාට අලුත් පාඩමක්

පුංචි දුවලා පුතාලා ,ඔන්න අද කියන්න යන්නෙ කුරුලු පැටියෙක් ගැන කතාවක්.

කුරුලු පැටියා රවුමක් පියාඹලා එන්න කියලා හිතන් කැලෑව ඇතුලට ගියා.ටික ටික කැලෑව තුලට පියඹා යන විට , ඇහුනා අමුතු   ශබ්දයක් . මොකක්ද ඒ හඬ හරිම බය හිතෙන ශබ්දයක් .

කුරුලු පැටියා හඬ එන දෙසට පියඹලා ඇවිත්, ගසක උස අත්තකින් ඉඳ ගත්තා . කවුද මෙහෙම කෑ ගහන්නෙ.. වට පිට හොඳින් පරික්ෂා කර බැලුවා .

අහ්.. අන්න ඉන්නවා හරිම ලස්සන දිලිසෙන පිහාටු තියන, ලොකු කුරුල්ලෙක්.

දුවලා පුතාලා දන්නවාද කවුද ඒ කියලා ..

කුරුලු පැටියා දක්කේ ලස්සන පිල් විදහාගෙන ඉන්න මොනරෙක්ව.

කුරුලු පැටියා හෙමින් මොනර රාළ ලඟට කිට්ටු වුණා .

“යාලුවේ .. ඔබ හරිම ලස්සනයි . මේ දිලිසෙන පිහාටු හරිම අලංකාරයී.. මම වගේ කුඩා කුරුල්ලෙක් නෙවෙයි.ඔබ විශාලයි.” කුරුලු පැටියා කිව්වා.

පිල් විදහාගෙන හරිම ආඩම්බරයෙන් ඉන්න මොනර රාළට ඉතින් හරිම සතුටු හිතුනා, පුංචි කුරුලු පැටියගෙ මේ වර්ණනාවට.

“බොහොම ස්තුතියි ඔබ මේ කරපු වර්ණනාවට. ඔබත් හරිම ලස්සන පුංචි කුරුලු පැටියෙක්”. මොනර රාළ කිව්වා.

“ඒත් මට ඔබට වගේ ලස්සන දිලිසෙන පිහාටු නෑනේ.” කුරුලු පැටියා දුකෙන් කිව්වා .

“කුරුලු පැටියො.. අපි හමෝම එක වගේ නෙවෙයි .හැමෝම විවිධාකාරයි. ඒ වගේම අපි හැමෝම විශේෂයී. ලස්සනයි . කුරුලු පැටියාට තියන ලස්සන පුංචි පිහාටු හරිම ලස්සනයි . කුඩා නිසා ඉකමනින් පටු ගස් අතු ඉති මඟින් පියඹා යන්නත් පුලුවන් . ඉතින් ඔබ එයට සතුටු වෙන්න ඕන.

ඒ වගේම ස්තූති වන්ත වෙන්න ඕනා.” මොනර රාළ කුරුලු පැටියාට පැහැදිලිකර දුන්නා .

නැවතත් හමු වෙන පොරොන්දුව පිට කුරුලු පැටියා මොනර රාළට සමු දුන්නා .ඒ වගේම ස්තූති කලා .. අපිට තියන, හැම දෙයකටම ස්තූති වන්ත වෙන්න වගේම ඒ ගැන සතුටු වෙන්නත් කියලා දුන්න නිසා.

කුරුලු පැටියා වෙනදාටත් වඩා සතුටෙන් තම කූඩුව වෙත පියඹා ගියා .

මගේ පුංචි දුවලා පුතාලාත් තම තමන්ගෙ පෙනුම ,හැකයාවන් සහ තමන් ගැන සතුටු වෙන්න. අපි හැම දෙනෙක්ම හරිම විශේෂයී .අපට නැති දෙයට වඩා අපිට තිබෙන දෙයට ස්තූති වන්ත වෙන්න පුරුදු වෙමු, නේද දරුවනේ.

නැවතත් අලුත් කතවක් එක්ක ඔයාලා හමු වෙන්න එනකම් සතුටින් ඉන්න .

තිලෝෂි ප්‍රනාන්දු .

සඳ කිරණ විඳිමී….

සඳ කිරණ විඳිමී….

සාවුන් ගැන සොයන්නට නොයමි

ආවාට දැක සිත

රිදව ගන්නට නොහැකියි…..

මලේ රුව විඳිමී…

නටුව ගැන සොයන්නට නොයමි

විස පිරුණු කටුව

දකින්නට නොහැකියි….

ගඟ සිසිල විඳිමී…

ගලන ඉම සොයන්නට නොයමි

අයිතිය මුහුදට බව

සිතන්නට නොහැකියි…

නුඹට පෙම් කරමී…

නුඹේ තතු සොයන්නට නොයමි

හිත රිදෙන දේ ගැන

අසන්නට නොහැකියි…

සුරේඛා 

Crispy Authentic Falafel

අවශ්‍ය ද්‍රව්‍ය

කඩල ග්‍රෑම් දෙසීයක්  පොඩියට කපාගත් ලූනු ගෙඩියක්

සුදුළූණු බික් දෙක තුනක් පාර්ස්ලි ඉතිං තුන හතරක් coriender කොළ ස්වල්පයක් ලුණු තේ හැඳි එකහමාරක් ගම්මිරිස් තේ හැදි එකක් බේකිං සෝඩා තේ හැඳි එකක් සූදුරු කුඩු මේස හැඳි එකක්

කොත්තමල්ලි කුඩු තේ හැදි එකක්

මිරිස් කුඩු තේ හැදි බාගයක් පාම් පිටි මේස හැඳි දෙක තුනක්

දෙහි යුෂ මේස හැදි දෙකක් බැද ගැනීමට අවශ්‍ය තේල් ටිකක් ප්‍රමාණයක්

සදා ගන්නා ආකාරය

 කඩල ටික වතුරට දමා දවසක් පෙඟෙන්න තබන්න. නැත්නම් කඩල ටික පැය දෙක තුනක් පමණ බේකින් සෝඩා සමග තම්බා හොඳින් තම්බා වතුර නැතිවුන තුරු පෙරන්න තබන්න. ඉන් පසුව සියලුම ද්‍රව්‍ය ටික food food processor එකට දමා විනාඩි හතරක් පහක් හොඳින් මිශ්‍ර කරගන්න. මෙය ඝන තලපයක් වූ පසු එළියට ගන්න. ගැඹුරු තෙලේ බදිනවනම් රවුම් බෝල ආකාරයට හෝ මධ්‍යම තෙල් ප්‍රමාණයක බදිනවනම් රවුම් පැතලි ආකාරයට සාදා ගන්න ඉන්පසුව  180°c රත් වූ පසු තෙල් භාජනයට දමා  විනාඩි හතර පහක් පමණ බැදගන්න. එළියට ගෙන  බේරෙන්න තබන්න. මෙය වෙජිටේරියන් සහ වීගන් ආහාරයක් වන අතර ාන් පිටි සහ බේකින් සෝඩ නොදා හැදුවා නම් මෙය gluten ෆ්‍රී වර්ගයේ කෑමක් ලෙස ගත හැක. Falafei Sandwich ඉතාම ප්‍රසිද්ධ ආහාරයක් වන අතර එය සාදා ගැනීමට

Pita පාන් ගෙඩියක් ගෙන  එයට hummous ටිකක් හැඳෙන ගා පෙති කපාගත් තක්කාලි, සිහින්ව කපාගත් ලූණු, Falafel තුන හතරක්, සලාද කොළ  දමා ඉතාම රසවත් සැන්විච් එකක් ආකාරයට ආහාරයට ගත හැක. උතුරු අප්‍රිකාවේ සිට මධ්‍ය මාසය දක්වා සියලුම රටවල ඉතා ප්‍රසිද්ධ ආහාරයක් වන අතර මේ දැන් මුළු ලෝකය පුරාම තා ඉක්මණින් ප්‍රසිද්ධියට පත් වූවක්

Manoj Fernando

තවත් එක් වතාවක් හැකිනම්

නුඹව දැකගන්නට

නුඹ සතුටින් දැයි අහන්නට

නැහීගෙන දොඩමළු වූ කාලයේ මෙන්

හිඳ සුපුරුදු විලසට

සිහිකරමින්  අප පෙර සොඳුරු මතකයන්

තනිවෙන්න නිමේෂයකට

අපිට අපි අහිමි වූ තැන හිද

ආසයි  එකම එක වරක්වත් තව

දැකගන්න ඔය ඇස් දෙක

පෙර ලෙසට කතාවක් නැතුවම

බලා සිටින්නට නුඹේ රැව දෙස

ඒ මෘදු හැගුම් ළඟ නවතින්න වරම් නැති තැන

වෙන් උනත් අපි කලකට පෙර

ගෙව්නේ කාලය පමණක් මිසක

මා හදවතේ හැගුම් නොවන බව

අවැසිය නුඹට කියන්නට

සැබවින්ම

නුඹේ සුසුම් ළඟ දැවටෙමින් මට

නිශා

මහ පාරේ විලාපය

ජැකට්ටුව දා උදෑනක්කෙම

බක්කියක් දෑතින් කරකවා

කොළඹ හතෙ සිරි බලාගෙන

රම්‍යා පාරට වඩිනවා

බඩත් උස්සන් ඉදල අරගෙන

මහ පාර අතු පතු ගානවා

ඉණට අත තිය නතරවීගෙන

උඩට ඇද හති අරිනවා

සති දෙකයි තව ඇඟිලි ගැනගෙන

ජැකට් යට බඩ පිරිමැදා

දවසෙ ගතමන අද සොයාගෙන

යනවා පමුණුවෙ සළු බලා

එදත් සිනහවෙන් හති දමාගෙන

ආ සැණින් නුඹ ගැන කියා

අමාරුවෙන් ඈ හඬාගෙන

වැතිරුනෙ මහ පාරේ දිගා

පාර මැද්දෙ අපි අත් විදාගෙන

වාහනයක් නවත්තනු සිතා

වේගෙ අඩුකර ෆෝටෝ අරගෙන

පිම්මෙ ගියෙ හෝනුත් ගසා

සරණ නෑ බක්කියට දමාගෙන

සිව්දෙනක් තල්ලුවෙ වෙර දමා

කියද්දිත් එයි හිරිගඩු පිපීගෙන

ලේ උතුරනවා බක්කිය පුරා

හඬ ඇසුණි නුඹ අත් ඔසවගෙන

මගේ දෑතිනි පෙකිණිය කපා

අම්මා නුඹෙ හුරු සිනා පාමින

බක්කියෙම ඇගෙ හුස්මත් ගියා

චරියාගේ පන්හිඳ

ස්වභාවික rice water මගීන්  රුව රැක ගනිමු 

දිදුලන කෙස් කළඹකට රහස් පසුගිය ලිපිය සමගින් මම හිසකෙස් රැකගැනීම පිළිබද ඔබත් සමග බොහෝ දේ කතා බහ කල අතර මේ ලිපිය මගින් ඔබට සරලව පහසුවෙන් නිවසේදී Rice water භාවිතා කිරීමෙන්  දිදුලන කෙස් කළඹක් ලබා ගැනීමට කල හැකි සත්කාර කිහපයක් පිළිබද  මෙම ලිපිය තුලින් ඔබත් සමග බෙදාහදා ගැනීමට බලාපොරොත්තු වන්නෙමි.

පළමුව 1/2 cup නොයු සහල් ගෙන එය හොදින් සෝදා පිරිසුදු සහල් සදහා වතුර cup දෙකක් දමා පැය 24 ක කාලයක් කාමර උෂ්ණත්වයේ පෙගෙන්නට හැර පිරිසුදු කරන ලද Spray bottle එකක් ගෙන එයට දමා භාවිතයට ගන්නා තුරු ශීතකරණයේ තබන්න .

හිසකෙස් වර්දනයට 

ඔබගේ හිසකෙස් වර්දනයට ඉතාම වැදගත් විටමින් B,C,E  සහ ඉතා ඉක්මනින්  හිසකෙස් වර්දනය සදහා උපකාරී වන amino acids Rice water වල අඩංගු වන අතර ස්වභවික Rice water බාවිත කිරීම මගින් සුන්දර  කෙස් කලබක් ලබාගැනීමට හැකිවේ .

නිරෝගිමත් හිස්කබලක් සදහා Rice water 

ඔබ හිසකෙස් පිරිසුදු කිරීමේදී නිරෝගිමත් කළඹක්‌ ලබා ගැනීම සදහා ඔබගේ හිසකෙස් පළමුව shampoo දමා හොදින් පිරිසුදු කරගැනීමෙන් පසු rice water ගෙන හොදින් හිස්කබලේ සහ හිසකෙස් වල ගල්ව  විනාඩි  20ක්  පමන තබා සිතල ජලය මගින් සෝදා හරින්න .මෙම ස්වභාවික ප්‍රතිකාරය ඔබට දිනපතා මෙන්ම සතිපතා කල හැකිවන අතර  මෙමගින් ඔබට දිදුලන දීප්තිමත් කෙස් කළඹක් ලබා ගැනීමට හැකිවනු නොවනුමානයි .

Repair hair damege

රාත්‍රී  නින්දට යාමට පෙර spry bottle එකක් භාවිතා කර ගනිමින්  හිස් කබල සහ හිසකෙස් සදහා  rice water හොදින් spry කරගැනීම මගීන්  ඔබගේ damege වූ හිසකෙස් නැවතත් යතා තත්වයට පත් කරගැනීමට rice water තුල ඇති ගුණාත්මකබව ඉවහල් වනුඇත .

නිරෝගිමත් සමක් 

මුහුණ පිරිසිදු කිරීමේදී පළමුව පිරිසුදු ජලයෙන් මුහුණ  සෝදා ගැනීමෙන් පසු rice water ගෙන හොදින් මුහුණ   සෝදා මුහුනේ උඩු අතට හොදින් සම්බාහනය කරීමෙන් අනතුරුව පිරිසුදු ජලයේ  මුහුණ නැවතත් පිරිසිදු කරීම මගින්  සමෙහි ඇති එල්ලා වැටීම වැළකීමත් සම tigten කිරීමත් සමෙහි ඇති සිදුරු minimiz කරගැනීමට මෙන්ම ඔබගේ සම සුසිනිදු සහ පැහැපත් බවක් ලබාගැනීමට rice water බෙහෙවින් උපකාරී වේ  .

අතුරු ආබාධවලින් තොර ව සහ ඉතා ම අඩු වියදමකින් ඔබට මෙලෙස ස්වාභාවික ප්‍රතිකාර භාවිතයෙන් රුව අලංකාර කරගන්නා ආකාරය තවත් ලිපියකින් රැගෙන එනතුරු ඔබට සුබ දවසක්!

Makeup by sameera 

Bridal and party makeup enquire

07402992944

නාලන්ද ගෙඩිගේ

         මං අද ඉන්නේ ලංකාවෙි හරි මැද…. ලංකාවෙි මධ්‍ය ලක්ෂ්‍යය පිහිටි තැන….. නාලන්ද ගෙඩිගේ…. එහෙම කිවුවාම කවුරුත් දන්නවානේ…. ඉතිං අපි මැගසින් එක ඔස්සේ මම මෙවරත් ඔයාලට අරන් ආවෙි අපේ රටෙි ඓතිහාසික වැදගත්කමක් වටිනාකමක් ඇති මණරමි භූමියක් වන නාලන්දේ පිහිටි නාලන්ද ගෙඩිගේ ගැන…..

නාලන්ද ගෙඩිගෙය නැරඹීමට යන මාර්ගය පිළිබඳ මුලින්ම සඳහන් කළහොත් මහනුවර යාපනය ප්‍රධාන මාර්ගයේ , මාතලේ සිට දඹුල්ලට කිලොමිටර් 35 යාමේදී හමුවෙන කිලෝ මීටර 48 කණුව ආසන්නයෙන් දකුණු දෙසට තිබෙන මාර්ගයේ කිලෝ මීටර 1.2 පමණ ගමන් කිරීමෙන් පසුව නාලන්ද ගෙඩිගෙයට ළඟා වෙන්න පුළුවන්

මධ්‍ය පලාතේ මාතලේ දිස්ත්‍රික්කයේ නාවුල ප්‍රදේශිය ලේකමි කොටිඨාශයේ නාලන්ද කියන ග්‍රාමයේ තමයි මෙි නාලන්ද ගෙඩිගේ පිහිටලා තියෙන්නේ.. අපුරු පරිසරය පද්ධතියක්….. ඉන්න හිතෙන එන්න හිතෙන්නේ නැති පරිසරයක්…. හිත නිවාලන වටපිටවක්.. ඇත්තටම මට මෙහෙම දෙයක් හිතුනා.. හිතුනා විතරක් නෙවෙයි හිතට දැණුන හැඟිමක් එක්කම මට එ කතාවෙි සත්‍යතාවයක් ඇති බවක් හැඟුනා…. ලංකාවේ මධ්‍ය කේන්ද්‍රය කියල බොහෝ දෙනා සලකනුයේ මාතලේ නාලන්දාව යි. නාලන්දා ගෙඩිගෙය ලංකාවේ හරි මැද ලක්ෂ්‍යයේ පිහිටා තිබෙන බව පුරාණයේ සිටම සමහරු තාමත් විස්වාස කරනවා… තවත් විශ්වාසයකට අනුව රාවණා රජුගේ පුත් ඉන්ද්‍රජිත් තමන්ගේ යාග හෝම කටයුතු සඳහා මේ ස්ථානය භාවිත කළ බවත්, මේ ස්ථානයේ විශ්ව ශක්තියක් ගැබ්ව ඇති බවත් කියවෙනවා.

නමුත් මුලාශ්‍ර වල සදහන් නොවන සගවා ඇති අපේ රටෙි ඉතිහාස කතා බොහො ඇති නිසා සමහර අය පිළිගන්නේ නෑ…. වසර අටදහසකට⁣ පෙර ඉතිහාසය ගැන සොයා යාම තරමි රසවත් කුතුහලය දනවන දෙයක් මට නමි නොමැති තරමි… එ තරමට මගේ සිත ඉතිහාසය පිළිබදව බැදී ඇත්තේ ගෞරවයක් එක්කමයි…. ඉතිං මං නමි එ දේවල් විස්වාස කරනවා…

මාතලේ කියන්නේ මම උපන් ප්‍රදේශය… මාතලේ ප්‍රධාන බස් නැවතුම අඹගහා ස්ටැන්ඩි එකෙන් දඹුල්ල බස් රථයකට උදැසනින්ම මම ගොඩ උනේ අපේ රටෙි හරි මැදට යන්න… තනිව ගිය ගමනක්, තනිව කිවුවට මගේ පුංචි ටෙඩිබෙයා බින්ඩිත් එක්ක…. බස්රථය පැමිණියෙ හෙමින් නිසා පැයකට වඩා වෙිලාවක් මට කිලොමිටර් 48 කණුව අසලට එන්න ගතවී තිබුණා…..

බස් රථයෙන් බැස ත්‍රිරොද රථයකින් මම ගෙඩිගේ ඇති භූමියට පැමිණියේ කුතුහලය වගේම එ ස්ථානය දැකගැණිමෙි ඇති ආසාවෙන් මුළු හිතම තව තවත් පිරි යද්දි… ත්‍රිරොද රථයෙන් පැමිණෙන විට එහි උපුල් නමි රියදුරු මහත්තයා මට මෙි භූමිය හා බැදි ඇති විශ්ව ශක්තිය පිළිබදවත් රාවණ රජුගේ සමිබන්දතාවයත් පැවසූවෙි මහත් භක්තියකන්….

හිතට දැණුනේ පුදුමාකාර නිදහසක්…. පොය දවසක් නිසා අනුරාධපුර යන නඬ කීපයක්ම මම යන විටත් එහි සිටියත් එහි නිස්කලංක බවට කිසිදු බලපෑමක් නෑ…. හිත නිවන භූමියක් නිසාම පැමිණි පිරිස්ගේ කතාබහා උවත් නැවතී තිබුණා…..

කැණිමකින් හමුවු ගල් උළුවස්සෙන් ඇතුල්වෙලා ගෙඩිගෙය ඇති භූමියට ඇතුල් උනේ හිතම අමුතු හැඟිමකින් පිරි යද්දි….. ගෙඩිගෙයට යන මාර්ගයේ මම බොහො වෙිලාවක් නැවති සිටියේ සියඹලා වගේම මා නොදන්නා තවත් ගස් කොලන්වලින් වගේම එ අසලම ඇති බෝවතැන්න ජලා⁣ශයෙන් හමා එන සිසිලස මදක් විද ගන්න හිතට නැගුණ ආශාව නිසා…

මාර්ගය දෙපස කැණිමි වලින් මතු කරගන්නා ලද ගල් කැටයමි බොහොමයක් තබා තිබෙනවා.. වම් පසින් එවැනි කැටයමි මතු කරගන්නට ඇතැයි සිතෙන එකල විහාර ගෙයක් තිබෙන්නට ඇතැයි සිතෙන නටබුන් දෙසත් බලා සිටි මම හෙමින් ඇවිද ගියා ඉදිරියට…. පුජා භූමි හැම තැනකම වගේ මෙතැනත් රිලවුන්ගෙන් නමි අඩුවක් නෑ….  ගෙඩිගෙය ඇති සංකීර්ණයට ඇතුල් වෙන තැනම ඇති පුවරුවටයි මගේ දැස් මුලින්ම යොමු උනේ…

” සිරි ලකඟන නැබ මඩුලු මෙන් ගැනෙන බිමි පෙදෙසේ පල්ලව ඉදිකිරිමි ආරට අටවන සියවසේ නිමහමි කරන ලදුව එදා සිට දෙස් විදෙස්හි මහාජන විමසුමට ලක්වු නාලන්ද ගෙඩිගෙය………..

ලෙසට පුවරුවක් දැකගන්න පුළුවන්…. එහි සදහන් වෙනවා කාන්තාවකගේ නැබ නොහොත් නාබිය ( පෙකනිය ) ලෙස යනුවෙන්… එයින් අරුත දක්වන්නේ ලංකාවෙි මැද ලෙස නොවෙිද…

අත්තිවාරමෙි ඉදන් වහලයත් සමගම සමිපුර්ණ ගල්ම පමණක් යොදා නිම කර තිබෙන නිසා මෙයට ගෙඩිගෙය යැයි පැවසෙනවා… මුලින්ම ඉදිකර ඇත්තේ අටවන සියවසයි දහා වන සියවසයි අතර කාලයේ , දැනට වසර 1350කට වඩා වැඩි කාලෙකට ඉහතදී බවත් , මෙය ඉදිකිරිමට හේතුව ලංකාවෙි හරි මැද නිගමනය කිරිමට බවත් , ලංකාවෙි මැද නිසා සෑදු ස්මාරකයක් බවත් පල්ලව ගෘහ නිර්මාණ ශිල්පයට අයත් විහාරයක් ලෙසත් එහි සිටි පුරාවිද්‍යා දෙපාර්තමේන්තුවේ මහත්මයෙකු මා හට පැවසූවා…

        නාලන්ද ගෙඩිගේ පුරාවිද්‍යා භූමියේ පිහිටි කෞතුකාගාරයේ තැනිපත්ව ඇති ටැම්ලිපියෙහි දක්වන්නේ විෂමාචාර ලෙස හැසිරෙන විහාර කාර්මිකයන් විහාර භූමියෙන් නෙරපිය යුතු බවත් මිනීමරුවන්, සොරුන් විහාර භූමියට වැද්ද නොගත යුතු බවත් විහාරයේ සියළු කටයුතු සංඝ සම්මුතියෙන් කළ යුතු බවත් එහි සදහන් බවයි පැවසෙන්නේ.. අක්ෂර විකාශනය අනුව මේ ලිපිය ක්‍රි.ව. 9-10 සියවස් වලට අයත් බව නිගමනය කර තිබෙනවා..

නාලන්ද ගෙඩිගේ මෑත කාලීන ඉතිහාසය සොයා බැලීමේදී ශ්‍රී ලංකාවේ පුරාවිද්‍යා කටයුතු සඳහා වෙනම දෙපාර්තමේන්තුවක් පිහිටවූ කාලයේදීම පුරාවිද්‍යා කොමසාරිස් H.C.P. බෙල් මහතාගේ අවධානය මෙයට යොමු වූ අතර ඒ යටතේ 1893 දී රජයේ පොදු වැඩ දෙපාර්තමේන්තුවෙන් පස්වලින් යටව තිබුණු ගෙඩිගේ දකුණු පස කොටස් රාශියක් පාදා ගන්නා ගෙන තිබෙනවා.

1911 දී බෙල් මහතා මෙහි පස් වලින් යටව තිබූ සියලු කොටස් පාදා ගත් අතර තහවුරු කිරීමකට උපයෝගි කරගත හැකි අන්දමින් එම කොටස් එතුමාගේ මග පෙන්වීමෙන් තැන්පත් කෙර ඇත. බෙල් මහතා විශ්‍රාම යාමත් සමග නැවතත් නාලන්දා ගෙඩිගේ පිලිබඳව අවධානය යොමු නොවුණු අතර සෙනරත් පරණවිතාන මහතාගේ සමයේදී එනම් 1953 දී ගෙඩිගෙයි මළුවේ පනා බැමි මතුකර ගෙන ඇති අතර පෙර දැක්වූ පරිදි ස්තූපයද ප්‍රතිසංස්කරණය කෙර ඇත.

පසුව ගෙඩිගේ ප්‍රතිසංස්කරණ කටයුතු කඩිනම් වූයේ 1970 දශකයේ කළ කඩිනම් මහවැලි සංවර්ධන ව්‍යාපාරයෙන්, ගෙඩිගේ තිබුණු කුඹුරු ප්‍රදේශය බෝවතැන්න ජලාශයට යටවීමට තිබුණු හෙයිණි. ඒ යටතේ ගෙඩිගෙය රැකගැනීමට මිසරයේ අස්වාන් වේල්ල ඉදිකිරීමේදී අබුසිම්බල් දෙවොල ගලවා ඉවත් කර වෙනත් ස්ථානයක ඉදිකළ පරිද්දෙන් සියළුම කොටස් වල සංකේත යොදා ගලෙන් ගල ගෙඩිගෙය ගලවා පුරාවිද්‍යා කාර්යාල භූමියේ තැන්පත් කෙර, එය ජලාශයට යට නොවන වෙනත් ස්ථානයක ස්ථාපිත කිරීමට යෝජනා වුව ද එම අදහස වෙනස් කර මුලින් පිහිටි ස්ථානයේම ඉදි කිිරීමට යෝජනාවි, එ අනුව පිහිටි ස්ථානයේ වෙිදිකාවක් ලෙස අඩි 23ක හතරැස් බිම්කඩක් හා ඒ උසින්ම මාර්ගයක් ඉදිකර ඒ මත නාලන්ද ගෙඩිගෙය සංරක්ෂණය සිදු කර තිබෙනවා…

නාලන්ද ගෙඩි ගෙය ශෛලමය නිර්මාණයක්.  දිගින් මීටර් 15  පමණ ද පළලින්  මීටර් 11  ක් පමණ ද වන පාදමක් සහිත වේදිකාවක්  මත මීටර් 10 පමණ උසට මේ ගොඩනැගිල්ල නිමවා තිබෙනවා… මේ පාදම කැටයම් සහිත ගල් වලින් නිමවා තිබෙනවා. වේදිකාවට වැටෙන ජලය පිට කිරීමට සිංහ කැටයමින් අලංකාර කර ඇති පිහිලිද දැකගන්න පුළුවන්… 

ක්‍රි.ව. 6 වැනි සියවසේ සිට ක්‍රි.ව. 9 වැනි සියවස දක්වා ඉන්දියාවේ පල්ලව අධිරාජ්‍යය සමයේ පැවැති පල්ලව ගෘහ නිර්මාණ ශිල්පය වර්ධනය වුණා. එහි දියුණුතම අවදිය ලෙස සැලකෙන නරසිංහවර්මන් (මාමල්ල ශෛලිය) රජුගේ කාලයේ ගෘහ නිර්මාණ ශෛලියට අනුව ගෙඩිගේ නිර්මාණය කර තිබෙනවා. දකුණු ඉන්දියාවේ පාලර් නදී මුවදොර, මහාබලිපුරම්හි කඳුගැටයක පිහිටි මාමල්ල ශෛලියේ නිර්මාණ සම්පූර්ණ කළු ගලින් නිමවා තිබෙනවා.  ඒ අතර නාලන්දට සමාන ගොඩනැගිලි හමුවෙනවා. මෙහි වහලය ශිඛරයක් ආකාරයෙන් සකස් කර තිබෙනවා. ශෛලමය වහල ශිඛරයක් ලෙසින් නිර්මාණය කිරීම පල්ලව ගෘහ නිර්මාණ ශිල්පයේ අනන්‍යතාව දක්වන සලකුණක්. මේ ලක්ෂණ නිසාම නාලන්ද ගෙඩිගෙය පල්ලව සම්ප්‍රදායට අයත් යැයි පිළිගැනෙනවා.

මෙය හින්දු මෙන්ම බෞද්ධ වාස්තු විද්‍යාත්මක ලක්ෂණ ද ඇතුළත් ගොඩනැගිල්ලක්. ගොඩනැගිල්ලේ ඉදිරිපස පිවිසුම බෞද්ධ විහාරයක් මෙන් නිර්මාණය කර තිබෙනවා. එහි ප්‍රවේශය සඳකඩ පහණ, කොරවක්ගල, සහ පියගැටපෙළකින් යුක්ත යි. කොරවක් ගලෙහි ලියවැලකින් යුක්ත මකර රුවක් ද කැටයම් කර තිබෙනවා.

බොහො දෙනෙක් නාලන්ද ගෙඩිගේ ගැන කතා කරන විට උනන්දුවක් දක්වන කැටයමක් තමයි ලිංගික ඉරියවුවක් දැක්වෙන කැටයම…. ඉන්දියාවේ කාජුරාහෝ වැනි දේවාලවල විවිධ ලිංගික ඉරියව් සුලබ නමුත් ලංකාවේ ඒවා හමුවන එකම ස්ථානය නාලන්ද පමණයි. මෙහි බිත්තියේ පහළ පේකඩයක තුන්දෙනෙක් පසුපසින් ලිංගිකව රමණය කරන ආකාරය දැක්වෙනවා. මෙම ස්ථානයේ කණුවක දක්නට තිබූ මෙවන් තවත් කැටයමක් පිළිබඳ 1910-11 වර්ෂ සඳහා වූ එච්. සී. පී. බෙල් මහතාගේ පුරාවිද්‍යා ගවේෂණ වාර්තාවේ සඳහන් වන මුත් එය මේ වන විට සොයාගැනිමට නැහැ. මෙම ලිංගික කැටයම් නිසා මේ ස්ථානය තාන්ත්‍රික බෞද්ධ ඇදහීම් සිදු කළ ස්ථානයක් ලෙස සමහරු පවසනවා. ථෙරවාද බුදුදහමේ මෙවැනි ඉරියව් සහිත කැටයම් අනුමත කරන්නේ නැහැ..

ගර්භ ගෘහය වර්ග මීටර් 8ක් 10 ක් පමණ වන කුඩා එකක්… එහි මැද  පද්මාසනයක් මත වැඩ හිඳින හිටි බුදු පිළිමයක්, පසෙකින් ඉහල කොටස හානියට පත්ව ඇති තවත් හිටි පිළිමයක කොටසක් හා අනෙක් පසින් හානියට පත්වූ තවත් පිළිමයක කොටස් කීපයක් දැකගත හැකියි. මේ බෞද්ධ ප්‍රතිමා වලට අතිරේකව ගණ දෙවි පිළිමයක් හා අවලෝකිතේශ්වර බෝධිසත්ව පිළිමයක් ද මේ කුටිය තුල තැන්පත් කොට තිබෙනවා.. ගර්භ ගෘහයේ පිටත බිත්ති ද කැටයම් වලින් යුක්තයි.. ගෝ පුරක් වැනි වහල කොටස ද ගල් වලින්ම නිර්මාණය කොට තිබෙනවා… වහල කොටසේ දෙපස ඉහලින් කැටයම් සහිත උල් හැඩයේ ගල් දෙකක් පිහිටුවා තිබෙනවා…  බිත්තිවල ද විවිධ කැටයම් ඇති අතර එක් කැටයමක් කුවේරගේ රුවක් යයි  සිතිය හැකයි බොහො අය පවසනවා…. අනෙක් පස කැටයම හඳුනා ගත නොහැකියි..    

නාලන්ද ථෙරවාද හෝ මහායාන බුදු දහම සරණ ගිය බැති මතුන්ට මෙන්ම හින්දු ආගම අදහන බැතිමතුන්ට ද පොදුවේ වන්දනා මාන කළහැකිව තිබූ ආගමික මධ්‍යස්ථානයක්ව තිබෙන්නට ඇතැයි මෙහි දක්නට ලැබෙන කැටයම් හා ප්‍රතිමා අනුව විශ්වාස කළ හැකියි…

මෙයත් පැවසිය යුතුමයි… කාල පරාසයක් හරි හැටි නිගමනය කල නොහැකි පුරාවිද්‍යා වටිනාකමක් ඇති තැනක් නැවත ගලවා සවි කිරිම කලත් එය ප්‍රතිනිර්මාණයක් නිසා පෙර තිබුණු පෞරාණික බව නැතිවන බවයි මගේ අදහස… පිටතින් නොපෙණුනත් පෙර තිබු ලෙසටම නැවත සැකසූවත් හුබස් මැටි , එළගොම, දහයියා අළු වගේම ගස්වල ලාටු දමා සාදා ගන්නා බදාමය වෙනුවට ⁣සිමෙන්ති යොදා සැකසීම ගැලපෙන්නේදැයි සිතිම ඔබටත් බාරයි… ජලාශය නිසා ⁣වටිනා ස්මාරකයක් ගලවා නැවත සවි කරිම වෙනුවට එකල එ වැය කල මුදලින් ජලා⁣ශයේ ජලය කාන්දු නොවිමට බැමිමක් සැකසුවා නමි කොයිතරමි අගනේදැයි කනගාටුවෙන් උවත් සිතුනා මට…

ඈත අතීතයේ සිටම එන විස්වාසනිය පුරාවෘත කතා නමි පුරාවිද්‍යා දෙපාර්තමේන්තුවේ නිළදාරින් විස්වාස නොකරන බවත් එහි ගිය මොහොතේ මා හට වැටහිණා.. ඔවුන් රාවණ යුගයක් ලක්දිව තිබු බව එක හෙලාම හැල්ලුවට ලක් කර ප්‍රතික්ෂේප කරන්නේ අපේම අවාසනාවටදැයි මොහොතකට මට සිතුනා…. රටෙි ඉතිහාසය පත පොතේ පමණක් සදහන් විය යුතුමද? පුරාවෘත කතා නිකමි කතා විතරමද? ඇත්තෙන්ම බොහො අය පවසනා ලෙස නාලන්ද ගෙඩිගෙය විශ්ව ශක්තිය ගැබිව ඇති ස්ථානයක්ද?.. රාවණ රජු ඔහුගේ පුත් ඉන්ද්‍රජිත් හා විශ්‍රවස් මුණි වගේම අප කවුරුත් විස්වාස කරන බහිරවයා නොහොත් කුවෙරගේ සමිබන්දකමක් මෙහි නොමැතිදැයි සිතිමත් සත්‍ය පුරාවිද්‍යා දෙපාර්තමේන්තුවේන් පවසනා දෙය පමණක්මදැයි සිතිම ඔබටම මා බාර කරනවා…

යාපනේ නුවර A9 මාර්ගයේ යන ඔබ අමතක නොකර ගොඩවෙන්න නාලන්ද කිලොමිටර් 48 කණුව ආසන්නයේ ඇති නාලන්ද ගෙඩිගෙය නරඹන්න…. හිතන්න ඔබට භාරයි..

නිසංසලා රණසිංහ

පිනි බිංඳු – කෙටි කතාව

අවසාන කොටස.

තරමක් ඈතට වෙන්න වාඩි වෙලා උන්නු සුනේත්‍රා මගේ ඉස්සරහට ඇවිත් ආවා වුනා. ඒ දවස් වලත් සුනේත්‍රා ඔය වගේමයි. එයා කැමති තමන් කතා කරන කෙනාගෙ ළඟට වෙලා ඉන්න. ඇයත් මමත් කාලයක් අතොරක් නැතිව කියෝපු අය. එහෙම වෙලත් තාමත් සුනේත්‍රා දකිද්දි මගේ හිත හිරිවැටෙන්නෙ ඇයට මගේ අතින් සිදුවුනු වරද නිසාවත්ද?

‘මම ආවා පෙන්ශන් එක ගන්න මහී.. මට අන්තිමට ඉතුරු වුනේ එච්චරයිනේ…

මම හිතුවා නිවැරදියි. සුනේත්‍රගේ වචන වලට මගේ හිතේ තිබුනු වරදකාරී හැඟීම තවත් වැඩි වුනා.

‘මගෙන් වැඩක් නෑ. මහීගේ දරුවෝ කොහොමද? මට ආරංචියි දෙන්නම හොඳට ජීවත් වෙනවා කියලා. කුමාරිගේ කැපකිරීම නිසා තමයි.

‘ඔව් දුව කැනඩාවේ. එයා මේ දවස් වල විශ්ව විද්‍යාලයක ආචාර්‍යවරියක්. පුතා ඉන්නෙ ඇමරිකාවෙනෙ. එයා මහාචාර්‍ය කෙනෙක්. දෙන්නම එහේ අයමයි බැන්දේ.

දරුවන්ගේ පම්පෝරි අනිත් මිනිස්සු එක්ක කියද්දි දැනෙන්නෙ නැති ලැජ්ජාවක් මට සුනේත්‍රා එක්ක කියද්දි දැනෙනවා. සුනේත්‍රා කියන්නේ කුමාරිටත් වඩා මගේ හිත කියවපු ගෑණි. එහෙම ගෑණිට මම හංඟලා කියන හැමදෙයක්ම හොඳට තේරෙනවා.

‘කොච්චර සතුටක්ද එහෙම අහන එකත්. මහීගෙයි කුමාරිගෙයි මොලේ තමයි දරුවන්ට තියෙන්නෙ. ඒවුනාට අපරාදේ කුමාරිගෙ ජීවිතේ. හොඳ උගත් ගෑණි. ඔයා නිසාම ගෙදරට නාකි වුනා..

සුනේත්‍රාගෙ වචන මට ඇහුනේ අතීතයෙන්. අවුරුදු ගානකට කලින් සරසවි භූමියේ රොබරෝසියා ගහක් යටදි මේ හා සමානම වචන වලින් මගේ මූණට දමලා ගැහුවේ තුන් අවුරුදු සරසවි ප්‍රේමය එතනම භූමදානය කරමින්.

‘මහී හොඳට මතක තියාගන්න. ගේ අස්සට වෙලා බත් තම්බන්න තරම් පිස්සුවක් මට නෑ. මේ අවුරුදු තුන මම පුදුම දුකක් විදලා ඩිග්‍රී එක ගත්තේ. මෙඩිසින් යන්න බැරි වුනු හින්දා මම හිතා ගත්තේ සයන්ස් ෆැකල්ටි එන්න. එහෙම ඇවිත් ගත්ත උපාධියෙන් මට වැඩක් ගන්න ඕන. මම කීයට වත් ඔයා කියන විදියේ ගෑණියෙක් වෙන්නෙ නෑ මහී….

‘හිතුවක්කාර වෙන්න එපා සුනේත්‍රා. ගෑණියෙක් ඉගෙන ගන්න එක හොඳයි. ඒත් රස්සා කරන්න ගියාම ගෙදර වැඩ පාඩු වෙනවා. ඒවා කරන්නෙ කවුද?

‘ඇයි ඔයත් ඉන්නේ? ඒකට තමයි ගෑනියි මිනිහයි කියලා කියන්නේ…

‘මම මොකටද ගෙදර වැඩ කරන්නෙ? මම හම්බකරගෙන එන්නම්.

එදා මම එහෙම කියද්දි සුනේත්‍රා සමච්චලයෙන් හිනා වුනා. ඒ හිනාව මගේ පුරුෂාධිපත්‍යට ගහපු කනේ පහරක්.

‘හොඳට මතක තියාගන්න මහී. මම අවුරුදු තුනක් ආදරේ කලේ ඔයා වගේ නෝන්ජල් මිනිහෙක්ට නම් මම කැමතියි මගේ ආදරේ මළගම දැන්ම සමරන්න. අපි පටන්ගත්තෙත් මෙතනදි ඉවර කරන්නෙත් මෙතනදි. මට බෑ මගේ හීන ගෙදරට වෙලා පෝලිමට ළමයි හද හද බත් තම්බ තම්බ නාස්ති කරන්න. ඒ හින්දා මම යනවා, ආයේ ඔයාගේ ඇස් ඉස්සරහට නොඑන්නම. ඔයාට ගැලපෙන ගෑණියෙක් හොයාගෙන බැදගන්න. ඒ ගෑණි මම නෙවෙයි මහී..මට නම් පිරිමි එපාම වුනා ඔයා නිසා…

වචනයක් වත් කියන්න ඉඩ නොදී මාව පහුකරගෙන ගිය සුනේත්‍රා ආයෙත් මට මුණ ගැහුනේ කුමාරිගෙයි මගෙයි මඟුල් ගෙදරට මම කෝට් මහන්න රෙදි ගන්න ගිය දවසෙයි. එදත් ඇය අද වගේම මම එක්ක කතා කලේ සමච්චලයෙන්. සුනේත්‍රයි කුමාරියි එක ඉස්කෝලේ පන්ති දෙකක. කුමාරිත් විද්‍යා උපාධියක් තියෙන කෙනෙක්. ඒත් ඇය සුනේත්‍රා වගේ හිතුවක්කාර වුනේ නෑ.

‘කුමාරි කියන්නෙ දක්ෂ ගෑණියෙක්. අපරාදේ එයාගේ ජීවිතේ. ඔයා එයාව බැන්දට කමක් නෑ එයාගේ ආසටත් ඉඩ දෙන්න මහී..

එදත් එහෙම කියපු සුනේත්‍රා මට වචනයක් කියන්න නොදී යන්න ගියා. ඔය විදියට මේ අවුරුදු ගානට සුනේත්‍රා මට ටවුන් එකේදි අහම්බෙන් මුන ගැහුනා. වචනයකට දෙකකට එහා ඇයත් එක්ක මම කතා නොකරන්න වග බලාගත්තේ දකින හැම වෙලාවෙදිම එල්ල කරන වාග් ප්‍රහාර දරාගන්න බැරි නිසයි.

‘මහී ඇයි කතා නැත්තේ? මම වැරදි දෙයක් කිව්වද?

අතීතයෙන් වර්තමානයට මම ආවේ සුනේත්‍රගෙ හඬින්. මම ආයාසයෙන් හිනාවෙන්න උත්සහ කලා. ඇය මගේ දිහා බලාගෙනම ඉන්නවා.

‘මම දන්නෙ නෑ සුනේත්‍රා. මම ඔයා එක්ක කතා කරන්නෙ හරි පරිස්සමින්. කුමාරි ගැන ඔයා පසුතැවෙනවා. ඒක මාව දකින හැම වතාවෙදිම කියනවා. අවුරුදු දහයකින් දැක්කත් ඔයා එකම දෙයයි කියන්නෙ,ඒ තමයි කුමාරි පව් කියලා. කුමාරි පව් නෑ. ඔයයි පව්. මිනිහෙක් නැතුව ගෙදරට නාකි වුනු ඔයා ගැන මට ඇත්තටම දුකයි.

කාලෙකට පස්සේ මම මගේ හිතේ සුනේත්‍රා ගැන තිබුනු අප්‍රසාදය ඒ විදියට වචන වලට හැරුනා. සුනේත්‍රා මගේ දිහා බලාගෙන උන්නේ කවදාවත් නැති තරහකින්. එහෙමම මම ළඟින් නැගිටපු ඇය දොර ළඟට ගිහින් ආයෙත් ආවා. එක අතක් මේස උඩ තියපු ඇය මගේ දිහා කෙලින් බලද්දි මම බිම බලාගත්තේ මහා ලොකු වැරද්දක් කරපු එක වසරෙ ළමයෙක් වගෙයි.

‘අනේ මම ගැන ඔයා දුක් වෙන්න ඕන නෑ. ඔයා අද ගිහින් සුනේත්‍රාගෙන් අහන්න ඒ ගෑණි සතුටින්ද ඔයා එක්ක හිටියේ කියලා. මලියදේවෙ මහ ලොකු බයලොජි සර්. මට හරි දුකයි තමුන්ගෙන් විද්‍යාව ඉගෙන ගත්ත කොල්ලො ගැන. උනුත් ඔයා වගේ පුරුෂාධිපත්‍ය ඉහට ගහපු උන් නම් මේ රටේ සුනේත්‍රලා මැරෙන්නෙ මිනිහෙක් නැතුව ඒත් සන්තෝසෙන්. හැබැයි කුමාරිලා මැරෙන්නෙ හිතේ වේදනාව හිර කරගෙන..

වචනයක් කතා කරගන්න බැරි විදියට ආයෙත් මාව නිරුත්තර කරපු ඇය යන්නට ගියා. ඇත්තටම කුමාරි ඇය කියන තරම් විදවන්නට ඇතිද? එහෙනම් අවුරුදු ගානක් විවාහ ජීවිතේ ඇය කර ඇත්තේ රඟපෑමක්ද? මට තවත් කූල්ස්පොට් එකට වෙලා ඉන්න තරම් හයියක් තිබුනේ නෑ. එහෙමම බිල ගෙවපු මම ත්‍රී වීලරයකින්ම ගෙදරට ගියා. ඒ යද්දි කුමාරි මම එනකම් ඉස්තෝප්පුවේ බලාගෙන ඉන්නවා.

‘බස් එකේනෙ එනවා කිව්වේ. ඇයි මේ ත්‍රීවීලර් එකකම…

‘පොඩි දෙයක් තියෙනවා ඔයාගෙන් අහන්න. ඒකයි… තේකක් හදාගෙන එන්නකෝ…

‘මේ මද්දහනේ තේ ඕන නෑ මහත්තයා. පැශන් වැලේ ගෙඩි පිරිලා. මම බීම එකක් හැදුවා. ඒක ගෙන්නම්..

ඔලුව පුපුරන්න රිදෙනවා. ඒ අතරට සුනේත්‍රගේ වචන දෝංකාර දෙනවා. කුමාරි අරන් ආව පැශන් වීදුරුව එක හුස්මට මම බීගෙන ගියා.

‘මහත්තයා ප්‍රශ්නෙකින්ද?

කුමාරි අහද්දි මම ඔලුව වැනුවා. ඇයත් මගේ දිහා ඇසි පිය නොහෙලා බලාගෙන ඉන්නවා. මගෙයි සුනේත්‍රගෙයි සරසවි ප්‍රේමය ගැන කුමාරි දැනගෙන උන්නත් අපි විවාහ නොවුනු හේතුව ඇය දන්නෙ නෑ. ඒ නිසා මම හැමදෙයක්ම මුල ඉදන් පිලිවෙලට කුමාරි එක්ක කිව්වා. අද අහම්බෙන් සිදුවුනු සුනේත්‍රගෙ හමුවත් එක්කම. හැම දෙයක්ම අහගෙන උන්නු කුමාරි යන්තමින් හිනාවුනා.

‘මහත්තයා ඕවා හිතන්න එපා. සුනේත්‍රා වගේ මට හිතුවක්කාර වෙන්න පුලුවන් වුනා නම් මමත් මහත්තයා බදින්නෙ නෑ. මහත්තය වගේමයි මගේ අප්පච්චිත්. කැම්පස් ගියාට රස්සා ඕන නෑ කියන ඒකමතික තීරණේ එයත් හිටියේ. මම කැම්පස් ගියේ ආසාවට මොකද හිත හදාගෙන උන්නෙ රස්සාවක් නොකර ඉන්න ඒත් මේ ගේ අස්සේ මගේ උපාධිය වැඩක් වුනේ නෑ කියලා හිතන්න එපා. මම දන්න විද්‍යාව ලමයි දෙන්නට ඉගැන්නුවා. සුනේත්‍රා කියනවා වගේ මගේ හිතේ තිබුනු දුක අඩු වුනේ අපේ ළමයින්ට උගන්වද්දි. අනික කොච්චර කතා කලත් ඕවා වැඩක් නෑ..

ඇය කියන්නෙ හූල්ලමින්.

‘නෝනට තිබුනා මට කියන්න…

‘මොකද්ද?

‘උපාධියෙන් රස්සාවක් කරන්න ආසයි කියලා.

‘එහෙම කිව්වට වැඩක් නෑ. ඒ විදියටම සුනේත්‍රත් කිව්වනේ. ඉතින් මහත්තයා එයාව බැන්දෙ නෑනේ. මම එහෙම කිව්වා නම් මහත්තයාට කලින් අපේ අප්පච්චි මාව එලියට ඇඳලා දාලා. දැන් ඕවා කතා කරලා වැඩක් නෑ.. මට යන්න බැරි වුනු තැනට අපේ දරුවෝ යැව්වා. ඒ ඇති මට…

සුනේත්‍රා එහෙම කිව්වේ ඇස් වල කඳුලු පුරෝගන. මම ගැන මට සෑහෙන්න කල කිරුනා. ගෙවුනු කාලය ආයෙත් ගන්න බැරි වුනත් කුමාරිගෙ ජීවිතේට මම මොන තරම් බලපෑම් කරලද? ඒකත් ආදරේ නාමයෙන්..

‘මට සමාවෙන්න කුමාරි..

මම කුමාරිගෙ අතින් අල්ලාගෙන කියද්දි ඇය කඳුලු අතරින් හිනා වුනු. අවුරුදු ගානක් ගෙවිලා ගිහින් ඇයට ඇයගේ හීන වලට යන්න බැරි වුනත් මේ අවුරුදු ගානකට මම නොදැකපු සැනසිලි සහගතම හිනාව මම ඇයගේ මුහුනෙන් දැක්කා.

‘මම දැනගෙන උන්නා මැරෙන්න මොහොතක් තියල හරි මහත්තයාට ඒක තේරෙයි කියලා. පුතා කෝල් කලා. එයාට අපිව බලන්න ඕනෙලු. ටිකක් කල් ඉන්න බලන් එන්න කිව්වා. අපේ දරුවෝ නරක නෑ මහත්තයා. උන් අපි වගේ නෑ.හැම අතින්ම දියුණුයි…  එච්චරයි…

කුමාරි කියද්දි මම ඇයගේ උරහිසට වටේට අතක් දාලා මගේ ළඟට අරගත්තා.

‘එහෙනම් එහෙ ගිහින් දැන් මුණුපුරාටත් විද්‍යාව උගන්නන්න පුලුවන් නෝනට..

මම එහෙම කියද්දි ඇය ආඩම්බරයෙන් හිනා වුනා. ඒ හිනාව මම ඒ විදියට මීට කලින් දැකපු එකම එක තැනක් තියෙනවා. ඒ තමයි කුමාරිගෙ උපාධි ප්‍රධානෝත්සය. ඒ හිනාවෙන් ඇය අදත් හිනා වෙනවා. මම සැනසුම් සුසුමක් හෙලුවා ඇය දිහා බලාගෙනම.

තක්ෂිලා ඒකනායක.